Καταδικάζουμε τόν ὅρο “μεταπατερική θεολογία” ὡς ἀντιἐκκλησιαστικό, δηλαδή, ὡς αἱρετικό καί βλάσφημο.
Σεβ. Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίας:
Σεβ. Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίας:
ΔΙΑΤΙ Η ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΡΕΤΙΚΗ
Ἀμφισβητεῖ τούς Ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ἔδρασαν μέ τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
O ΣΕΒ. Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίας εἰς ἕν ἐμπνευσμένον ἐγκύκλιον κήρυγμά του τεκμηριώνει ὅτι ἡ μεταπατερική θεολογία τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος εἶναι ἀντιεκκλησιαστική καί κατά συνέπειαν αἱρετική και βλάσφημος. Διά αὐτῆς (ἤτοι τῆς μεταπατερικῆς θεολογίας) ὑβρίζεται τό Ἅγιον Πνεῦμα, μέ τήν χάριν τοῦ ὁποίου ἔδρασαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί προέβησαν εἰς τούς ἰσχυρούς ἀγῶνας κατά τῶν αἱρετικῶν. Τό πλῆρες κείμενον τοῦ ἐγκυκλίου μηνύματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίου ἔχει ὡς ἀκολούθως:
1. Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, θέλω νά σᾶς μιλήσω περί τῶν ἁγίων Πατέρων. Εἶναι καί αὐτό κήρυγμα στή σειρά τῶν κηρυγμάτων, πού κάνουμε γιά τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας. Γιατί ὅλα ὅσα ἔχουμε στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, πού ἀποτελοῦν τήν πίστη μας, ὅλα αὐτά μᾶς τά ἐθέσπισαν οἱ ἅγιοι Πατέρες.Ὥστε, λοιπόν, ἡ Ἐκκλησία μας καί ἡ πίστη μας εἶναι πατερική. Γιά τούς Πατέρες, λοιπόν, τῆς Ἐκκλησίας θά εἶναι τά λίγα λόγια πού θά σᾶς πῶ σήμερα, ἀγαπητοί μου, καί παρακαλῶ νά τά προσέξετε. “Πατέρα” λέγουμε ἐκεῖνον πού μᾶς γέννησε καί μᾶς τρέφει. Καί τούς ἁγίους Πατέρες τούς λέμε ἔτσι, γιατί αὐτοί μᾶς γέννησαν καί μᾶς ἔθρεψαν στήν πνευματική ζωή. Ὁ σπόρος δέ, μέ τόν ὁποῖον γεννηθήκαμε ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες, καί μέ τόν ὁποῖον τρεφόμαστε ἀπ᾽ αὐτούς, εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, πού βρίσκεται στήν Ἁγία Γραφή, τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη.
2.Ὅπως ξέρουμε ὅλοι, ἀδελφοί μου, ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστο βιβλίο, γράφτηκε, δηλαδή, μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀκοῦστε τώρα: Ἀφοῦ ἡ Ἁγία Γραφή γράφτηκε μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἡ ἑρμηνεία της πάλι πρέπει νά γίνει μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μόνο, δηλαδή, ὅσοι ἔχουν τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μόνο αὐτοί ἑρμηνεύουν σωστά τήν Ἁγία Γραφή. Καί τέτοιοι σωστοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ὁ πραγματικός λόγος τοῦ Θεοῦ, λοιπόν, βρίσκεται στά βιβλία τῶν ἁγίων Πατέρων. Γι᾽ αὐτό καί εἶπα ὅτι οι ἅγιοι Πατέρες μᾶς τρέφουν μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ, τό λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιατί, ἐπαναλαμβάνω, αὐτοί, οἱ ἅγιοι Πατέρες, εἶναι οἱ σωστοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
3. Ἀλλά δέν φτάνει μόνο ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, γιά νά αὐξηθοῦμε και νά ἀνδρωθοῦμε στήν πνευματική μας ζωή. Γιά τήν πρόοδό μας στην πνευματική ζωή, μετά ἀπό τή γνώση τοῦ Θεοῦ, πού τήν λαμβάνουμε μέ τό θεῖο λόγο, ἀναγκαία, πολύ ἀναγκαία, εἶναι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού λαμβάνουμε μέ τά θεῖα καί ἱερά Μυστήρια, καί μάλιστα μέ το ἱερώτατο Μυστήριο, τή θεία Λειτουργία. Οἱ ἅγιοι Πατέρες, λοιπόν, δέν ἦταν μόνο οἱ σωστοί κήρυκες καί συγγραφεῖς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἦταν καί οἱ τελετουργοί τῶν ἱερῶν Μυστηρίων, μέ τά ὁποῖα ἔδιναν τή Χάρη τοῦ Θεοῦ στούς πιστούς.
4. Ἀπό τά παραπάνω πού εἶπα, ἀδελφοί, ἔδωσα, νομίζω, τήν ἔννοια γιά τό τί ἦταν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Ἦταν αὐτοί πού μέ τό κήρυγμά τους, τό προφορικό καί τό γραπτό, ἔδιναν στούς χριστιανούς τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί τούς στερέωναν στήν πίστη・ καί μέ τήν τέλεση τῶν ἱερῶν Μυστηρίων ἔπειτα ἔδιναν τή Χάρη τοῦ Θεοῦ σ᾽ αὐτούς, για νά καθαρίζεται ἡ καρδιά τους ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη καί νά γεύονται τό Θεό. Δηλαδή, οἱ ἅγιοιΠατέρες, δέν ἦταν μόνο οἱ λειτουργοί τῶν ἱερῶν Μυστηρίων, ἀλλά ἦταν καί οἱ Διδάσκαλοι τῶν Χριστιανῶν. Γι᾽ αὐτό καί ὁ πληρέστερος ὅρος γιά νά τούς ἐκφράσουμε εἶναι “Πατέρες καί Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας”. Καί τώρα θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι αὐτό πού ἐκφράζει περισσότερο τούς Πατέρες εἶναι ὁ “λόγος” τους, ὁ θεόπνευστος λόγος τους. Γιατί, οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἐπειδή εἶχαν καθαρή καρδιά, ἔλαβαν τήν φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔδωσαν θεόπνευστο λόγο στά συγγράμματά τους καί στίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί στούς ἀγῶνες τους γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς Ὀρθόδοξης πίστης. Αὐτό κυρίως ἐκφράζει τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Δηλαδή, ὅπως τό ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας: Οἱ ἅγιοι Πατέρες δέχθηκαν πρῶτα ὅλη τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (“Ὅλην εἰσδεξάμενοι τήν νοητήν λαμπηδόνα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὑπερφυέστατον χρησμολόγημα”) καί ἔπειτα μέ λίγα λόγια (“το βραχύ ρήματι”) καί μέ πολλή σύνεση (“καί πολλῇ συνέσει”) “θεοπνεύστως ἀπεφθέγξαντο” τήν πίστη μας. Καί πῶς τό πέτυχαν αὐτό; Τό πέτυχαν γιατί “ἄνωθεν λαβόντες τήν τούτων ἀποκάλυψιν σαφῶς και φωτισθέντες ἐξέθεντο ὅρον θεοδίδακτον” (Προσόμοιον ἑορτῆς τῶν Πατέρων). Τούς ἁγίους Πατέρες, χριστιανοί μου, τούς θαυμάζουμε κυρίως στόν δυνατό ὀρθόδοξο λόγο τους καί στούς ἰσχυρούς ἀγῶνες τους κατά τῶν αἱρετικῶν, οἱ ὁποῖοι, ὄχι μέ θεολογικό, ἀλλά με φιλοσοφικό νοῦ ἀλλοίωναν τήν ὀρθόδοξο πίστη. Καί εἶχαν βέβαια την Χάρη αὐτή οἱ ἅγιοι Πατέρες νά δώσουν τέτοιο δυνατό λόγο, γιατί ζοῦσαν ἀσκητική ζωή・ ζοῦσαν μέ προσευχή καί μέ νηστεία καί εἶχαν ἀγάπη σέ ὅλους, καί στούς ἐχθρούς τους ἀκόμη.
5. Εἶναι ἀνάγκη ὅμως νά σᾶς πῶ, ἀδελφοί, ὅτι παρά τό ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες ἦταν θεόπνευστοι, ὅπως σᾶς εἶπα, ὅμως αὐτοί στή διδασκαλία τους δέν ἔδωσαν καμία νέα ἀποκάλυψη, πέραν ἀπό τήν ἀποκάλυψη πού ἔδωσε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ, Αὐτός ἔδωσε τήν τέλεια ἀποκάλυψη, πέραν ἀπό τήν ὁποίαν δέν μπορεῖ νά δοθεῖ ἄλλη. Φανταστεῖτε τήν ἀποκάλυψη αὐτή τοῦ Χριστοῦ μας σάν ἕνα μεγάλο ὠκεανό. Ἐμεῖς, γιά τήν ἀτέλειά μας καί γιά τον σκοτασμό τοῦ νοῦ μας, μόνο στόν αἰγιαλό τοῦ ὠκεανοῦ αὐτοῦ μποροῦμε νά σταθοῦμε. Οἱ ἅγιοι ὅμως Πατέρες, μέ τόν ὁπλισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού εἶχαν, μποροῦσαν νά προχωρήσουν πολύ στον ὠκεανό καί νά φθάσουν ἀκόμη καί μέχρι τά βάθη του καί νά μᾶς φέρουν ἀπό ἐκεῖ βαθειά πολύτιμα μαργαριτάρια, ὑψηλές δηλαδή θεϊκές ἰδέες τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί ἐπειδή τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι πάντα στήν Ἐκκλησία, πάντοτε, λοιπόν, ὑπάρχουν οἱ ἅγιοι Πατέρες σ᾽ αὐτήν. Ἔτσι, μπορεῖ ὁ Θεός, εἴτε στά χρόνια μας εἴτε πολύ μετά ἀπό μᾶς, νά φέρει ἕνα ἄλλον ἅγιο Πατέρα, ἕνα νέο ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ καί νά τοῦ δώσει τή Χάρη Του, γιά νά προχωρήσει καί πιό βαθειά ἀκόμη ἀπό τούς προηγούμενους Πατέρες στη θάλασσα τῆς θείας ἀποκαλύψεως καί νά φανερώσει στά θεόπνευστα συγγράμματά του νέα κεκρυμμένα σ᾽ αὐτήν. Προσοχήὅμως! Ἡ θεολογία αὐτή πού θά φέρουν οἱ νέοι Πατέρες πού θά δώσει ὁ Θεός μελλοντικά, δέν θά εἶναι “μεταπατερική θεολογία”, ἀλλά θά εἶναι θεολογία σύμφωνη μέ τήν θεολογία τῶν προηγουμένων Πατέρων καί θα βασίζεται σ᾽ αὐτήν. Αὐτό, ἀδελφοί μου, εἶναι ἕνα ὡραῖο χαρακτηριστικό ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων. Ὅτι, δηλαδή, ὁ κάθε ἐκκλησιαστικός Πατέρας δέν ἐκφράζεται ἀντίθετα ἀπό τούς προηγουμένους του Πατέρες καί δέν δημιουργεῖ διαφορετική διδασκαλία ἀπ᾽ αὐτούς. Γιατί ὅλοι οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀποτελοῦν “πύργον ὁμοφωνίας” καί ὄχι “πύργον Βαβέλ”. Τόν κυκλοφορήσαντα, λοιπόν, τελευταίως στήν πατρίδα μας ὅρο “μεταπατερική θεολογία” τόν καταδικάζουμε ὡς “ἀντιπατερικόν”. Καί ἐπειδή στήν ἀρχή τοῦ σημερινοῦ μου λόγου εἶπα ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι “πατερική” καταδικάζουμε τόν ὅρο “μεταπατερική θεολογία” ὡς ἀντιἐκκλησιαστικό, δηλαδή, ὡς αἱρετικό καί βλάσφημο. Ζῶ, χριστιανοί μου, μέ τήν λαχτάρα πότε μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, μετά ἀπό τήν παροῦσα σειρά τῶν ὁμιλιῶν μου, νά σᾶς δώσω σε νέα σειρά τή διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Τότε θά νοήσετε μόνοι σας τό ὕψος τῆς Πατερικῆς θεολογίας καί τό χάλι καί τό αἶσχος τῆς “μεταπατερικῆς” τάχα θεολογίας.
Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
Χαίρετε εν Κυρίω
π. Φώτιος Βεζύνιας