Τά τρία εἴδη τῆς ἀθεΐας κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ
Τριῶν ὄντων τῶν τῆς ἀθεΐας ὡς εἰπεῖν γενῶν….
Δεύτερον δέ γένος ἀθεΐας ἐστίν ἡ πολυσχιδής και πολύμορφος ἀπάτη τῶν αἱρετικῶν…
Τρίτον δέ ἐστίν εἶδος, οὐ πόρρω τῆς ἀνωτέρω πονηρᾶς ξυνωρίδος, το παραιτεῖσθαί τι λέγειν τῶν δεδογμένων περί Θεοῦ καί μηδαμῶς ἐθέλειν ὑπ’ ἀνευλαβοῦς εὐλαβείας ἐκ τῶν ὑπερβαινόντων τήν τῶν πολλῶν διάνοιαν αὐτόν ὑμνεῖν … και τάς τῶν ἱερῶν πατέρων θεολογίας μή τοῖς οὐκ εἰδόσιν ἐξηγεῖσθαι, ἀλλ’ ἀποσείεσθαι καί ἀθετεῖν …
(Τρίτο πάλι εἶδος ἀθεΐας, πού δέν βρίσκεται καί πολύ μακριά ἀπό τήν ἀνωτέρω πονηρή δυάδα, εἶναι τό νά παραιτῆται κανείς νά ἀναφέρη τά δόγματα περί Θεοῦ καί λόγῳ τῆς ἀνευλαβοῦς εὐλάβειας νά μή θέλη καθόλου νά τόν ὑμνῆ ἀπό αὐτά, πού εἶναι ἀνώτερα ἀπό τήν διάνοια πολλῶν… εἶναι ἐπίσης τό νά μή ἐξηγῆ τίς θεολογίες τῶν ἱερῶν πατέρων σέ ὅσους δέν γνωρίζουν, ἀλλά νά τίς ἀπορρίπτη και ἀθετῆ…)
(Πρός Διονύσιον, ΕΠΕ 4,404-412. ΕΧ. 2,479-483)
Ἀντιγραφή ἀπό τό ΠΑΛΑΜΙΚΟΝ ΤΑΜΕΙΟΝ
τοῦ Ἱερομονάχου Βενεδίκτου
Νέα Σκήτη – Ἅγιον Ὄρος
Ἔκδοση 2008, σελ. 95-97
Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κρατᾶ ἀκέραια καί ἀνόθευτη τήν διδασκαλία καί τόν τρόπο τῆς σωτηρίας. Τά ἄλλα χριστιανικά συστήματα καί οἱ ἄλλες λεγόμενες χριστιανικές ὁμολογίες ὅσο ποσοστό ἀλήθειας καί ἄν διατηροῦν, ἐφόσον δέν συνδέονται ὀργανικά μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι πλάνες.
Ἀδικοῦμε τήν Ὀρθοδοξία καί προσβάλλουμε τήν ἀλήθεια ὅταν ἀνομάζουμε «ἀδελφές Ἐκκλησίες» τίς ποικιλώνυμες χριστιανικές ὁμολογίες.
Ἀλλά καί τούς ἴδιους τούς αἱρετικούς βλάπτουμε καί ἀδικοῦμε ὅταν τούς δημιουργοῦμε τήν ἐντύπωση ὅτι βρίσκονται στήν ἀλήθεια, ἐνῶ εἶναι ἐκτός Ὀρθοδοξίας....
Ἐπίκαιρο καί διαχρονικό τό μήνυμα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμά ἠχεῖ ὡς ἐγερτήριο σάλπισμα ἐπισημαίνοντας τά τρία εἴδη ἀθεΐας πού μᾶς ἀπειλοῦν καί σήμερα:
Εἶναι ἀθεΐα νά ἀρνεῖσαι τόν Θεό.
Ἀθεΐα νά μήν πιστεύεις ὀρθόδοξα τόν Ἰησοῦ Χριστό, νά εἶσαι αἱρετικός.
Ἀθεΐα νά εἶσαι ὀρθόδοξος καί νά μήν ἀγωνίζεσαι γιά τά ὀρθόδοξα δόγματα.
Ἄν θέλουμε, λοιπόν, σήμερα νά ἀναγνωρίζουμε στόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ καί γενικά στούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τήν θέση πού τούς ἀνήκει, ὀφείλουμε νά κρατοῦμε καί νά διακηρύττουμε τήν δική τους πίστη.
Ἄν θέλουμε, λοιπόν, σήμερα νά ἀναγνωρίζουμε στόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ καί γενικά στούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τήν θέση πού τούς ἀνήκει, ὀφείλουμε νά κρατοῦμε καί νά διακηρύττουμε τήν δική τους πίστη.
-Σάκκος Στέργιος-
Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ
Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ