Σπερματικός λόγος

 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ Κ. ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ

Για το Ιστολόγιο Κατάνυξις

 

Γνωρίζει το συνειδητό μέλος της Εκκλησίας την ανεπάρκειά του. Ότι συμπεριφέρεται μετά από την πτώση και ως άγγελος και ως δαίμονας. Το καλό και το κακό μπερδεμένα. Συναμφότερα.

Ο Ελληνισμός το διαισθάνθηκε πριν από χιλιετίες και το εξέφρασε μέσα από τον μύθο. Στο Ω της Ιλιάδας (525-530) ο Δίας τοποθετεί όλα τα καλά και όλα τα κακά σε δύο ξεχωριστά πιθάρια, τα αναμιγνύει σε ένα και τα δωρίζει στον άνθρωπο. Τεράστιο νοητικό σχήμα! Αξεπέραστο μέχρι την εποχή των Πατέρων της Εκκλησίας. «Δοιοὶ  γάρ τε πίθοι κατακείαται ἐν Διὸς οὔδει δώρων οἷα δίδωσι κακῶν, ἕτερος δὲ ἑάων·

ᾧ μέν κ᾽ ἀμμίξας δώῃ Ζεὺς τερπικέραυνος, ἄλλοτε μέν τε κακῷ ὅ γε κύρεται, ἄλλοτε δ᾽ ἐσθλῷ·». Για να φθάσουμε στο Προμηθεϊκό δώρημα του Φωτός και στο εξαίσιο ανθρωπολογικό σχήμα της ελληνικής ανταρσίας στον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου: «Και άξω τυφλούς εν οδώ η ουκ έγνωσαν», «Θα οδηγήσω τους τυφλούς σε δρόμο που δεν γνώρισαν ποτέ». Γιατί όμως; «Δια την λίαν φιλότητα βροτών». «Εξαιτίας της μεγάλης αγάπης προς τους ανθρώπους», επειδή τους αγαπώ πολύ, «πυρ εγώ σφιν ώπασα», «τους έδωσα τη φωτιά».

Προηγείται ως ηγέτης προς την τραγική του θυσία, εθελόθυτος και μπροστάρης, υπέρ του ποιμνίου του. Κι ενώ ο Χορός ευγνωμονεί για το ανέλπιστο δώρο, αυτός δείχνει να πιστεύει ότι ίσως η άγνοια, να είναι η καλύτερη συνθήκη για τον άνθρωπο: «Θνητούς γ’ έπαυσα μη προδέρκεσθαι μόρον», «Έκανα τους θνητούς να μην έχουν την οξυδέρκεια του θανάτου». Να μη βλέπουν τον επικείμενό τους θάνατο συνεχώς μπροστά τους. Άρα τους μείωσα την απελπισία και τον μηδενισμό που απορρέει από αυτήν και γονιμοποίησα μέσα τους τη δημιουργικότητα μέσω της νοημοσύνης. Με άλλα λόγια την Παιδεία, τα γράμματα, τις επιστήμες και τις τέχνες.

Στην ερώτηση όμως «Το ποίον ευρών τήσδε φάρμακον νόσου;», «Με ποιό φάρμακο τους θεράπευσε από αυτή τη νόσο», που είναι η συνεχής υπόμνηση ότι είναι θνητοί, έρχεται αμείλικτος πέλεκυς η ετυμηγορία του τραγικού καθοδηγητή Προμηθέα Δεσμώτη: «Τυφλάς εν αυτοίς ελπίδας κατώκισα».

Ιδού ο τρισμέγιστος ελληνικός άθλος! Ο ίδιος ο ελευθερωτής, αναγνωρίζει ότι το Φως που τους δώρισε, η δημιουργικότητα και το αυτεξούσιο που χάρισε στους αγαπημένους του ανθρώπους ακόμη και με τη θυσία του, όλα αυτά τα δώρα προς την Ανθρωπότητα είναι τυφλές ελπίδες. «Και άξω τυφλούς εν οδώ η ουκ έγνωσαν»: Τυφλή ελπίδα. «Και ποιήσω αυτοίς το σκότος εις φως»: Τυφλή ελπίδα κι αυτό. Κι ότι αν εκσυγχρονισθούμε θα σωθούμε; Τυφλή ελπίδα. Κι ότι αν δεν εκσυγχρονισθούμε θα σωθούμε; Τυφλή ελπίδα. Κι ότι με το ευρώ θα ευημερήσουμε; Τυφλή ελπίδα. Και αν χτίσουμε Παρθενώνες; Τυφλές, τυφλές ελπίδες. Όλες οι δημιουργικές εργασίες και εκστατικές φιλοτεχνήσεις, όλα τα των θνητών δημιουργήματα τυφλές ελπίδες, για να εισπράξει την απάντηση του λαού-χορού: «Μέγ΄ωφέλημα τούτ΄εδωρήσο βροτοίς». «Το μεγαλύτερο και πιο ωφέλιμο δώρο είναι αυτό».

Ο σοφός λοιπόν λαός, ο έλλην σοφός, ιλαροτραγικός, προτιμά να ζει εν γνώσει του με τυφλές ελπίδες παρά με την απελπισμένη πλήρη βεβαιότητα του επικείμενου αναπόφευκτου βιολογικού του θανάτου μπροστά στον οποίον «τρέμουν» οι ορθολογιστές και οι ανά τον κόσμον μεταπράτες. Προτιμά να γευθεί τις τυφλές ελπίδες που του δώρισαν, να χαίρεται τη ζωή και τελικά να την κερδίζει. Να γίνεται «Παντοπόρος». Να βρίσκει διαμέσου των Αγίων και των ιερών Πατέρων του στηριζόμενος στην τεράστια παράδοσή του πόρον – πέρασμα. «Άπορος επ’ ουδέν έρχεται το μέλλον» και «Άϊδα μόνον φεύξιν ουκ επάξεται», θα πει ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη. Μόνο τον Άδη δεν αποφεύγει στη βιολογική του υπόσταση ο παντοπόρος Χριστιανός, ο βουδιστής, ο ινδουιστής κλπ. Και η Αντιγόνη, πανανθρώπινο σύμβολο Αξίας. Για να καταλήξουμε στους αντιρρητικούς, αντιθετικούς, διαξιφιστικούς λόγους, σε Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη κλπ. τους οποίους και αγιογραφούμε συχνά σε χριστιανικούς ναούς. Δώρο του Ελληνισμού προς την Ανθρωπότητα.

Δεν θα μπορούσε έτσι παρά να δέσει ο προχριστιανικός σπερματικός λόγος με τον Χριστιανισμό και σε συνδυασμό με το Ρωμαϊκό Δίκαιο να αποτελέσουν τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα του σύγχρονου κόσμου υπό τη σκέπη της Μητέρας Εκκλησίας που είναι η Ορθόδοξη, μαζί με μια πρωτότυπη γλώσσα και μοναδική η οποία μπορεί να εκφράσει όλο το μεγαλείο της σκέψης. «Ὡς ἄνθρωπος ὑπάρχω, οὐσία οὐφαντασία, οὕτω Θεὸς τῶ τρόπω τῆς ἀντιδόσεως, ἡ φύσις ἡ ἑνωθείσά μοί.  Χριστὸν ἕνα, διὸ με γνῶτε, τὰ ἐξὧν, ἐν οἷς, ἅπερ πέφυκᾳ σώζοντα». Το ακούς από τον ψάλτη και… παλαβώνεις!

*Ο Α.Κ.Σαραντίδης είναι δάσκαλος στην Καβάλα και πολιτικός επιστήμων