Στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Romfea.gr μίλησε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρωθιερέας Νικόλαος Ντανιλέβιτς.
Ο π. Νικόλαος απαντά για την εκκλησιαστική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ουκρανία, καθώς και για τα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη στην Romfea.gr
Πατέρα Νικόλαε, πείτε μας, ποιά είναι η κατάσταση στην Εκκλησία σας σήμερα και τι γίνεται με τους Ιερούς Ναούς σας;
Κοιτάξτε, ήταν δύσκολη, αλλά τώρα έγινε χειρότερη! Πραγματικά, μας αρπάζουν παρανόμως τους Ιερούς Ναούς, ενώ διώχνουν τους πιστούς και τις θρησκευτικές κοινότητες μας στον δρόμο.
Ιερέας κοινωνάει τους πιστούς εντός της οικίας του
Πιστοί προσεύχονται έξω από τον κλειδωμένο Ιερό Ναό τους
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν εντολές, από τα Κεντρικά του Κιέβου σε κάθε νόμο οι τοπικές κρατικές αρχές να οργανώσουν τις «εθελοντικές μεταβάσεις» των Ιερών Ναών μας στην νεοσύστατη παραεκκλησιαστική δομή με επικεφαλή τον Επιφάνιο.
Οι πρόεδροι των Κοινοτήτων έχοντας άνωθεν εντολές, οργανώνουν στα χωριά ψηφοφορίες όλων των μόνιμων κατοίκων, για να μεταφέρουν την εκκλησιαστική κοινότητα από την δική μας Εκκλησία στην νεοσύστατη του Επιφανίου.
Οι ενέργειες αυτές είναι παράνομες! Σύμφωνα με τον Νόμο του Κράτους μας (αριθμ. 4128-δ) η απόφαση για αλλαγή δικαιοδοσίας, μπορεί να λαμβάνει μόνο η θρησκευτική κοινότητα του χωριού ή της πόλεως, και όχι χωρική κοινότητα, δηλαδή οι κάτοικοι του χωριού, μεταξύ των οποίων στην δικές μας ουκρανικές συνθήκες μένουν και άνθρωποι άλλων ομολογιών και θρησκειών, αλλά και άθεοι.
Επίσης η απόφαση μπορεί να θεωρείται έγκυρη, αν ψήφησαν τα 2/3 των μελών της Εκκλησιαστικής κοινότητας. Στην πραγματικότητα όμως, δεν το βλέπει κανείς και κάνουν ό,τι θέλουν. Αυτά μόνο ανομίες μπορούν να χαρακτηριστούν.
Διαβάζουμε σε Ουκρανικά ΜΜΕ ότι περίπου 350 ενορίες της Εκκλησίας σας, έχουν αλλάξει δικαιοδοσία. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Όχι δεν ισχύει κάτι τέτοιο! Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τις δικές μας μετρήσεις και βάσει των πληροφοριών από τις Ιερές Μητροπόλεις μας, μόνο 36 ενορίες εθελοντικά πήγα στους σχισματικούς.
Επίσης, άλλους 24 Ναούς τους άρπαξαν δια της βίας! Ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που Κοινότητα και Εφημέριος παραμένουν πιστοί στην Εκκλησία μας, παρόλο που του παίρνουν παράνομα την ενορία του.
Λοιπόν, συνολικά μέχρι αυτή την στιγμή έχουμε χάσει 60 ενορίες από τις 12.500 σύνολο. Υποθέτω, όμως πως αυτός ο αριθμός των χαμμένων Ιερών Ναών μας, μπορεί να είναι λίγο περισσότερος, αφού κάθε μέρα η κατάσταση στις Ιερές Μητροπόλεις αλλάζει.
Είναι τρομερό, που οι ειδήσεις, στην επίσημη ιστοσελίδα της Εκκλησίας μας, θυμίζουν το δελτίο ειδήσεων από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που άκουγαν οι πρόγονοι μας, τον καιρό εκείνο στο ραδιόφωνο.
Θέλω να πω ότι κάθε μέρα ακούμε και διαβάζουμε, ότι στον τάδε νομό χάσαμε την τάδε Εκκλησία, σε εκείνον τον νομό, μας άρπαξαν δια της βίας τον τάδε Ιερό Ναό.
Όμως ο Ιερέας και η Κοινότητα έμεινε και πήγε να λειτουργηθεί σε ένα χωριατόσπιτο, αντί να πάει στο σχίσμα. Διεξάγεται όπως καταλαβαίνεται και ένας Πνευματικός πόλεμος.
Για παράδειγμα, στο χωριό Ζιδίτσιν κοντά απο την πόλη Λούτσκ (νομός Βολινίας, Δυτική Ουκρανία) η Κοινότητά μας για πρώτη φορά αναγκάστηκε να προσευχηθεί και να κάνει την Θεία Λειτουργία στο σπίτι του ιερέα.
Αφού δύο μέρες νωρίτερα το λεγόμενο πρώην «Πατριαρχείο Κιέβου» δια της βίας τους εδίωξε από τον Ιερό Ναό τους.
Να αναφέρω ότι στο χωριό αυτό, υπάρχει ήδη ενορία των σχισματικών και μάλιστα ένα μοναστήρι με δύο μοναχές. Παρά ταύτα έδιωξαν την κοινότητά μας, που απαριθμεί το λιγότερο 200 πιστούς.
Κάνατε λόγο για 60 χαμένους Ναούς, οι άλλοι 320 περίπου που είναι;
Όλες οι άλλες περιπτώσεις ήταν απόπειρες που ήθελαν να μας πάρουν τους Ναούς, αλλά απέτυχαν, διότι παρόλο που η κοινότητα του χωριού ψήφισε παράνομα για αλλαγή δικαιοδοσίας, η εκκλησιαστική κοινότητα δεν συμφώνησε και είχε ως αποτέλεσμα να μείνει ως έχει.
Συγκεκριμένα ο πρόεδρος του χωριού έκανε στους ανωτέρους απολογισμό ότι έγινε μετάβαση, ενώ η ενορία μας, με τον ιερέα εξακολουθεί να λειτουργεί, όπως ήταν.
Για παράδειγμα, στην Ιερά Μητρόπολη Τερνούπολης (Δυτική Ουκρανία) κανένας από τους ιερείς μας δεν πήγε στο σχίσμα, παρόλο που παρανόμως έχουν αρπάξει και δεν δίνουν πρόσβαση σε πέντε ναούς.
Εκεί καταφέραμε να υπερασπίσουμε και τρείς εκκλησίες μας, ενώ άλλες 11 περιπτώσεις είναι στον αέρα. Όμως, οι τοπικές αρχές λένε, ότι αυτές οι Εκκλησίες έχουν περάσει στο σχίσμα, κάτι που δεν ίσχυει.
Κοιτάξτε, από την πλευρά τους υπάρχει ένα πέπλο παραπληροφόρησης. Για παράδειγμα, πριν λίγες ημέρες σε ένα χωριό του νομού Ζακαρπάτια (Νοτιοδυτική Ουκρανία) 400 άτομα της Εκκλησίας μας υπερασπίστηκαν τον Ιερό Ναό τους από τους οπαδούς των σχισματικών, που ήταν περίπου 100 άτομα.
Όταν οι οπαδοί αυτοί είδαν ότι δεν κατάφεραν απολύτως τίποτα, έφυγαν και μετά έγραψαν στην ιστοσελίδα της σχισματικής Μητρόπολης τους, ότι δήθεν η εν λόγω ενορία πέρασε στην σχισματική εκκλησία και δημοσίευσαν πρωτόκολλα με υπογραφές 100 ανθρώπων. Βλέπετε πόσα ψέματα; Η ενορία στέκει εκεί ακλόνητη και λειτουργεί κανονικά! Έτσι φτιάχνονται οι στατιστικές τους.
Ιερέας κοινωνάει τους πιστούς εντός της οικίας του
Πείτε μας, τι λένε οι πιστοί και οι κληρικοί για την κατάσταση; Πως νιώθουν που συμβαίνουν όλα αυτά;
Για τον κλήρο και τους πιστούς μας ήρθε ή ώρα της ομολογίας! Με ταπείνωση υπομένουν, κάνουν υπομονή, αλλά δεν προδίδουν την Εκκλησία τους.
Όλα αυτά, που συμβαίνουν, προκάλεσαν έριδες και δάκρυα μέσα σε οικογένειες, τσακώνονται μεταξύ τους συγγενείς και γείτονες. Το πρόβλημα είναι ότι με την κατάσταση αυτή διαιρείται ο λαός του Θεού.
Στην σημερινή εποχή του ιντερνέτ όλοι, οι πιστοί και ο κλήρος μας, το γράφουν ανοιχτά στα κοινωνικά δίκτυα, δημοσιεύουν φωτογραφίες και βίντεο από τις αρπαγές των εκκλησιών μας, ενώ σε πολλές δημοσιεύσεις υπογράφουν από κάτω «Κωνσταντινούπολη, κοίταξε!». Νιώθουν πικρία, νιώθουν προσβεβλημένοι και προδομένοι.
Όμως μέσα σε αυτές τις τραγικές στιγμές, ζούμε ομολογητικές και ηρωικές θα έλεγα στιγμές. Απλοί πιστοί, απλοί ιερείς δεν προδίδουν την Εκκλησία τους.
Οι ιερείς μένουν πιστοί στον όρκο τους, που έδωσαν κατά την ώρα της χειροτονίας τους.
Όσο για εκείνους του Ιερείς, που τους άρπαξαν τους Ναούς, λειτουργούν με τις κοινότητες τους σε απλά χωριατόσπιτα. Παίρνουν το αντιμήνσιο, λειτουργικά σκεύη και έτσι γίνονται σαν τους πρώτους χριστιανούς κατά κάποιον τρόπο.
Πραγματικά, βρεθήκαμε ενώπιον μια άλλης κατανόησης το τί είναι η Εκκλησία. Η Εκκλησία δεν είναι το κτήριο, αλλά οι πιστοί, οι οποίοι μπορούν να προσευχηθούν όλοι μαζί παντού, μέχρι και στις κατακόμβες.
Μπορείτε να μας πείτε κάποιο χαρακτηριστικό γεγονός;
Βεβαίως! Πρόσφατα σε ένα χωριό του νομού Ρίβνε της Δυτικής Ουκρανίας, ο ιερέας 60 ετών αποφάσισε να πάει στην νεοσύστατη εκκλησία εξ’αιτίας της πίεσης, που του ασκήθηκε.
Η πρεσβυτέρα όμως, δεν συμφώνησε και είπε «όχι». Την επόμενη ημέρα όταν ο εν λόγω ιερέας γύρισε στο σπίτι, είδε όλα τα προσωπικά του πράγματα τυλιγμένα έξω στο δρόμο.
Όταν τον είδε η πρεσβυτέρα, βγήκε στην είσοδο του σπιτιού και του είπε: «Δεν θέλουμε να έχουμε σχισματικό στο σπίτι μας, να φύγεις!».
Τελικά, ο Ιερέας ζήτησε συγγνώμη και παρέμεινε στην ενορία του, και δεν πήγε στο σχίσμα. Με τον τρόπο αυτό η πρεσβυτέρα διέσωσε την ενορία.
Επίσης στην ίδια περιοχή σε ένα από τα χωριά του δήμου Ζδολμπούνιβ, ο Ιερέας με την κοινότητα, αφού έμειναν χωρίς Ιερό Ναό, άρχισε να λειτουργεί στο σπίτι του.
Τότε απευθυνόμενος στους πιστούς είπε: «Αν και μου έχουν πάρει τον Ναό, δεν θα φύγω από το χωριό, δεν μπορώ να αφήσω τους πιστούς μου, έστω και λίγους. Είναι ο σταυρός μου και πρέπει να τον σηκώσω μέχρι το τέλος».
Για να καταλάβουν οι Έλληνες, πρέπει να αναφέρω ότι στην Ουκρανία οι Ιερείς δεν πληρώνονται από το κράτος, αλλά από την ενορία τους. Επομένως, η απώλεια της ενορίας σημαίνει και απώλεια, έστω και λίγου, υποτιθέμενου μισθού, για την επιβίωση του.
Συνήθως οι οικογένειες των ιερέων μας είναι πολύτεκνες. Υπό το πρίσμα αυτό, μπορείτε τώρα να καταλάβετε τον ομολογιακό αγώνα τους. Παρόλο αυτά, μένουν στην Εκκλησία τους, και δεν φεύγουν για να βρουν καλύτερο μέλλον. Κατά τη γνώμη μου, είναι πνευματικοί ήρωες.
Πιστοί προσεύχονται έξω από τον κλειδωμένο Ιερό Ναό τους
Κάποιος ίσως αναρωτηθεί γιατί Ουκρανοί συμπεριφέρονται έτσι σε Ουκρανούς! Ποιος είναι ο λόγος; Γιατί τέτοιο μίσος;
Υπάρχουν πολλές και διάφορες αιτίες. Πρώτα απ’ όλα είναι το αποτέλεσμα της αντιεκκλησιαστικής προπαγάνδας, που οι άνθρωποι στην επαρχία τα βλέπουν μέσω τηλεοράσων.
Εννοώ της προπαγάνδας κατά της Εκκλησίας μας. Πρόσφατα ένας ιερέας μας, που του άρπαξαν τον Ιερό Ναό, μου διηγήθηκε τα εξής: «Συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι του χωριού για να μεταφέρουν τον Ιερό Ναό μας στο σχίσμα, και με κατηγορούσαν, ότι δήθεν εργάζομαι για την Ρωσία. Τότε τους είπα ότι όλοι με γνωρίζετε και ότι «εσένα σου βάπτισα τα παιδί, εσένα σε πάντρεψα, εσένα κήδεψα την μητέρα σου, είμαι είκοσι ολόκληρα χρόνια δίπλα σας». Πως ξαφνικά έγινα εχθρός; Πως έγινα Μοσχοβίτης; Ουκρανός δεν είμαι; Αλλά δεν με άκουγε κανείς, και μου απαντούσαν με επιχειρήματα που ακούνε στην τηλεόραση».
Βλέπετε κατάσταση; Όλα αυτά τα γεγονότα πραγματοποιούνται όχι σε πόλεις, αλλά περισσότερο στην Επαρχία, όπου οι άνθρωποι κοιτάζουν μόνο τηλεόραση και πιστεύουν σε ότι ακούνε. Δεν έχουν εφημερίδες, δεν έχουν ιντερνέτ, γενικά δεν έχουν άλλες πηγές πληροφόρησης.
Όταν το 2009 φέραμε στην Ουκρανία από την Κέρκυρα το ιερό λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος, το μεταφέραμε σε 10 διαφορετικές πόλεις. Οι πατέρες από την Κέρκυρα που συνόδευαν το λείψανο, είδαν τότε την κατάσταση στην Ουκρανία που επικρατεί με το σχίσμα. Τότε ένας από τους πατέρες μου είπε «Έχω παρατηρήσει, π. Νικόλαε, ότι το σχίσμα και το σχισματικό φρόνημα είναι πιο δυνατό στις περιοχές σας, όπου το μορφωτικό επίπεδο του λαού είναι χαμηλό».
Επίσης θα ήθελα να επισημάνω ότι συνήθως στις πόλεις μας, υπάρχουν πολλοί Ναοί, και μπορεί κάποιος να έχει και άλλη επιλογή. Στα χωριά όμως, συνήθως υπάρχει ένας ναός και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα.
Αλλά κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι ένας πραγματικός χριστιανός, όπου και αν ανήκει, δεν πάει να αρπάξει έναν Ναό και δεν διώχνει τους πιστούς της άλλης ομολογίας ή θρησκείας.
Εν τέλει που οδηγεί αυτή η κατάσταση; Σε τι ελπίζετε;
Εμείς κάνουμε ότι μπορούμε, ότι περνάει από το χέρι μας, με όλες τις ανθρώπινες μας δυνάμεις, ώστε να βοηθήσουμε και να υπερασπίσουμε τους πιστούς και τους ιερείς μας.
Βοηθάμε να χτιστούν καινούργιοι ναοί, εκεί που μας πήραν τους δικούς μας Ναούς. Πάμε στα δικαστήρια, και όπου πρέπει για να σωθούν οι Ναοί μας.
Μιλάμε, γράφουμε, απευθυνόμαστε παντού, τοις μακράν και τοις εγγύς, και στο κράτος μας, και στους Διεθνής Οργανισμούς, αλλά οι μεν σιωπούν, και οι δε δεν βιάζονται να υψώσουν την φωνή τους.
Καταλαβαίνουμε και συνειδητοποιούμε πολύ καλά, αλλά εμείς κάνουμε τα ανθρώπινα, και ελπίσουμε στην δύναμη του Θεού. «Μὴ πεποίθατε ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία» (Ψαλ. 145. 3).
Όπως λέει και ο Ψαλμωδός, δηλαδή να μην ελπίζετε, ούτε στο κράτος, ούτε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ούτε σε άλλες ανθρώπινες δυνάμεις, παρά μόνο στον Θεό. «Επίῤῥιψον ἐπὶ Κύριον τὴν μέριμνάν σου, καὶ αὐτός σε διαθρέψει» (Ψαλ. 54.23).