Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν 30 Ἰανουαρίου
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή, σχολικὴ ἑορτή. Ἑορτάζουν οἱ διδάσκαλοι.
Δὲν ἐννοῶ τοὺς δασκάλους καὶ καθηγητὰς τῶν ἐκπαιδευτηρίων μας. Αὐτοὶ διδάσκουν μία γενεά. Ὕστερα ἀπὸ μερικὰ χρόνια φεύγουν πλέον ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία, ἔρχονται ἄλλοι, καὶ αὐτοὶ θὰ βρίσκωνται στὰ νεκροταφεῖα ἢ θὰ εἶνε συνταξιοῦχοι. Ἐρωτῶ· μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτε ποιός ἦταν ὁ γυμνασιάρχης τῆς Φλωρίνης πρὸ 50 ἐτῶν; ποιοί ἦταν τότε οἱ διδάσκαλοι καὶ καθηγηταί; Πᾶνε, βυθίστηκαν στὸν ὠκεανὸ τῆς λήθης.
Οἱ διδάσκαλοι ὅμως ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, εἶνε διδάσκαλοι ὄχι μιᾶς ἀλλὰ πολλῶν γενεῶν, ἀπεράντων αἰώνων, χιλιετηρίδων ὁλοκλήρων. Εἶνε οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι·
ὁ Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος καὶ ὁ Χρυσόστομος. Αὐτοὶ δὲν εἶνε δάσκαλοι μιᾶς γενεᾶς. Νίκησαν τὸ χρόνο· καὶ ἐφ’ ὅσον θ’ ἀνατέλλῃ ἥλιος, θὰ λάμπουν ἄστρα καὶ θὰ πνέουν αὖρες καὶ ζέφυροι στὴν πατρίδα μας, ἡ μνήμη τους θὰ εἶνε αἰωνία. Γι’ αὐτό, πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τοὺς δασκάλους ποὺ ἔρχονται καὶ παρέρχονται, αὐτοὶ στὴ γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας ὀνομάζονται οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι, διδάσκαλοι ὁλοκλήρου τῆς οἰκουμένης. Καὶ αὐτὸ δὲν εἶνε λόγος κενός· εἶνε γεγονός. Ὁπουδήποτε κι ἂν πᾶμε, σὲ ὅλα τὰ πλάτη καὶ τὰ μήκη τοῦ πλανήτου μας, στὰ ξένα πανεπιστήμια, διδάσκονται ὁ Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος, ὁ Χρυσόστομος.
Καὶ δὲν λέγονται ἁπλῶς οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι. Κοντὰ στὸν τίτλο αὐτὸν ἔχουν κ’ ἕναν ἄλλο τίτλο· λέγονται καὶ εἶνε πατέρες. Ὅπως ὁ πατέρας ἀγαπάει τὰ παιδιά του, καὶ αὐτοὶ ἀγάπησαν τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς νέους μὲ ὅλη τὴ φλόγα τῆς καρδιᾶς των.
Προτοῦ ὅμως νὰ γίνουν διδάσκαλοι, οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι, ἐξέχουσες καὶ μοναδικὲς φυσιογνωμίες μέσα στὸν κόσμο τῶν ἐκπαιδευτικῶν, προτοῦ νὰ γίνουν διδάσκαλοι ὑπῆρξαν μαθηταί. Κι ὅπως εἶνε ὑποδείγματα διδασκάλων, ἔτσι εἶνε καὶ ὑποδείγματα μαθητῶν. Ἐὰν εἶχα κινηματογράφο ―θέλω ν’ ἀποκτήσω κινηματογράφο, τοῦ Θεοῦ, ὄχι τοῦ διαβόλου―, ἐὰν εἶχα κινηματογράφο, θὰ ἔφτειαχνα μιὰ ταινία μὲ τίτλο «Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ὡς μαθηταί». Ὤωω! Τὸν στήνω λοιπὸν τὸν κινηματογράφο αὐτὸν νερῶς καὶ ἐνώπιόν σας παρουσιάζονται τώρα οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ὡς μαθηταί, στὴν ἡλικία τῶν δέκα – δεκαπέντε – εἴκοσι ἐτῶν. Διότι κάθησαν χρόνια στὰ θρανία, ἕως ὅτου ἀναδειχθοῦν διδάσκαλοι – πρῶτα μαθηταί, καὶ μετὰ διδάσκαλοι.
Τί λέει λοιπὸν ἡ ζωή τους, ὁ βίος τους;
ANEΠΗΡΕΑΣΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή, σχολικὴ ἑορτή. Ἑορτάζουν οἱ διδάσκαλοι.Δὲν ἐννοῶ τοὺς δασκάλους καὶ καθηγητὰς τῶν ἐκπαιδευτηρίων μας. Αὐτοὶ διδάσκουν μία γενεά. Ὕστερα ἀπὸ μερικὰ χρόνια φεύγουν πλέον ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία, ἔρχονται ἄλλοι, καὶ αὐτοὶ θὰ βρίσκωνται στὰ νεκροταφεῖα ἢ θὰ εἶνε συνταξιοῦχοι. Ἐρωτῶ· μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτε ποιός ἦταν ὁ γυμνασιάρχης τῆς Φλωρίνης πρὸ 50 ἐτῶν; ποιοί ἦταν τότε οἱ διδάσκαλοι καὶ καθηγηταί; Πᾶνε, βυθίστηκαν στὸν ὠκεανὸ τῆς λήθης.
Οἱ διδάσκαλοι ὅμως ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα, εἶνε διδάσκαλοι ὄχι μιᾶς ἀλλὰ πολλῶν γενεῶν, ἀπεράντων αἰώνων, χιλιετηρίδων ὁλοκλήρων. Εἶνε οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι·
ὁ Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος καὶ ὁ Χρυσόστομος. Αὐτοὶ δὲν εἶνε δάσκαλοι μιᾶς γενεᾶς. Νίκησαν τὸ χρόνο· καὶ ἐφ’ ὅσον θ’ ἀνατέλλῃ ἥλιος, θὰ λάμπουν ἄστρα καὶ θὰ πνέουν αὖρες καὶ ζέφυροι στὴν πατρίδα μας, ἡ μνήμη τους θὰ εἶνε αἰωνία. Γι’ αὐτό, πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τοὺς δασκάλους ποὺ ἔρχονται καὶ παρέρχονται, αὐτοὶ στὴ γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας ὀνομάζονται οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι, διδάσκαλοι ὁλοκλήρου τῆς οἰκουμένης. Καὶ αὐτὸ δὲν εἶνε λόγος κενός· εἶνε γεγονός. Ὁπουδήποτε κι ἂν πᾶμε, σὲ ὅλα τὰ πλάτη καὶ τὰ μήκη τοῦ πλανήτου μας, στὰ ξένα πανεπιστήμια, διδάσκονται ὁ Βασίλειος, ὁ Γρηγόριος, ὁ Χρυσόστομος.
Καὶ δὲν λέγονται ἁπλῶς οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι. Κοντὰ στὸν τίτλο αὐτὸν ἔχουν κ’ ἕναν ἄλλο τίτλο· λέγονται καὶ εἶνε πατέρες. Ὅπως ὁ πατέρας ἀγαπάει τὰ παιδιά του, καὶ αὐτοὶ ἀγάπησαν τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς νέους μὲ ὅλη τὴ φλόγα τῆς καρδιᾶς των.
Προτοῦ ὅμως νὰ γίνουν διδάσκαλοι, οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι, ἐξέχουσες καὶ μοναδικὲς φυσιογνωμίες μέσα στὸν κόσμο τῶν ἐκπαιδευτικῶν, προτοῦ νὰ γίνουν διδάσκαλοι ὑπῆρξαν μαθηταί. Κι ὅπως εἶνε ὑποδείγματα διδασκάλων, ἔτσι εἶνε καὶ ὑποδείγματα μαθητῶν. Ἐὰν εἶχα κινηματογράφο ―θέλω ν’ ἀποκτήσω κινηματογράφο, τοῦ Θεοῦ, ὄχι τοῦ διαβόλου―, ἐὰν εἶχα κινηματογράφο, θὰ ἔφτειαχνα μιὰ ταινία μὲ τίτλο «Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ὡς μαθηταί». Ὤωω! Τὸν στήνω λοιπὸν τὸν κινηματογράφο αὐτὸν νερῶς καὶ ἐνώπιόν σας παρουσιάζονται τώρα οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι ὡς μαθηταί, στὴν ἡλικία τῶν δέκα – δεκαπέντε – εἴκοσι ἐτῶν. Διότι κάθησαν χρόνια στὰ θρανία, ἕως ὅτου ἀναδειχθοῦν διδάσκαλοι – πρῶτα μαθηταί, καὶ μετὰ διδάσκαλοι.
Τί λέει λοιπὸν ἡ ζωή τους, ὁ βίος τους;
Ἦταν παιδιὰ ἐκλεκτά, μὲ χαρίσματα, παιδιὰ εὐσεβῶν οἰκογενειῶν. Εἶχαν μεγάλη ὄρεξι μαθήσεως. Γι’ αὐτὸ ἔφυγαν ἀπὸ τὰ χωριὰ καὶ τὶς πόλεις τους, ταξίδεψαν μακριά. Καὶ ποῦ πῆγαν, στὸ Παρίσι, στὸ Λονδῖνο; Δὲν ὑπῆρχαν τότε αὐτὰ τὰ κέντρα. Ἐκεῖ ποὺ σήμερα ὑψώνονται οὐρανοξύσται τοῦ ψεύτικου πολιτισμοῦ, ἐκεῖ ἦταν δάση ποὺ κατοικοῦσαν ἄγρια θηρία. Πῆγαν στὴν Ἀθήνα, τὸ ἔνδοξον «πτολίεθρον», ποὺ φημιζόταν ὡς πόλις τῶν τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν. Ἐκεῖ πῆγαν γιὰ νὰ συμπληρώσουν τὶς γνώσεις τους.
Ἀλλ’ ἐὰν οἱ Ἀθηναῖοι ἐξ ἐπόψεως τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν εὑρίσκοντο στὸν κολοφῶνα τῆς δόξης, ἠθικῶς ὅμως καὶ θρησκευτικῶς ἦταν σὲ μεγάλη κατάπτωσι, ὅπως ἀναφέρουν οἱ ἱστορικοὶ τῆς ἐποχῆς. Εἶχαν περάσει τρεῖς αἰῶνες ἀπὸ τότε ποὺ ὁ ἀπόστολος Παῦλος κήρυξε στὸν Ἄρειο Πάγο τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ· ἐν τούτοις οἱ ῥίζες τῆς εἰδωλολατρίας τῶν προγόνων μας ἦταν ἀκόμη ἰσχυρές. Ἡ Ἀθήνα ἦταν κατὰ πλειονοψηφία πόλις εἰδωλολατρική. Μέσα στοὺς ἑκατὸ κατοίκους ἕνας ἦταν Χριστιανός, καὶ μόνο μία μικρὴ ἐκκλησία ὑπῆρχε ὅπου ἐκκλησιάζοντο οἱ Χριστιανοί. Οἱ ὑπόλοιποι ἦταν εἰδωλολάτρες. Ἔβλεπες εἴδωλα τεράστια, τῆς Ἀθηνᾶς, τοῦ Βάκχου, τῆς Ἀρτέμιδος καὶ ἄλλων θεῶν. Καὶ οἱ νέοι; Σὲ ἐκφυλισμὸ μεγάλο. Εἶχαν καταπέσει τελείως.
Μέσα λοιπὸν σ’ αὐτὴ τὴ διεφθαρμένη κοινωνία τῶν Ἀθηνῶν, ἐκεῖ ἔζησαν οἱ δύο φίλοι, ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Γρηγόριος. Πῶς ἔζησαν, δὲν τοὺς ἐπηρέασε τὸ περιβάλλον; Τὸ περιβάλλον ἀσκεῖ τεραστία ἐπίδρασι. Ἂν ῥίξουμε μιὰ σταγόνα γλυκοῦ νεροῦ μέσα στὸν Ἀτλαντικὸ ὠκεανό, εἶνε δυνατὸν νὰ διατηρήσῃ τὴ γλυκύτητά της; Θ’ ἀφομοιωθῇ. Ἔτσι καὶ μέσα στὸ περιβάλλον ἐκεῖνο οἱ δύο νέοι ἦταν δύσκολο νὰ μείνουν καθαροί. Καὶ ὅμως δὲν ἐπηρεάστηκαν.
Πῶς σώθηκαν; Ἦταν ἐπιμελεῖς μαθηταί, ἀγαποῦσαν τὰ γράμματα, μελετοῦσαν τὸν Ὅμηρο, τὸ Θουκυδίδη, τὸν Πλάτωνα, τὸν Ἀριστοτέλη, ὅλες τὶς ἐπιστῆμες. Ὅπως ἡ μέλισσα πετάει ἀπὸ ἄνθος σὲ ἄνθος γιὰ νὰ συλλέξῃ τὴ γῦρι, ἔτσι αὐτοὶ πέταξαν στὸν λειμῶνα τῆς ἀρχαίας σοφίας. Μελέτησαν νύχτα μέρα πολλὰ βιβλία· ἀλλὰ παραπάνω ἀπ’ ὅλα μελέτησαν ἕνα βιβλίο, τὸ ἀθάνατο βιβλίο, τὴν ἁγία Γραφή. Τὴν ἤξεραν ὅλη ἀπὸ στήθους, ὅλα τὰ βιβλία της ἀπ’ ἔξω. Νά πῶς σώθηκαν· μὲ τὴ μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς. Νά πῶς σώθηκαν· μὲ τὴν ἄρρηκτη φιλία. Ἦταν, ὅπως λένε, «μία ψυχὴ σὲ δύο σώματα». Αὐτὸ θὰ πῇ ψυχικὴ ἑνότης· νὰ ὑπάρχουν τὰ ἴδια φρονήματα, τὰ ἴδια αἰσθήματα, οἱ ἴδιες ἐπιθυμίες, οἱ ἴδιοι πόθοι. Σπάνιο παράδειγμα φιλίας. Πῶς σώθηκαν; Τὸ λένε οἱ ἴδιοι. Ἡ Ἀθήνα εἶχε πολλοὺς δρόμους, ποὺ ὡδηγοῦσαν στὰ θέατρα, στὰ γυμναστήρια, σὲ τόπους διασκεδάσεως. Ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Γρηγόριος δύο δρόμους μόνο ἤξεραν· ὁ ἕνας ἦταν αὐτὸς ποὺ πήγαινε στὴν ἐκκλησία, κι ὁ ἄλλος αὐτὸς ποὺ πήγαινε στὴ σχολή τους. Ἄλλο δρόμο δὲν ἤξεραν.
Αὐτὰ γιὰ τοὺς δύο αὐτούς. Γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο; Πῆγε κι αὐτὸς σὲ σχολεῖο. Εἰδωλολάτρες ἦταν οἱ συμμαθηταί του. Εἰδωλολάτρης ἦταν ὁ διδάσκαλός του, ὁ περιβόητος Λιβάνιος, ποὺ ὅταν γέρασε καὶ τὸν ρώτησαν «Διδάσκαλε ποιόν ἀφήνεις διάδοχο στὴ σχολὴ τῆς ῥητορικῆς;», ἀπήντησε· «Τὸν Ἰωάννη, ἂν δὲν μοῦ τὸν κέρδιζαν οἱ Χριστιανοί».
Δὲν ἐπηρεάστηκαν λοιπὸν μέσα στὸ περιβάλλον ἐκεῖνο. Ὁ Βασίλειος μάλιστα καὶ ὁ Γρηγόριος εἶχαν συμμαθητή τους ἕναν φανατικὸ εἰδωλολάτρη, ὁ ὁποῖος ὅμως κρυβόταν κάτω ἀπὸ τὴ μάσκα τοῦ ψευτοχριστιανοῦ. Προσποιεῖτο ὅτι εἶνε μαζί τους, πήγαινε μ’ αὐτοὺς στὴν ἐκκλησία, διάβαζε τὴ Γραφή, ἀλλ’ αὐτὰ ὑποκριτικά. Ἦταν ὁ Ἰουλιανός, ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγα χρόνια ἔγινε αὐτοκράτωρ καὶ μὲ λύσσα πολέμησε τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ καὶ προσπάθησε νὰ τὴν ξερριζώσῃ. Ὑπάρχουν θαυμάσιοι λόγοι τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ πρὸς τὸν Ἰουλιανὸ τὸν Παραβάτη.
Ἀλλ’ ἐὰν οἱ Ἀθηναῖοι ἐξ ἐπόψεως τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν εὑρίσκοντο στὸν κολοφῶνα τῆς δόξης, ἠθικῶς ὅμως καὶ θρησκευτικῶς ἦταν σὲ μεγάλη κατάπτωσι, ὅπως ἀναφέρουν οἱ ἱστορικοὶ τῆς ἐποχῆς. Εἶχαν περάσει τρεῖς αἰῶνες ἀπὸ τότε ποὺ ὁ ἀπόστολος Παῦλος κήρυξε στὸν Ἄρειο Πάγο τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ· ἐν τούτοις οἱ ῥίζες τῆς εἰδωλολατρίας τῶν προγόνων μας ἦταν ἀκόμη ἰσχυρές. Ἡ Ἀθήνα ἦταν κατὰ πλειονοψηφία πόλις εἰδωλολατρική. Μέσα στοὺς ἑκατὸ κατοίκους ἕνας ἦταν Χριστιανός, καὶ μόνο μία μικρὴ ἐκκλησία ὑπῆρχε ὅπου ἐκκλησιάζοντο οἱ Χριστιανοί. Οἱ ὑπόλοιποι ἦταν εἰδωλολάτρες. Ἔβλεπες εἴδωλα τεράστια, τῆς Ἀθηνᾶς, τοῦ Βάκχου, τῆς Ἀρτέμιδος καὶ ἄλλων θεῶν. Καὶ οἱ νέοι; Σὲ ἐκφυλισμὸ μεγάλο. Εἶχαν καταπέσει τελείως.
Μέσα λοιπὸν σ’ αὐτὴ τὴ διεφθαρμένη κοινωνία τῶν Ἀθηνῶν, ἐκεῖ ἔζησαν οἱ δύο φίλοι, ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Γρηγόριος. Πῶς ἔζησαν, δὲν τοὺς ἐπηρέασε τὸ περιβάλλον; Τὸ περιβάλλον ἀσκεῖ τεραστία ἐπίδρασι. Ἂν ῥίξουμε μιὰ σταγόνα γλυκοῦ νεροῦ μέσα στὸν Ἀτλαντικὸ ὠκεανό, εἶνε δυνατὸν νὰ διατηρήσῃ τὴ γλυκύτητά της; Θ’ ἀφομοιωθῇ. Ἔτσι καὶ μέσα στὸ περιβάλλον ἐκεῖνο οἱ δύο νέοι ἦταν δύσκολο νὰ μείνουν καθαροί. Καὶ ὅμως δὲν ἐπηρεάστηκαν.
Πῶς σώθηκαν; Ἦταν ἐπιμελεῖς μαθηταί, ἀγαποῦσαν τὰ γράμματα, μελετοῦσαν τὸν Ὅμηρο, τὸ Θουκυδίδη, τὸν Πλάτωνα, τὸν Ἀριστοτέλη, ὅλες τὶς ἐπιστῆμες. Ὅπως ἡ μέλισσα πετάει ἀπὸ ἄνθος σὲ ἄνθος γιὰ νὰ συλλέξῃ τὴ γῦρι, ἔτσι αὐτοὶ πέταξαν στὸν λειμῶνα τῆς ἀρχαίας σοφίας. Μελέτησαν νύχτα μέρα πολλὰ βιβλία· ἀλλὰ παραπάνω ἀπ’ ὅλα μελέτησαν ἕνα βιβλίο, τὸ ἀθάνατο βιβλίο, τὴν ἁγία Γραφή. Τὴν ἤξεραν ὅλη ἀπὸ στήθους, ὅλα τὰ βιβλία της ἀπ’ ἔξω. Νά πῶς σώθηκαν· μὲ τὴ μελέτη τῆς ἁγίας Γραφῆς. Νά πῶς σώθηκαν· μὲ τὴν ἄρρηκτη φιλία. Ἦταν, ὅπως λένε, «μία ψυχὴ σὲ δύο σώματα». Αὐτὸ θὰ πῇ ψυχικὴ ἑνότης· νὰ ὑπάρχουν τὰ ἴδια φρονήματα, τὰ ἴδια αἰσθήματα, οἱ ἴδιες ἐπιθυμίες, οἱ ἴδιοι πόθοι. Σπάνιο παράδειγμα φιλίας. Πῶς σώθηκαν; Τὸ λένε οἱ ἴδιοι. Ἡ Ἀθήνα εἶχε πολλοὺς δρόμους, ποὺ ὡδηγοῦσαν στὰ θέατρα, στὰ γυμναστήρια, σὲ τόπους διασκεδάσεως. Ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς ὁ Βασίλειος καὶ ὁ Γρηγόριος δύο δρόμους μόνο ἤξεραν· ὁ ἕνας ἦταν αὐτὸς ποὺ πήγαινε στὴν ἐκκλησία, κι ὁ ἄλλος αὐτὸς ποὺ πήγαινε στὴ σχολή τους. Ἄλλο δρόμο δὲν ἤξεραν.
Αὐτὰ γιὰ τοὺς δύο αὐτούς. Γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο; Πῆγε κι αὐτὸς σὲ σχολεῖο. Εἰδωλολάτρες ἦταν οἱ συμμαθηταί του. Εἰδωλολάτρης ἦταν ὁ διδάσκαλός του, ὁ περιβόητος Λιβάνιος, ποὺ ὅταν γέρασε καὶ τὸν ρώτησαν «Διδάσκαλε ποιόν ἀφήνεις διάδοχο στὴ σχολὴ τῆς ῥητορικῆς;», ἀπήντησε· «Τὸν Ἰωάννη, ἂν δὲν μοῦ τὸν κέρδιζαν οἱ Χριστιανοί».
Δὲν ἐπηρεάστηκαν λοιπὸν μέσα στὸ περιβάλλον ἐκεῖνο. Ὁ Βασίλειος μάλιστα καὶ ὁ Γρηγόριος εἶχαν συμμαθητή τους ἕναν φανατικὸ εἰδωλολάτρη, ὁ ὁποῖος ὅμως κρυβόταν κάτω ἀπὸ τὴ μάσκα τοῦ ψευτοχριστιανοῦ. Προσποιεῖτο ὅτι εἶνε μαζί τους, πήγαινε μ’ αὐτοὺς στὴν ἐκκλησία, διάβαζε τὴ Γραφή, ἀλλ’ αὐτὰ ὑποκριτικά. Ἦταν ὁ Ἰουλιανός, ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγα χρόνια ἔγινε αὐτοκράτωρ καὶ μὲ λύσσα πολέμησε τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ καὶ προσπάθησε νὰ τὴν ξερριζώσῃ. Ὑπάρχουν θαυμάσιοι λόγοι τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ πρὸς τὸν Ἰουλιανὸ τὸν Παραβάτη.
* * *
Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ θέλω ν’ ἀπευθυνθῶ τώρα στὰ παιδιὰ καὶ τοὺς νέους γιὰ νὰ τοὺς πῶ·
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι εἶνε ὑπόδειγμα διδασκάλων, ἀλλὰ προηγουμένως ἔγιναν ὑπόδειγμα μαθητῶν. Κ’ ἐσεῖς, ἀγαπητά μου παιδιά, ζῆτε μέσα σ’ ἕνα περιβάλλον ἀπὸ τὰ πιὸ διεφθαρμένα ―τ’ ὁμολογῶ― καὶ κινδυνεύετε νὰ παρασυρθῆτε.
Κινδυνεύετε ἀπὸ τὶς κακὲς συναναστροφές. Ἦρθε στὸ γραφεῖο μου μιὰ μάνα καὶ ἔκλαιγε. Ἔχασα τὸ παιδί μου, ἔλεγε· ἔμπλεξε μὲ κακὲς παρέες· ἐνῷ ἄλλοτε διάβαζε, τώρα γυρίζει μετὰ τὰ μεσάνυχτα σὲ ἐλεεινὴ κατάστασι… Σοβαρὴ ἐφημερίδα τῶν Ἀθηνῶν ἔγραψε, ὅτι μέσα σὲ ἕνα χρόνο ἐξαφανίστηκαν 400 κορίτσια καὶ 300 ἀγόρια! ἀλλόφρονες οἱ γονεῖς τ’ ἀναζητοῦν. Κινδυνεύετε ἀκόμη ἀπὸ τὰ θεάματα τῆς ὀθόνης, ἡ ὁποία προβάλλει ἀκατονόμαστα ἔργα. Κινδυνεύετε ἀπὸ τὰ ἔντυπα, ἀθεϊστικὰ βιβλία καὶ περιοδικά, σπορὰ δαιμόνων, καὶ χωρὶς νὰ ἔχουν ἀποδείξεις διδάσκουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἀπὸ τὸν πίθηκο. Κινδυνεύετε ἀκόμη ἀπὸ τὰ ναρκωτικά· σοβαρὴ ἐφημερίδα τῆς Θεσσαλονίκης ἔγραψε, ὅτι τὰ ναρκωτικὰ μπῆκαν καὶ στὰ δημοτικὰ σχολεῖα! Κινδυνεύετε ὅμως καὶ ἀπὸ κάποιο ἄλλο ναρκωτικό, ὄχι τοῦ σώματος ἀλλὰ τῆς ψυχῆς, ποὺ εἶνε χειρότερο· εἶνε ἡ τηλεόρασι, τὸ «ναρκωτικὸ μὲ τὴν πρίζα» ὅπως εἶπαν. Ἄθεος, ποὺ κατέλαβε πρὸ ἐτῶν τὴν τηλεόρασι τῆς Ἑλλάδος, εἶπε· «Μὲ ἕνα κουμπὶ θὰ ἀλλάξω τὰ μυαλὰ τῶν Ἑλλήνων».
Κινδυνεύετε ἀπὸ ὅλα αὐτά, παρὰ τὶς προσπάθειες τῶν καλῶν διδασκάλων καὶ καθηγητῶν, τῶν γονέων καὶ τῆς ἐκκλησίας. Τί τὸ ὄφελος ὁ ἕνας νὰ χτίζῃ καὶ ὁ ἄλλος νὰ γκρεμίζῃ; Ὅ,τι χτίζει ἡ οἰκογένεια, τὸ σχολεῖο, ἡ ἐκκλησία, μέσα σὲ μιὰ νύχτα γκρεμίζεται…
Πονῶ τὴ νεότητα, γι’ αὐτὸ μιλῶ ἔτσι. Ἀλλὰ πιστεύω, ὅτι μπορεῖτε ν’ ἀντισταθῆτε στὸ ῥεῦμα. Μείνετε σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι. Ἀγαπῆστε τὴν πατρίδα μας, τὴν ὡραιοτέρα πατρίδα. Ἀγαπῆστε πρὸ παντὸς τὴ θρησκεία μας. Κάτω ἀπὸ τὰ ἄστρα καὶ πάνω ἀπὸ τὰ ἄστρα δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα, δὲν ὑπάρχει τίποτα μεγαλύτερο καὶ ὑψηλότερο ἀπὸ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι εἶνε ὑπόδειγμα διδασκάλων, ἀλλὰ προηγουμένως ἔγιναν ὑπόδειγμα μαθητῶν. Κ’ ἐσεῖς, ἀγαπητά μου παιδιά, ζῆτε μέσα σ’ ἕνα περιβάλλον ἀπὸ τὰ πιὸ διεφθαρμένα ―τ’ ὁμολογῶ― καὶ κινδυνεύετε νὰ παρασυρθῆτε.
Κινδυνεύετε ἀπὸ τὶς κακὲς συναναστροφές. Ἦρθε στὸ γραφεῖο μου μιὰ μάνα καὶ ἔκλαιγε. Ἔχασα τὸ παιδί μου, ἔλεγε· ἔμπλεξε μὲ κακὲς παρέες· ἐνῷ ἄλλοτε διάβαζε, τώρα γυρίζει μετὰ τὰ μεσάνυχτα σὲ ἐλεεινὴ κατάστασι… Σοβαρὴ ἐφημερίδα τῶν Ἀθηνῶν ἔγραψε, ὅτι μέσα σὲ ἕνα χρόνο ἐξαφανίστηκαν 400 κορίτσια καὶ 300 ἀγόρια! ἀλλόφρονες οἱ γονεῖς τ’ ἀναζητοῦν. Κινδυνεύετε ἀκόμη ἀπὸ τὰ θεάματα τῆς ὀθόνης, ἡ ὁποία προβάλλει ἀκατονόμαστα ἔργα. Κινδυνεύετε ἀπὸ τὰ ἔντυπα, ἀθεϊστικὰ βιβλία καὶ περιοδικά, σπορὰ δαιμόνων, καὶ χωρὶς νὰ ἔχουν ἀποδείξεις διδάσκουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἀπὸ τὸν πίθηκο. Κινδυνεύετε ἀκόμη ἀπὸ τὰ ναρκωτικά· σοβαρὴ ἐφημερίδα τῆς Θεσσαλονίκης ἔγραψε, ὅτι τὰ ναρκωτικὰ μπῆκαν καὶ στὰ δημοτικὰ σχολεῖα! Κινδυνεύετε ὅμως καὶ ἀπὸ κάποιο ἄλλο ναρκωτικό, ὄχι τοῦ σώματος ἀλλὰ τῆς ψυχῆς, ποὺ εἶνε χειρότερο· εἶνε ἡ τηλεόρασι, τὸ «ναρκωτικὸ μὲ τὴν πρίζα» ὅπως εἶπαν. Ἄθεος, ποὺ κατέλαβε πρὸ ἐτῶν τὴν τηλεόρασι τῆς Ἑλλάδος, εἶπε· «Μὲ ἕνα κουμπὶ θὰ ἀλλάξω τὰ μυαλὰ τῶν Ἑλλήνων».
Κινδυνεύετε ἀπὸ ὅλα αὐτά, παρὰ τὶς προσπάθειες τῶν καλῶν διδασκάλων καὶ καθηγητῶν, τῶν γονέων καὶ τῆς ἐκκλησίας. Τί τὸ ὄφελος ὁ ἕνας νὰ χτίζῃ καὶ ὁ ἄλλος νὰ γκρεμίζῃ; Ὅ,τι χτίζει ἡ οἰκογένεια, τὸ σχολεῖο, ἡ ἐκκλησία, μέσα σὲ μιὰ νύχτα γκρεμίζεται…
Πονῶ τὴ νεότητα, γι’ αὐτὸ μιλῶ ἔτσι. Ἀλλὰ πιστεύω, ὅτι μπορεῖτε ν’ ἀντισταθῆτε στὸ ῥεῦμα. Μείνετε σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι. Ἀγαπῆστε τὴν πατρίδα μας, τὴν ὡραιοτέρα πατρίδα. Ἀγαπῆστε πρὸ παντὸς τὴ θρησκεία μας. Κάτω ἀπὸ τὰ ἄστρα καὶ πάνω ἀπὸ τὰ ἄστρα δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα, δὲν ὑπάρχει τίποτα μεγαλύτερο καὶ ὑψηλότερο ἀπὸ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγου Παντελεήμονος Φλωρίνης 30-1-1987, ἡμέρα Παρασκευή)
πηγή:http://www.augoustinos-kantiotis.gr
Χαίρετε εν Κυρίω
Έτη πολλά και ευλογημένα
σε όλους όσους θέλουν να γιορτάζουν
σήμερα παιδαγωγούς ή αλλιώς ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ.
π. Φώτιος Βεζύνιας
