Αίρεσις: ο εσωτερικός εχθρός της Εκκλησίας
Ομιλία πρώτη
Επειδή στις μέρες μας, αγαπητοί μου, όπως λέγει εκεί ένας ψαλμικός στοίχος, πολλοί «μονιοί άγριοι»1 δηλαδή αγριογούρουνα, λυμαίνονται την χριστοφυτευθείσα άμπελο της Εκκλησίας με τις αιρέσεις τους, καλό θα ήταν αυτές οι τρεις ομιλίες μας να αφιερωθούν εις το μεγάλο αυτό θέμα των αιρετικών, των εχθρών αυτών της Εκκλησίας μας, οι οποίοι εχθροί είναι εσωτερικοί. Διότι εκείνοι οι οποίοι ασκούν διωγμόν εναντίον της Εκκλησίας είναι εχθροί εξωτερικοί∙ εκείνοι όμως οι οποίοι μετέρχονται την αίρεσιν, αυτοί είναι εχθροί εσωτερικοί.
Ουδέποτε η Εκκλησία εφοβήθη τους διωγμούς τούς εξωτερικούς αντιθέτως, με τους εξωτερικούς διωγμούς, ελαμπρύνθη, εμεγαλύνθη, και ανεδείχθησαν Ήρωες και Άγιοι και Μάρτυρες, οι οποίοι εστόλισαν την Εκκλησία με πορφυρούν ένδυμα, που είναι τα αίματά τους. Εκείνο που φοβήθηκε η Εκκλησία είναι η αίρεσις, είναι ο εσωτερικός εχθρός και ακριβώς εκεί κινείται με κάθε τρόπο, δια να απομακρύνη κάθε αιρετική διδασκαλία και κάθε αιρετικόν άνθρωπον.
Οι αντιξοότητες εις το έργον της Εκκλησίας
Όταν ιδρύθη η Εκκλησία του Χριστού επί της γης, δεν εγκατεστάθη, όπως είναι γνωστόν από την Εκκλησιαστική μας Ιστορία, δεν εγκατεστάθη επί φιλικού εδάφους∙ ο χώρος επί του οποίου εγκατεσταθη ήτο εχθρικός.
Η γη, όπως είναι γνωστό, με την πτώσι των πρωτόπλαστων κατέστη δαιμονοκρατούμενη. Ο θεός του κόσμου τούτου2, ο Διάβολος, είναι εκείνος ο οποίος με την πτώσι των πρωτόπλαστων δεν κατέκτησε μόνον αυτούς, αλλά κατέκτησε και την γην.
Όταν λέμε ότι κατέκτησε, δεν εννοούμε ότι ο κύριος του αιώνος τούτου ήτο ο Διάβολος∙ κύριος παραμένει πάντοτε, αγαπητοί μου, ο Θεός αλλά εννοούμε ότι επέτρεψε ο Θεός στον Διάβολο να ασκή την επιρροή του επί των ανθρώπων και επί της αλόγου κτίσεως. Έτσι οι άνθρωποι μπορούσαν παρά πολύ εύκολα να γίνουν όργανα του, και με τον τρόπον αυτόν να πολεμήση ο Διάβολος την Εκκλησία.
Βεβαίως, όταν ενεφανίσθη η Εκκλησία, ο Διάβολος συνετρίβη∙ συνετρίβη επί του Σταυρού του Χριστού. Τα θέματα που εκάναμε έδειξαν αυτό, ότι ο Διάβολος εκεί ενικήθη, εις τον Σταυρόν και εις τον Αδην. Όμως αφέθη να δρά, όχι ανεξελέγκτως, αλλά αφέθη να δρα έως ότου τελειώση η Ιστορία του κόσμου.
Η δαιμονική μέθοδος της νοθείας
Και τώρα ο Διάβολος, όταν είδε ότι πλέον η ισχύς του κυριολεκτικά κατερρακώθη με τον Σταυρό και την Ανάστασι του Χριστού, άρχισε να πολεμά την Εκκλησία με μίαν νέαν μέθοδον, με την μέθοδον της νοθείας. Δεν έρχεται να πη ότι ο Χριστός δεν είναι τίποτε γιατί ενικήθη∙ έρχεται όμως να μιλήση με την γλώσσα της νοθείας και να πη: «Ναι, βεβαίως! εγώ δέχομαι τον Ιησούν Χριστόν. Βεβαίως! Αλλά, ξέρετε, ο Ιησούς Χριστός - σπουδαίος άνθρωπος!- αλλά...δεν είναι Θεός»! Ή το άλλο: «Βεβαίως! είναι Θεός!... Αλλά δεν έγινε άνθρωπος ήτανε φαινομενικά άνθρωπος»! Και ούτω καθ΄ εξής. Δηλαδή με κάθε τρόπο επιδιώκει να δημιουργήση ο Διάβολος μίαν απόκλισιν από την αλήθεια. Κι αυτή η απόκλισης από την αλήθεια λέγεται αίρεσις.
Η αίρεσις εις την Παλαιάν Διαθήκην
Ο Κύριος μας ειδοποίησε για το θέμα αυτό που θα δημιουργούσε ο Διάβολος. Σημειώσατε ότι δεν υφίστατο θέμα αιρέσεως προ Χριστού. Αν θα ανοίξετε την Παλαιά Διαθήκη, ουδέποτε θα ιδήτε πουθενά να υπάρχη αίρεσις. Ότι πιστεύουν οι Εβραίοι, είναι βεβαίως η πίστις αυτή που συμπίπτει με τα γεωγραφικά τους όρια είναι η πίστις των Εβραίων. Ουδείς ποτέ εσκέφθη να αλλοιώση την πίστιν των Εβραίων. Ποτέ, κανείς. Ουδέποτε προέκυψε θέμα νοθείας ή αιρέσεως εις την Παλαιά Διαθήκη.
Δια την ακρίβειαν βεβαίως του πράγματος, εάν διαβάσατε ότι έχουμε τη αίρεσιν των Σαδδουκαίων ή των Φαρισαίων, εκεί δεν πρόκειται περί αιρέσεως με την τρέχουσα έννοια της λέξεως. Η μάλλον και πρόκειται και δεν πρόκειται∙ διότι οι Σαδδουκαίοι δεν επίστευαν στην ανάστασι των νεκρών, ενώ οι Φαρισαίοι πίστευαν στην ανάστασι των νεκρών. Αλλά όταν αναφέρεται εκεί η αίρεσις των Σαδδουκαίων ή η αίρεσις των Φαρισαίων, κυρίως έχει την έννοια της μερίδος και όχι της αποκλίσεως απλώς. Της μερίδος.
Πάντως ουδέποτε η Παλαιά Διαθήκη αντιμετώπισε το θέμα της αιρέσεως. Αντιθέτως, αφ' οτου ήρθε ο Χριστός, έχουμε πλησμονήν αιρέσεων. Πλησμονή! Σας κάνει εντύπωσι αυτό; Τι σημαίνει; Σημαίνει ότι ο Διάβολος δεν είχε τίποτε το ιδιαίτερο να πολεμήση στην Παλαιάν Διαθήκη έχει όμως να πολεμήση στην Καινήν Διαθήκη. Και έρχεται τώρα να δημιουργήση την αίρεσιν.
Η παραβολή των ζιζανίων
δηλωτική της παρουσίας των αιρέσεων
Ο Κύριος, σας είπα, μας ειδοποίησε∙ δια πολλών μας ειδοποίησε, Κάποτε ανέφερε μία παραβολή, που εκεί ήθελε να δείξει χαρακτηριστικά την παρουσία των αιρέσεων, μόλις Εκείνος θα έφευγε από τον κόσμον αυτόν. Και είπε την παραβολή των ζιζανίων. 3
Κάποιος άνθρωπος, λέγει, έσπειρε καλόν σπόρον στο χωράφι του. Όταν ήρθε ο καιρός να φυτρώση το σιτάρι, αντελήφθησαν οι άνθρωποι του, αυτοί δηλαδή που τους έστειλε με τον καλό σπόρο να σπείρουν το χωράφι του, οι εργάται του, οι γεωργοί του, αντελήφθησαν ότι στο χωράφι μέσα είχαν φυτρώσει και ζιζάνια. Και λέγουν εις τον Κύριον: «Ο σπόρος που μας έδωκες, Κύριε, καλός δεν ήταν; πως έγινε και φύτρωσαν ζιζάνια;». Την απορία τους αυτή την εξηγεί ο ιδιοκτήτης τους χωραφιού και λέγει: «Ο σπόρος που σας έδωσα βεβαίως ήτο καλός αλλά την νύχτα, όταν εσείς πήγατε να κοιμηθήτε, όπως όλοι οι άνθρωποι κοιμώνται, εχθρός άνθρωπος πήγε και έσπειρε ζιζάνια μέσα στο χωράφι, έρριξε σπόρον ζιζανίων. Όταν εφύτρωσε ο σίτος, εφύτρωσαν και τα ζιζάνια. Αυτό είναι όλο.» Του λέγουν τότε οι γεωργοί: «Να πάμε να ξεριζώσουμε από μέσα τα ζιζάνια.» Και λέγει ο Κύριος: «Όχι αφήστε τα να συναυξάνουν. Θα 'ρθη η ώρα, που θα γίνη αυτό το χώρισμα. Τότε θα γίνη, όταν θα έλθη ο καιρός, που το σιτάρι θα μπει στην αποθήκη και τα ζιζάνια θα συναχθούν και θα μπουν μέσα στο καμίνι του πυρός».
Αυτήν την παραβολή είπε ο Κύριος. Και πως είπε; «Ωμοιώθη η βασιλεία των ουρανών...»4. Σε ποιον χώρον νοείται εδώ η βασιλεία των ουρανών; Εις τον παρόντα κόσμον. Η στρατευομένη Εκκλησία νοείται όταν είπε «ωμοιώθη η βασιλεία των ουρανών». Βλέπετε ότι η Βασιλεία του Θεού είναι η Εκκλησία η στρατευομένη εδώ επί της Γης;
Και ρωτήθηκε από τους Μαθητάς Του ποία έννοια είχε αυτή η παραβολή. Και ο Κύριος απήντησε: «Ο σπείρων το καλόν σπέρμα εστίν ο υιός του ανθρώπου». Εγώ είμαι εκείνος που σπέρνω το καλό του σπέρμα∙ «ο δε αγρός έστιν ο κόσμος». Ποιος είναι το χωράφι; Είναι ο κόσμος. «το δε καλόν σπέρμα, ουτοί είσιν οι υιοί της βασιλείας». το καλό το σπέρμα, λέγει είναι οι υιοί της βασιλείας.
Προσέξτε εδώ κάτι παρακαλώ. Δεν λέγει ο λόγος μου, αλλά λέγει «οι υιοί της βασιλείας». Προσέξτε αυτό το σημείο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Σε άλλη παραβολή παρομοιάζει τον σπόρο με τον λόγο Του∙ «εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού...»5. Και ποιος είναι αυτός ο σπόρος; Είναι ο λόγος του Θεού. Ο ίδιος ο Κύριος το ερμηνεύει.6 Εδώ ποιος είναι ο σπόρος ο καλός; Οι «υιοί της βασιλείας», δηλαδή οι άνθρωποι του Θεού.
»Τα δε ζιζάνια είσιν οι υιοί του πονηρού». Τα ζιζάνια δεν λέγει ότι είναι η αίρεσις, ο κακός λόγος∙ αλλά τι; Είναι οι αιρετικοί ή οι διεφθαρμένοι άνθρωποι. Έχει σημασία αυτό. «ο δε εχθρός ο σπείρας αυτά εστίν ο διάβολος», εχθρός δε που τα έσπειρε είναι ο Διάβολος. Σαφώς λοιπόν∙ ο Διάβολος, «ο δε θερισμός συντέλεια του αιώνος εστιν῍. Τι είναι ο θερισμός; Είναι το τέλος της Ιστορίας. «οι δε θερισταί άγγελοι εισίν». Ποιοι είναι εκείνοι που θα θερίσουν; Είναι οι Άγγελοι. Και αλλού μας είπε ο Κύριος ότι θα αποστείλη τους Αγγέλους στα τέσσερα πέρατα της οικουμένης, δια να συλλέξουν τους εκλεκτούς. 7
»Ώσπερ ουν συλλέγεται τα ζιζάνια και πυρί κατακαίεται, ούτως έσται εν τη συντελεία του αιώνος τούτου». Πως μαζεύουμε τα ζιζάνια και τα βάζουνε στο καμίνι; ἔτσι θα είναι, λέει όταν θα τελειώση ο κόσμος αυτός.
»Aποστελεί ο υιός του ανθρώπου τους αγγέλους αυτού, και συλλέξουσιν εκ της βασιλείας αυτού πάντα τα σκάνδαλα και τους ποιούντας την ανομίαν». Ώστε λοιπόν το σκάνδαλον και η ανομία είναι η αίρεσις και ο διεφθαρμένος βίος είναι δύο πράγματα.
»Και βαλούσιν αυτούς εις την κάμινον του πυρός», που είναι η Κόλασις «εκεί έσται ο κλαυθμός και ο βρυγμός των οδόντων. τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτών. ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω». 8
Ώστε βλέπουμε λοιπόν, αγαπητοί μου, ότι εδώ ο Κύριος μας παρουσιάζει το τι θα γίνη μες στον κόσμον αυτόν από την στιγμήν που θα αρχίση να σπείρεται ο λόγος ο δικός Του. Θ' αρχίσουν να υπάρχουν οι ευσεβείς άνθρωποι, οι δίκαιοι άνθρωποι, οι ευλαβείς, οι πιστοί άνθρωποι, οι υιοί της Βασιλείας∙ θα συνυπάρχουν όμως και οι υιοί του πονηρού, οι οποίοι κι αυτοί θα μπούνε μέσα στην Εκκλησία, στο αυτό χωράφι. Θα μπούνε και αυτοί μέσα στην Εκκλησία και θα δημιουργούν προβλήματα, θα δημιουργούν αντιθέσεις και οξύτητες.
Άλλο αίρεσις, άλλο αιρετικός
Δεν λέγει εδώ για την αίρεσι, αλλά για τον αιρετικό∙ δεν λέγει για την διαφθορά, αλλά για τον διεφθαρμένο άνθρωπο∙ δεν λέγει δια την ανομίαν, αλλά δια «τους ποιούντας την ανομίαν». Και γιατί λέγει «άφετε συναυξάνεσθαι»; Μοιάζει παράξενο. Πως ο Χριστός, στην πρότασι των γεωργών να βγάλουν τα ζιζάνια τους είπε να το αφήσουν αυτό το θέμα και να μείνουν τα ζιζάνια έτσι, δηλαδή να μην πειράξουν τους σκανδαλοποιούς; Πως γίνεται αυτό;
Εδώ πρόκειται περί αποκοπής ενός πιστού, ασχέτως εάν αυτός παρουσιάζη μία κατάσταση δυσάρεστη, σκανδαλώδη. Αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει αμέσως να αποκοπή, αλλά πρέπει να περιμένουμε την μετάνοιά του. Εάν όμως δεν έλθη η μετάνοια του, τότε θα αποκοπή.
Σε άλλη περίπτωσι βεβαίως μας είπεν ο Κύριος ότι οφείλουμε να αποκόπτωμε. Ποια είναι αυτή; Είναι και στην Παλαιά, αλλά ανανεούται και εις την Καινή Διαθήκη «και εξαρείτε τον πονηρόν εξ υμών αυτών» 9, θα βγάλετε τον πονηρόν από ανάμεσά σας. Ακούσατε;...θα τον βγάλετε τον πονηρόν από ανάμεσά σας!"
Εδώ όμως πρόκειται περί ανθρώπων που έχομε την ελπίδα ίσως κάποτε να σωθούν. Επί παραδείγματι, ο Απόστολος Παύλος, πριν γίνη. Ο Παύλος, ήτο ένα σκάνδαλον. Κι όμως αυτό το σκάνδαλον, αυτός ο οποίος ήταν διώκτης, έγινε μετά ένθερμος Απόστολος.
Περιπτωσις αποκοπής κυρίως είναι και ο θάνατος∙ να έρθη δηλαδή ο Θεός να κόψη τη ζωή ενός σκανδαλοποιού. Δεν του την κόβει αμέσως τη ζωή∙ τον αφήνει. Είναι εκείνο που πολλές φορές λέμε: «Μα γιατί αυτός ο άνθρωπος να ζη κι να σκανδαλίζη; Γιατί να ζη ο αιρετικός; Γιατί να σκορπάη την αίρεσί του ο αιρετικός;».
Αφήνει ο Θεός∙ τον αφήνει για μια μετάνοια ή τουλάχιστον για να αφαιρέση από τον κακόν και τον σκανδαλοποιόν την δικαιολογία ότι δεν είχε χρόνο να μετανοήση. Και τον αφήνει. Δεν σημαίνει όμως μ' αυτό ότι μες στην Εκκλησία πρέπει να υπάρχη ο σκανδαλοποιός και ο αιρετικός∙ άπαγε της βλασφημίας! Πρόκειται λοιπόν περί του προσώπου, μήπως και μετανοήση∙ όχι περί της αιρέσεως και του κακού. Αλλοίμονο εάν επρόκειτο περί αυτού.
Πάντως δεν ἀργησαν, ἀγαπητοί μου, πράγματι, κατά τον λόγον του Κυρίου, να αναφανούν τα ζιζάνια. Και όπως ο Κύριος το διεμήνυσε, έτσι και έγινε. Μάλιστα από την πράξιν της Εκκλησίας, από τους Αποστόλους τους ιδίους - διότι θα επιστρατεύσωμε και χωρία από τους Αποστόλους-, θα ιδούμε ότι το πράγμα ετσι είναι. Δεν εννοεί ότι ο αιρετικός και ο σκανδαλοποιός θα μένουν μέσα στην Εκκλησία. Όχι!
Είναι δυνατή η συνύπαρξις συναγωγής του Σατανά και Εκκλησίας;
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ο οποίος είναι και ο τελευταίος εκ των δώδεκα Αποστόλων εις τον κόσμον αυτόν, στην Αποκάλυψι του μας αναφέρει δύο κατηγορίες αιρέσεων, εκ των οποίων προήλθαν δύο ρεύματα αιρέσεων. Και καλόν είναι να γνωρίζωμε τις κατηγορίες αυτές, για να ξέρωμε να κατατάσσωμε και να χαρακτηρίζουμε μίαν αίρεσιν, η οποία εμφανίζεται εις τον κόσμον, σ' όλη την Ιστορία εννοείται.
Όπως μας γράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψι, ο Κύριος αποτείνεται εις τον άγγελον της Σμύρνης, τον επίσκοπον της Σμύρνης, και του λέγει: «και την βλασφημίαν εκ των λεγόντων Ιουδαίους είναι εαυτούς, και ουκ εισίν, αλλά συναγωγή του σατανά»10 . Είδατε παρακαλώ ο ίδιος ο Χριστός πως χαρακτηρίζει εδώ μίαν αίρεσιν; Συναγωγή του Σατανά! Πως είναι δυνατόν ποτέ να συνυπάρχη η συναγωγή του Σατανά με την Εκκλησίαν...!
Να ο λόγος, αμέσως - αμέσως, να μην παρανοήσωμε την παραβολή που είπα προηγουμένως, ν' αφήσωμε δηλαδή τον αιρετικό να υπάρχη. Δεν θα πάμε να τον σκοτώσουμε! Δεν θα πάμε να του βγάλωμε τα μάτια! όχι! θα τον αφήσουμε τον άνθρωπο. «Μα λέγει, βρίζει!». Θα τον κόψωμε από την Εκκλησία∙ δεν θα τον κόψωμε από την ζωή. Το καταλάβατε σας παρακαλώ; Δεν θα τον βάλωμε επάνω στην πυρά να τον κάψωμε γιατί είναι αιρετικός! θα τον αφήσουμε. «Μα, βλασφημά!». Αφήστε τον. Θα αποκοπή όμως από την εκκλησίαν. Από την Εκκλησία, πάει....! Δεν μπορεί να υπάρχη μέσα στην Εκκλησία.
Λοιπόν, τι λέγει εδώ ο Κύριος στην επιστολή του αυτή; «και την βλασφημίαν εξ εκείνων που λέγουν ότι είναι Ιουδαίοι, που δεν είναι, αλλά είναι συναγωγή του Σατανά». Πως τώρα μπορεί κάποιος να χαρακτηρισθεί ότι είναι Ιουδαίος, και να είναι ταυτοχρόνως ο άνθρωπος της συναγωγής του Σατανά; Τι είναι η συναγωγή του Σατανά; Είναι η εκκλησία του Σατανά - εκ του συνάγω∙ συναγωγή του Σατανά. Ποιοι είναι αυτοί οι Ιουδαίοι; Με το να είναι Ιουδαίος κανείς, αυτομάτως είναι και ανήκει εις την συναγωγή του Σατανά;... Όχι, Όχι! Αλλά αυτοί «λέγουν ότι είναι Ιουδαίοι».
Αν αυτοί ήσαν πραγματικά Ιουδαίοι, δηλαδή κάτω από τον νόμο του Θεού, θα επίστευαν εις τον Ιησούν Χριστόν. Ίσως ακόμη να μην είχε έλθη η ώρα να πιστεύσουν ∙ θα επίστευαν όμως. Δεν θα ηδύνατο λοιπόν να χαρακτηρισθούν συναγωγή του Σατανά. Αλλά πρόκειται για αιρετικούς οι οποίοι, όταν άκουσαν το κήρυγμα του Ευαγγελίου, επίστευσαν εις τον Χριστόν, αλλά δεν θέλησαν να αφήσουν και το ιουδαϊκόν πνεύμα και συνεπώς ανέμειξαν Ιουδαϊσμόν και Χριστιανισμόν. Από αυτή την μείξιν προέκυψαν ομάδες αιρετικές, όπως είναι οι Ναζιραίοι, η Ναζωραίοι, οι Εβιωνίται, οι Ελκεσαϊται και άλλοι.
Περί τίνος ακριβώς πρόκειται;
Για να γίνη κάποιος Χριστιανός πρέπει να περάση πρώτα από τον Ιουδαϊσμόν;
Όπως θα γνωρίζετε, στην αρχαϊκή Εκκλησία είχε προκύψει θέμα περιτομής και ειδωλοθύτων∙ κι αυτό επειδή ο Χριστιανισμός κηρύχθηκε σε χώρον ιουδαϊκόν. Ο Χριστός σε Ιουδαίους εκήρυξε, σε Εβραίους. Και προέκυψε το εξής θέμα: Προκειμένου να εξαπλωθή το Ευαγγέλιον έξω από τα όρια της Παλαιστίνης και οι εθνικοί να γίνουν Χριστιανοί, θα έπρεπε προηγουμένως να περιτμηθούν ή όχι;
Σημειώσατε ότι τότε οι Χριστιανοί εξ Εβραίων δεν ήθελαν να εξωπλωθή το κήρυγμα έξω από τα όρια της Παλαιστίνης. Όταν ο απόστολος Πέτρος παρακαλώ κλήθηκε εις το σπίτι του Κορνηλίου και ήλθε κι εκεί η Πεντηκοστή, το Πνεύμα το Άγιον, τότε εκλήθη σε απολογία - ξέρετε ποιος;- ο απόστολος Πέτρος! Ακούσατε;... ο απόστολος Πέτρος! Εκλήθη σε απολογία, όταν επέστρεψε εις τα Ιεροσόλυμα! Και του είπαν: «Τι ακούσαμε;....».
Είναι εκείνοι οι ζηλωταί... Ω, να φυλάη ο Θεός τον άνθρωπο από τους ζηλωτάς! Να φυλάη ο Θεός!.. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη συμφορά από τους ζηλωτάς, αγαπητοί μου, όλων των αιώνων και όλων των εποχών. Πρόκειται περί φανατικών ανθρώπων και όχι περί εκείνων οι οποίοι θα ήθελαν να διαφυλάξουν ακεραίαν την Πίστιν. Διότι εδώ υπάρχει η απουσία της διακρίσεως. Στον ζηλωτήν υπάρχει η απουσία της διακρίσεως, υπάρχει και ο φανατισμός. Είναι φοβερόν πράγμα.
Εκάλεσαν λοιπόν παρακαλώ τον απόστολο Πέτρο - ποιοι;- οι πρεσβύτεροι, δηλαδή ιερείς του ναού και Φαρισαίοι που είχαν πιστεύσει εις τον Χριστόν και του λένε: «Τι ακούμε;... ότι επήγες σε άνδρα αμαρτωλόν και εθνικόν, και του παρέδωκες το Ευαγγέλιον;!...».
«Ναι.» λέει ο απόστολος Πέτρος και τα διηγείται όλα. Και τους λέγει: «Ήλθε η Πεντηκοστή όπως ήρθε και σ' εμάς. Κατέβηκε το Πνεύμα το Άγιον, εφωτισθήσαν, ελάλουν ξένες γλώσσες και επλήσθησαν ενθουσιασμού! Και ποιος είμαι εγώ, λέει ο απόστολος Πέτρος, που θα εμποδίσω τον Θεόν να καταστήση πιστούς ανθρώπους και έξω από τον Ιουδαϊσμόν, έξω από την Συναγωγήν;... Ποιος είμαι εγώ;...» Και τότε παρακαλώ ησύχασαν.
Θα επαναλάβουν το ίδιο πράγμα λίγα χρόνια μετά στον απόστολο Παύλο. «Έλα εδώ, θα του πούνε. Τι ακούμε; Τι ακούμε;... ότι διδάσκεις να μην περιτέμνωνται οι εθνικοί, και τους διδάσκεις να γίνονται Χριστιανοί χωρίς προηγουμένως να υποστούν περιτομήν;!....»
«Δηλαδή τι έπρεπε να γίνη, τους λέγει ο απόστολος Παύλος. Δηλαδή για να γίνη κάποιος Χριστιανός, πρέπει προηγουμένως να περάση από τον Ιουδαισμόν;! να υποστή περιτομή, και μετά να γίνη Χριστιανός;! Ε, λοιπόν, λέγει, εν Χριστώ Ιησού ούτε περιτομή τι ισχύει ούτε ακροβυστία! Ούτε αν περιτμηθής ούτε αν δεν περιτμηθής έχει καμμία σημασία και καμμία αξία!» 11.
Και επειδή εγίνετο σάλος και επειδή εγίνετο φασαρία, πάντα από τους ζηλωτάς αυτούς - αυτοί στάθηκαν και η αιτία ο απόστολος Παύλος να συλληφθή στα Ιεροσόλυμα και να σταλή δέσμιος εις την Ρώμην∙ αυτοί! -, γι' αυτό παρακαλώ έγινε η λεγομένη Αποστολική σύνοδος στα Ιεροσόλυμα. Και εκεί, πραγματικά εν Πνεύματι Αγίω, εκρίθη ότι η περιτομή δεν έχει καμμία σχέσι, καμμία σημασία και απηγορεύθησαν εκεί τα ειδωλόθυτα και λοιπά - να μην πολυπραγμονώ. 12
Τις αποφάσεις αυτής της Αποστολικής Συνόδου τις έστειλαν στην Αντιόχεια με γράμμα, διότι έπρεπε εκεί να ηρεμήσουν οι Χριστιανοί, που διερωτώντο: «Δηλαδή εμείς δεν μπορούμε να είμεθα Χριστιανοί;... πρέπει να γίνωμε πρώτα Ιουδαίοι;!....» Και εκεί τους λέγουν οι Απόστολοι: «Μην ανησυχήτε∙ το πράγμα είναι εν τάξει, τακτοποιημένο. Δεν είναι απαραίτητο κανείς να γίνη πρώτα Ιουδαίος μόνο να τηρήση το θέμα των ειδωλοθύτων και της πορνείας και του πνικτού∙ αυτά τα τρία.» 13
Οι ιουδαϊζοντες Χριστιανοί
Εν συνεχεία μερικοί τέτοιοι Χριστιανοί, εξ Ιουδαίων, δεν εδέχθησαν τις αποφάσεις της Συνόδου της Αποστολικής, απεσπάσθησαν από την Εκκλησία και απετέλεσαν ιδίαν κοινότητα. Αυτοί ωνομάσθηκαν ιουδαϊζοντες Χριστιανοί. Στην Ιστορία λοιπόν θα τους βρήτε ως ιουδαϊζοντας Χριστιανούς, δηλαδή Χριστιανούς που ιουδαϊζουν που δέχονται και θέλουν και επιμένουν να υπάρχουν ιουδαϊκά στοιχεία. Παρακαλώ προσέξτε πολύ. Αυτούς ο απόστολος Παύλος στις επιστολές του - φερ' ειπείν: Προς Φιλιππησίους, 3, 2, Β' Προς Κορινθίους, 11, 13, και ούτω καθ' εξής - τους αποκαλεί, ούτε λίγο ούτε πολύ, ψευδαδέλφους, κύνας - σκυλιά!-, δολίους - πονηρούς!- και κακούς εργάτας! Είδατε χαρακτηρισμούς παρακαλώ;....
Ο Χιλιασμός απότοκος μείξεως Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού
Τώρα από αυτήν την κατηγορία των αιρετικών προέρχονται όλες εκείνες οι αιρέσεις μέσα στην Ιστορία στις οποίες αναμειγνύονται Χριστιανισμός και Ιουδαϊσμός. Εάν σας ρωτήσω τώρα παρακαλώ, αγαπητοί, «Μπορείτε να μου χαρακτηρίσετε τι είναι ο Χιλιασμός;», δεν θα σας είναι δύσκολο να μου απαντήσετε θα μου πείτε: «Ο Χιλιασμός είναι ιουδαϊζουσα αίρεσις». Δεν είναι δύσκολο. Γιατί;
Ακούτε τους Χιλιαστάς, που λέγουν: «Γιατί δεν λέτε τον Θεόν Ιεχωβά;». Και τους λέμε: Γιατί να Τον πούμε Ιεχωβά; Η λέξις αυτή, Ιεχωβά, είναι εβραϊκή∙ την λέμε ελληνικά: Κύριος. Όταν μετέφρασαν εξ άλλου οι ίδιοι Εβραίοι την Παλαιά Διαθήκη, εις ανύποπτον χρόνον σε σχέσι με τον Χριστιανισμόν, τρεις αιώνες παρακαλώ προ Χριστού, την μετέφρασαν με την λέξι Κύριος. Ούτε μία φορά δεν συναντούμε στην Παλαιά Διαθήκη το όνομα Γιαχβέ, Ιεχωβά.Γιαχβέ και εις την Καινή Διαθήκη. Λοιπόν γιατί να τον πούμε τον Θεόν Ιεχωβά; Γιατί; Για ποιον λόγο; «Όχι, όχι, λέγουν∙ θα τον λέμε Ιεχωβά».! Γιατί; Γιατί απλούστατα οι άνθρωποι αυτοί αναμειγνύουν Ιουδαϊσμό και Χριστιανισμόν. Και το σπουδαιότατον: ούτε μία φορά δεν συναντούμε την ονομασία.
Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να χαρακτηρίσωμε ποιας προελεύσεως είναι ο Χιλιασμός είναι ολοφάνερον, και είδατε πως αποκαλεί παρακαλώ ο απόστολος Παύλος τους αιρετικούς αυτής της κατηγορίας; Θα το επαναλάβω άλλην μία φορά: ψευδαδέλφους κύνας, κακούς εργάτας και δολίους!
«Αλλά τούτο έχεις, ότι μισείς τα έργα των Νικολαϊτών, α καγώ μισώ». 14
Αλλά συνεχίζοντας ο Κύριος, στο βιβλίον της Αποκαλύψεως, την επιστολή του προς την Εκκλησίαν της Εφέσου, λέγει τα εξής εις τον άγγελον της, τον επίσκοπον της Εφέσου: 'Αλλά τούτο έχεις, ότι μισείς τα έργα των Νικολαίτών, α καγώ μισώ». Αλλά τούτο το καλό έχεις...- δηλαδή του κάνει μερικές παρατηρήσεις του επισκόπου της Εφέσου- αλλά έχεις αυτό το καλό, ότι μισείς τα έργα των Νικολαιτών, που και εγώ τα μισώ λέγει ο Χριστός.
Κατ' αρχάς παρακαλώ η έκφρασις μισώ. Όταν κάποτε τα βάλουμε μ' έναν αιρετικόν, αμέσως μας λένε: «Επιτρέπεται εσείς, που είστε καλός Χριστιανός..., ή: είστε και ιερεύς.,...επιτρέπεται εσείς, πάτερ μου, να μισήτε τους αιρετικούς και να μιλάτε με τον τρόπον αυτόν;!».
Τι θα θέλατε να γίνη; Να γίνω εγώ σούπερ- Χριστός;!... Πέστε μου: σούπερ-Χριστός να γίνω;! Ο Χριστός λέγει «μισώ». Κι εγώ τι είμαι; Θα κάνω εξυπνάδες έναντι του Χριστού, να πω ότι έχω εγώ πιο πολλή αγάπη από τον Χριστόν, που λέγει ότι μισεί τα έργα των Νικολαϊτών και επαινεί τον επίσκοπον της Εφέσου και του λέγει ότι έχει αυτό το καλό, ότι τουλάχιστον μισεί τα έργα των Νικολαϊτών;! Είναι θέμα φανατισμού ή θέμα διαχωρίσεως ευθυνών; «Τελείωσε είσαι αιρετικός! Είσαι ο άνθρωπος της Κολάσεως! Δεν θέλεις να πεισθής; φύγε απο 'δω πέρα! αφορίζεσαι! Αποκόπτεσαι από την Εκκλησία! Θα σε βοηθήσω να μάθης την αλήθεια. Δεν την θέλεις; αποκόπτεσαι! Τελείωσε.»
Είδατε παρακαλώ; Σας το λέω, γιατί πολλοί το λέγουν αυτό∙ δυστυχώς το λέγουν και Χριστιανοί μας. «Γιατί πάτερ;» λένε, «Γιατί πάτερ, μιλάτε με την γλώσσαν αυτήν;»! Το 'χω ακούσει τόσες φορές αυτό. Και θέλουν να σε εκθέσουν στα μάτια της κοινωνίας, ότι είσαι ο στενοκέφαλος άνθρωπος, ο μοχθηρός άνθρωπος, που διαθέτεις μόνον μίσος και τίποτε άλλο! Δεν πρόκειται όμως περί αυτού, αγαπητοί μου∙ αλλά αυτή πρέπει να είναι η τοποθέτησις μας.
Οι Νικολαϊται
Λοιπόν τι είναι αυτοί οι Νικολαϊται; Αυτοί οι Νικολαϊται, αγαπητοί , ήτανε μια αίρεσις. Βεβαίως αν θα έχετε διαβάσει ή ακούσει ότι αυτή η αίρεσις οφείλεται εις τον Νικόλαον τον προσύλητον, έναν εκ των επτά Διακόνων της Εκκλησίας, πρόκειται περί απιθάνου πράγματος. Αν το έχετε πουθενά διαβάσει ή το έχετε ακούσει, πρόκειται περί απιθάνου πράγματος. Ο άγιος Ειρηναίος κάνει μίαν υπόθεσιν, μίαν εικασίαν, μήπως είναι∙ αλλά κάθε άλλο παρά έχομε καμμία πηγή που να μας πληροφορή ότι αυτοί προέρχονται από τον Νικόλαον τον προσύλητον, έναν εκ των επτά Διακόνων- μεταξύ των οποίων ήτο και ο πρωτομάρτυς Στέφανος. Αυτοί οι Νικολαϊται ήσαν αιρετικοί της εποχής που ήδη ζούσε ακόμη ο απόστολος Ιωάννης. Ήσαν γνωστικής προελεύσεως.
Τώρα∙ τι είναι αυτοί οι αιρετικοί; Αυτοί ήσαν πρώτα εθνικοί, δηλαδή ειδωλολάτραι και ως ειδωλολάτραι είχαν τα μυστήρια των ειδωλολατρικών θρησκειών. Στην Ανατολή κυρίως είχανε τα μυστήρια της Κυβέλης και τους Άτεως∙ στην Αίγυπτο είχανε του Οσίριδος και της Ίσιδος∙ στην Ελλάδα είχανε τα Ορφικά μυστήρια, είχανε τα Θρακικά μυστήρια, είχανε τα Ελευσίνια μυστήρια∙ στην Περσία τα μυστήρια του Μύθρα και ούτω καθ' εξής. Δηλαδή δεν ήταν τίποτε άλλο παρά θρησκείες που είχαν λατρευτικόν, είχανε μυστηριακόν χαρακτήρα.
Αυτοί λοιπόν, όταν άκουσαν το κήρυγμα του Χριστιανισμού, δεν επίστευσαν στον Χριστόν εξ ολοκλήρου, όπως προσφέρεται ο Χριστός, και να εγκαταλείψουν την παλαιάν των δοξασία αλλά τι έκαναν; επήραν Χριστιανισμό, δεν άφησαν τίποτα από εκείνα που κρατούσαν παλαιά, και τα ανέμειξαν.
Ο συγκρητισμός χθες και σήμερα
Ύστερα, την εποχή εκείνη, υπήρχε αυτή η τάσις μιας μείξεως, ενός συγκερασμού, ενός συγκρητισμού -το κρη με ήτα. Δεν σας αναλύω την ώρα αυτήν τον όρον, αλλά μόνον ότι πρόκειται περί ενός ανακατέματος όλων με ό,τι τότε μπορούσε να υπάρχη. Αυτός ο συγκρητισμός δεν ήταν μόνον επί θρησκευτικού επιπέδου ή μόνον επί φιλοσοφικού, αλλά ήταν και εις άλλους τομείς. Αυτό το στοιχείον του συγκριτισμού υπάρχει άφθονο και σήμερα∙ κατ' εξοχήν σήμερα στην εποχή μας! Και φιλοσοφικόν συγκρητισμόν έχομε, με όλους αυτούς τους οικουμενισμούς: οικουμενισμούς θρησκευτικούς, οικουμενισμούς εμπορικούς, οικουμενισμούς ιδεολογικούς....
Όταν, επί παραδείγματι, σήμερα λέμε ότι για να μπούμε στην Ε.Ο.Κ. πρέπει να βγάλωμε μερικά πράγματα που έχομε ως Έλληνες και να βάλωμε μερικά πράγματα που έχουν οι Ευρωπαίοι, αυτό το πράγμα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συγκρητισμός, ένα ανακάτεμα να βγάλω και να βάλω. Αυτό το πράγμα. Και έτσι σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε- όπως και τότε, τρεις αιώνες προ Χριστού και τρεις αιώνες μετά Χριστόν∙ αλλά και σήμερα- έχομε πάρα πολύ μεγάλη έξαρση αυτού του συγκρητισμού, επί όλων των επιπέδων, αυτής της μείξεως, αυτού του ανακατέματος.
Τότε λοιπόν υπήρχε αυτή η τάσις, με τις διάφορες αυτές μυστηριακές θρησκείες που υπήρχαν, να ανακατεύουν και φιλοσοφικές ιδέες και Χριστιανισμό και να προσφέρουν ένα μείγμα. Βεβαίως, περιττόν να σας πω, ένεκα του συγκρητισμού αυτού ανεπτύχθη πλήθος από ποικιλίες και αποχρώσεις, με μία γενική ονομασία: Γνωστικισμός - το γάμμα κεφαλαίον.
Νικολαϊται: Γνωστικοί και Δυαρχισταί
Οι Νικολαϊται ήσαν Γνωστικοί. Όλοι οι Γνωστικοί είχανε μίαν βασικήν αρχήν: τον δυϊσμόν, την διαρχίαν, όπου έχομε δύο θεούς: τον θεόν του καλού και τον θεόν του κακού. Ακόμη την διαρχία την επεξέτειναν και στο θέμα του ουρανού και του πνεύματος, και της γης και της ύλης ότι ο ουρανός και το πνεύμα είναι δημιούργημα αυτού του αγαθού θεού, ενώ η ύλη και ο κόσμος είναι δημιούργημα αυτού του κακού θεού. Ο άνθρωπος είναι δημιούργημα και των δύο θεών∙ το μεν πνεύμα του είναι δημιούργημα του αγαθού θεού, το δε σώμα του είναι δημιούργημα του κακού θεού - έτσι λέγεται ο θεός δημιουργός: ο κακός θεός!
Περιττόν να σας πω, το καταλαβαίνετε και μόνοι σας πόσο αιρετικά πράγματα είναι αυτά. Και μόνο διότι εισάγουν δύο αρχές, δύο θεούς, ε, το καταλαβαίνετε πέρα για πέρα. Ο Θεός είναι ο δημιουργός των πάντων, αγαπητοί μου. Δεν υπάρχει θεός του κακού και θεός του καλού∙ ούτε ακόμη έχουμε δυαρχία ούτε είναι συναιώνος και συνάναρχος η ύλη, όπως θα ήθελαν αυτοί όλοι οι δυϊσταί να πιστεύουν και να υποστηρίζουν.
Οπότε το σώμα εθεωρείτο πηγή κακού γι' αυτό έπρεπε να απαλλαχθώ από το σώμα.
Μανιχαϊοι - Νικολαϊται
Υπήρχαν δύο τρόποι απαλλαγής από το σώμα δια να γλυτώση η ψυχή. Ο ένας τρόπος ήταν μία καταπίεσι της σαρκός, σε βαθμό που να φθάσω να πεθάνω γρήγορα. Αυτόν τον τρόπον τον μετήρχοντο οι Μανιχαϊοι από τον Μάνεντα - ο Μάνης, του Μάνεντος. Πέρσης αυτός, που είχε ανακατέψει πολλά πράγματα είχε ανακατέψει και Βουδισμό και Περσισμό, είχε ανακατέψει και Χριστιανισμό και Ιουδαϊσμό και λοιπά. Ο Μάνης. Υπήρχε όμως και η άλλη όψις. Μπορώ να καταστρέψω το σώμα μου, χωρίς να το υποβάλλω σε καταπίεσι. Γιατί να το κάνω αυτό; Το σώμα μου δύναμαι να το καταστρέψω και με την ασωτία, δηλαδή με τις ηδονές. Όταν, επί παραδείγατι, τρώγω πολύ, πίνω πολύ και μεθώ, καπνίζω αρειμανίως, πίνω και ναρκωτικά, ε, θα ζήσω πολλά χρόνια; Προφανώς θα πεθάνω. Προφανώς. Συνεπώς γιατί να μην καταστρέψω το σώμα με τον τρόπον αυτόν, γλεντώντας τη ζωή μου; Αυτό έκαναν οι Νικολαϊται.
Βαλαάμ: ο πνευματικός πρόγονος των Νικολαϊτών
Αλλά το Νικολαϊτης προέρχεται από το Νικόλαος, που μεταφράζεται από το όνομα Βαλαάμ. Ο Βαλαάμ ήταν αυτός που είχε βάλει τότε σκάνδαλο στους Εβραίους, να πέσουν στην πορνεία και να προσφέρουν θυσία στα είδωλα των γειτόνων των. Το λέγει αυτό πολύ καλά το βιβλίο των Αριθμών15. Εξ άλλου και στο βιβλίον της Αποκαλύψεως το σημειώνει αυτό ο Χριστός και λέγει: «όπως ο Βαλαάμ έκανε εκείνο κι εκείνο...» 16 Συνεπώς το Νικολαϊτης προέρχεται από το όνομα Βαλαάμ. Γι' αυτό σας είπα ότι δεν έχει καμμία σχέσι με τον προσήλυτον, το διάκονον Νικόλαον - όνομα εξ άλλου ελληνικό. Αν και Νικόλαος θα πη αυτός που καταστρέφει τον λαό, αυτός που νικάει τον λαό. Δεν είναι η νίκη του λαού, αλλά αυτός που νικάει τον λαό, και συνεπώς καταστροφεύς, λυμεών. Βαλαάμ λοιπόν και Νικολαϊτης σημαίνει καταστροφεύς λυμεών∙ καταστροφεύς του ίδίου σώματος. Και εκεί ο Χριστός λέγει εις τον επίσκοπον της Εφέσου: «Μισώ τα έργα των Νικολαϊτών, οι οποίοι επιδίδονται στα σαρκικά αμαρτήματα, στην πορνεία και την ποικίλη αμαρτία. Μισώ τα έργα αυτών!».
Οι Νικολαϊται σήμερα
Μήπως, τώρα σας παρακαλώ, αυτή η αίρεσις των Νιοκολαϊτών, τότε σας θυμίζει τίποτα από την εποχή μας;
Τα παιδιά του Θεού! Πρώτο-πρώτο. Τα παιδιά του Θεού αυτή η αίρεσις. Τα παιδιά του Μω, του Μωυσή∙ αυτοί που δίνουνε και βιβλιαράκια και λοιπά, που έχουνε στο καταστατικό τους επισήμως την πορνείαν. Προσάγονται στην πορνείαν, για να μαζεύουν οι κοπέλες χρήματα, διότι...και τα λοιπά!
Θα έχετε διαβάσει βεβαίως για το θέμα αυτό. Να ένα μικρό βιβλιαράκι, που εξέδωσε ο πατήρ Ιγνάτιος, ο ιεροκήρυκας μας 17 . Ορίστε παρακαλώ: «Τα παιδιά του Θεού». Έχει εδώ μέσα αρκετά. Και δίκη έγινε στη Λάρισα. Το θέμα πιστεύω ότι σας είναι γνωστό. Τι λέτε; Αυτή η αίρεσις τι είναι; Ξέρετε τι λέγουν; «Από αγάπη στον Χριστό δίνουμε το σώμα μας να πορνεύη»!. Σου παραδίδομαι γιατί σε αγαπώ. Σε αγαπώ, γιατί ο Χριστός μας είπε να αγαπάμε».!Τα παιδιά του Θεού. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να το χαρακτηρίσωμε το βλέπετε αμέσως. Δηλαδή αλλοπρόσαλλα πράγματα. Αυτό το ρεύμα είναι ακριβώς άμεσος απόγονος των Νικολαϊτών.
Έτσι όταν ξέρουμε αυτά τα πράγματα, δεν πυρούμεθα, δε λέμε: «Μπά! Τι πράγματα είναι αυτά!...» έχουν το προηγούμενο τους εις την Ιστορίαν, και , και δυνάμεθα να κατατάσσωμε όλα εκείνα, τα οποία μας εμφανίζονται.
Αλλά όταν εδώ ανακατεύεται παρακαλώ ο Χριστιανισμός με την Φιλοσοφία, τις μυστηριακές θρησκείες και άλλες αντιλήψεις, ανθρώπινες πέρα για πέρα, πέστε μου πια τι φτιάχνομε;
Μανιχαϊσμός: η πανθρησκεία της αρχαιότητος
Σας αναφέρω ενδεικτικά αλλά και χαρακτηριστικά τον Μανιχαϊσμό. Αξίζει, γιατί είναι ένας σπουδαίος πρόγονος νεωτέρων ρευμάτων. Πολύ σπουδαίος. Θα το ιδήτε όταν τον αναλύσουμε.
Ο Μανιχαϊσμός εξηπλώθη από τις Ινδίες μέχρι την Ισπανία. Για την εποχή εκείνη το να εξαπλωθή ο Μανιχαϊσμός τόσο πολύ ήτο μέγα γεγονός. Αφού κυριολεκτικά εσάρωσε την Μικράν Ασίαν και την Μέσην Ανατολή, πέρασε στη Βόρειο Αφρική και έφθασε μέχρι και την Ισπανία!
Σπουδαίοι άνδρες παρεσύρθησαν από τον Μανιχαϊσμό. Αυτός ο ιερός Αυγουστίνος, πριν ακόμη γνωρίσει πέρα για πέρα το Ευαγγέλιον, είχε παρασυρθεί από τους Μανιχαίους. Δεν θέλω να πως πάρα μόνο ένα σημείο, για να σας δώσω μία εικόνα αναγνωρίσεως του τι υπάρχει σήμερα.
Ο Μάνης είχε ένα μεγαλεπίβολο σχέδιο. Ήθελε να δημιουργήση μία πανθρησκεία. «Γιατί να υπάρχουν τόσες θρησκείες;» έλεγε, χωρίς ασφαλώς να αντιλαμβάνεται - βέβαια, όταν ο άνθρωπος έχει σκότος, πως να το αντιλήφθή αυτό...!- ότι όλες αυτές οι λεγόμενες φυσικές θρησκείες είναι ψευδείς και μία είναι η αληθινή, η εξ αποκαλύψεως, ο Χριστός. Που να το αντιληφθή αυτό....! Σκοτισμένος άνθρωπος, μένει στο μυαλό του, μένει δηλαδή στη δική του την επινόησι, και λέγει: «Γιατί να μην υπάρχη μία πανθρησκεία; Με τον τρόπον αυτόν οι άνθρωποι θα ενωθούν περισσότερο.»
Το λένε και σήμερα αυτό οι άνθρωποι: «Να έχουμε μία πανθρησκεία. Τι θα πη είσαι Χριστιανός; Τι θα πη είσαι Μωαμεθανός; Τι θα πη είσαι Βουδιστής; Όλοι ένα πρέπει να είμεθα.»! Και φθάνουμε εκεί βεβαίως, αφού πρώτα θα λέγαμε: «Τι θα πη είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος; - ξεκινάμε από κει. Τι θα πη είσαι Ρωμαιοκαθολικός ή Προτεστάντης; Τι σημασία έχει; Χριστιανοί είμεθα.»! Και μετά! «Γιατί να μη ενώσουμε τον Χριστιανισμόν με τον Μωεμαθανισμόν;»! Και λοιπά.
Λοιπόν∙ ο Μάνης ήθελε παρακαλώ να ενώση ότι μπορούσε να γνωρίζη, σε όλον τον γεωγραφικό χώρο, από τις Ινδίες, μέχρι την Μικρά Ασία και την Αίγυπτο. Κι επήρε Βουδισμόν, επήρε την τοπική λατρεία της Περσίας, επήρε Ιουδαϊσμόν, επήρε φιλοσοφικές θέσεις, επήρε και Χριστιανισμό τα ανακάτεψε όλα αυτά μαζί και έβγαλε αυτό το κατασκεύασμα που πήρε το όνομά του: Μανιχαϊσμός
Πέστε μου τώρα σας παρακαλώ, μπορείτε να αναγνωρίσετε και να μου πήτε αν έχωμε τέτοια ρεύματα στην εποχή μας;
Μασονισμός: ο απόγονος του Μανιχαϊσμού
Θα σας έλεγα αμέσως: Ο Μασονισμός. Κατά κλασσικόν τρόπο. Κλασσικό! Τι είναι ο Μασονισμός; Ο Μασονισμός είναι ένας θαυμάσιος απόγονος του Μανιχαϊσμού. Ποια είναι η ψυχή του Μασονισμού. Είναι η Θεοσοφία. Τι είναι η θεοσοφία; Η Θεοσοφία είναι Ινδουισμός. Βουδισμός... Το βλέπετε και στην εποχή μας πως έχουμε ρεύματα βουδιστικά; Στην εποχή μας. Ε, η προσπάθεια να ανακατέψω Βουδισμόν, Ιουδαϊσμόν, μυστηριακές θρησκείες της αρχαιότητος και Χριστιανισμόν, φτιάχνει παρακαλώ τον Μασονισμόν. Πάρτε ένα βιβλίο περί Μασονισμού, και θα ιδήτε ότι θα συναντήσετε όλα αυτά τα στοιχεία. Ε, καιρός λοιπόν, θα πήτε απλούστατα, να μάθουμε ότι αυτό το κατασκεύασμα είναι γνήσιος απόγονος του Μανιχαϊσμού, τον οποίο επολέμησε η Εκκλησία. Τον πολέμησε λυσσωδώς η Εκκλησία! Εξ άλλου το βλέπετε κι εδώ «ότι μισείς τα έργα των Νοκολαϊτών, α καγω μισώ» 18 λέγει ο Χριστός.
Τα τεκνίδια του Μασονισμού και της Θεοσοφίας - Βουδισμός στην χριστιανική Ευρώπη;!
Έτσι, φθάνοντας στον Μασσονισμόν και την Θεοσοφία, έχομε και τα παιδάκια τους, όπως είναι γνωστό τας τεκνίδιά τους! Τα τεκνίδια του Μασονισμού είναι το Ρόταρυ, είναι οι Ζόντα - μη σας παρασύρουν και βρεθήτε σε τέτοιους κύκλους παρακαλώ! Μου φαίνεται οι Ζόντα είναι για γυναίκες, ενώ το Ρόταρυ είναι για άνδρες προσέξτε μη σας παρασύρουν! Είναι οι Λαϊονς - Lion θα πη λιοντάρι-, οι Λεονταρένιοι θα λέγαμε, - δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να έχουνε λεονταρένια καρδιά, μήπως έχουνε λαγού...! αλλά τέλος πάντων-οι Λαϊονς λοιπόν και όλος αυτός ο ορμαθός που έρχεται από την Άπω Ανατολή, του λεγομένου βουδιστικού διαλογισμού. Έχει καταλάβει και την Ευρώπη και την Αμερική αυτός ο βουδιστικός διαλογισμός, τον οποίον ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, μακαρίτης, ο Λούβαρης, τον αποκαλεί Νεοβουδισμόν ή Ευρωπαϊκόν Βουδισμόν.
Αν, για μια στιγμή, μας ακούη τώρα ένας απλός άνθρωπος θα πη: «Κύριε ελέησον... Βουδισμός στη χριστιανική Ευρώπη;! Θα του λέγαμε: «Έχεις δίκαιο, ευγενής ψυχή∙ αλλά φαίνεται δεν κατάλαβες ότι εδραπέτευσε ο Χριστιανισμός από την Ευρώπη! και από την Ελλάδα μας δυστυχώς, από πολλούς τομείς και από πολλούς Χριστιανούς μας!». Έφυγε ο Χριστιανισμός! Αλλότρια πράγματα ζούμε σήμερα! Γυρίσαμε στα «στοιχεία του κόσμου τούτου» 19 που λέγει ο απόστολος Παύλος.
Σίμων ο μάγος : ο πατήρ των γνωστικών αιρέσεων
Ώστε δεν είναι δύσκολο πια, όπως σας είπα, να διακρίνουμε και να κατατάξουμε τις αιρέσεις που υπάρχουν στην εποχή μας και να πούμε ότι είναι γνωστικής κατηγορίας. Αυτά τα τελευταία έτη έχουμε αυτά τα δύο μεγάλα ρεύματα: είναι οι ιουδαϊζουσες αιρέσεις, όπως είναι ο Χιλιασμός, και οι γνωστικές αιρέσεις, όπως είναι ο Μασονισμός. Μάλιστα ο πατήρ του γνωστικών αιρέσεων, με την έννοια της μείξεως του Χριστιανισμού, θεωρείται ο Σίμων, ο μάγος. Είναι εκείνος που ο απόστολος Πέτρος τον απεκάλεσε του Διαβόλου άνθρωπο! Τον απεκάλεσε ο απόστολος Πέτρος εχθρόν της αληθείας! Και του είπε να μετανοήση γιατί αλλιώτικα δεν θα είχε καμμία μερίδα μέσα στη ζωή στην αληθινή ζωή. 20 Ναι, ο Σίμων ο μάγος θεωρείται ο πάτρων όλων αυτών των γνωστικών αιρέσεων, που ανακατεύουν και τον Χριστιανισμόν.
Οι ενδογενείς αιρέσεις
Μετά από αυτούς έχομε τους αιρετικούς εκείνους οι οποίοι είναι ενδογενείς∙ δεν παίρνουν ξένα στοιχεία, δεν παίρνουν δηλαδή ούτε Ιουδαϊσμόν ούτε γνωστικάς αιρέσεις, τουλάχιστον εμφανώς - διότι στην πραγματικότητα παίρνουν, όπως θα δούμε στη συνέχεια Οι αιρετικοί αυτοί εμφανίζονται κυρίως από τον 3ο αιώνα μ. Χ. ενώ οι άλλοι αιρετικοί εμφανίσθηκαν ταυτοχρόνως με το κήρυγμα των Αποστόλων. Ποιοι είναι τώρα αυτοί; Είναι οι λεγόμενοι Αντιτριαδισταί: είναι οι Μοναρχιανοί είναι οι Σαβελιανοί, οι Αρειανοί, οι Πνευματομάχοι,... Κατόπιν, από τας Χριστολογικάς αιρέσεις: είναι οι Απολλυναρισταί, είναι οι Νεστοριανοί, οι Μονοφυσίται, οι Μονοθελισταί,... και ούτω καθ΄ εξής.
Τι είναι αυτές όλες οι αιρέσεις;
Σας είπα βεβαίως ότι δεν έχουν στοιχεία που να μοιάζη ότι τα παίρνουν απ΄ έξω∙ έχουν όμως. Τι είναι αυτά που έχουν; Επί παραδέιγματι, λέγει ο αιρετικός ο Αντιτριαδιστής- ποιος είναι αυτός; αυτός δηλαδή που δεν δέχεται ότι ο Θεός είναι Τριαδικός - λέγει στηριζόμενος στον Αριστοτέλη: «Εάν έχω τρεις υποστάσεις, τότε έχω τρεις ουσίες.» - δεν θα σας κουράσω∙ μόνο μία φράσι θα πω και θα τελειώσω. «Εάν έχω τρεις υποστάσεις, τρία πρόσωπα, τότε έχω τρεις ουσίες. Όπως όταν έχω τρεις ανθρώπους, τρία πρόσωπα, έχω τρεις ουσίες∙ ο καθένας έχει την δική του την ουσία. Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω πως είναι δυνατόν να έχω μία ουσία, και να έχω τρεις υποστάσεις τρία πρόσωπα. Συμπέρασμα; «Δεν πρέπει λοιπόν ο Θεός να είναι τριαδικός πρέπει συνεπώς να είναι ένα πρόσωπο». Για να δικαιολογήσουν όμως τα τρία πρόσωπα, τότε πλάθουν ότι θέλει, αγαπητοί μου, το αρρωστημένο τους μυαλό! Όπως, επί παραδείγματι, οι Μοναρχιανοί, οι οποίοι λέγουν ότι στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός εμφανίζεται ως Πατήρ, στην Καινή εμφανίζετια ως Υιός και εις την Εκκλησία εμφανίζεται ως πνεύμα Αγιον! Ότι είναι ένα μόνο πρόσωπο, αλλά αλλάζει ρόλον. Αλλάζει ρόλον! Και άλλα πολλά βλάσφημα και φοβερά.
Στο βάθος ξέρετε από που ξεκινάει η όλη αυτή ιστορία; ξεκινάει από τον Ορθολογισμόν, από την Φιλοσοφία. Γι' αυτό σας είπα ότι μοιάζει να είναι ενδογενείς αυτές οι αιρέσεις, αλλά όμως παίρνουν και απ΄ έξω στοιχεία.
Ο Μωαμεθανισμός
Η ακόμα ο Μωαμεθανισμός παρακαλώ∙ γιατί αρνείται τον Τριαδικόν Θεόν; Διότι στην πραγματικότητα στηρίζεται στον Ιουδαϊσμόν. Από τρία πράγματα συνιστάται ο Μωεμαθανισμός από τον Ιουδαϊσμόν, από τον Χριστιανισμόν και από τα τοπικάς ειδωλολατρικάς παραδόσεις των Αράβων. Τα έκανε μείγμα αυτά ο Μωάμεθ και παρουσίασε τον Μωαμεθανισμόν. Πιο είναι όμως το επικρατέστερο στοιχεία από αυτά τα τρία; Δεν είναι το χριστιανικό στοιχείο είναι το ιουδαϊκό στοιχείο. Γιατί; Διότι εκεί δεν δέχεται Θεό Τριαδικόν∙ όπως και οι Ιουδαίοι δεν δέχονται μέχρι σήμερα Τριαδικόν Θεόν. Και συνεπώς βλέπομε ότι αμέσως μπαίνει ο ορθολογισμός.
Ο Μονοφυσιτισμός
Ένα άλλο παράδειγμα θα σας πω. Ο Μονοφυσιτισμός παρακαλώ, ο οποίος ουδέποτε έξέλειπε, αλλά υπέβοσκε πάντοτε μέσα στην Εκκλησία, δεν μπορούμε να πούμε ότι στάθηκε μιας εποχής αίρεσις. Άρχισε με τους Δοκίτας, τον συναντούμε στον Μονοφυσιτισμόν του 7ου αιώνος και φθάνει μέχρι σήμερα παρακαλώ. Πάντα θα υπάρχη ο Μονοφυσιτισμός και θα υποβόσκη. Άλλοτε θα λένε ότι ο Χριστός έχει την θεία φύσι μόνο και άλλοτε θα λένε ότι έχει την ανθρώπινη φύσι στην πραγματικότητα δηλαδή θα δέχονται την μία μόνο φύσι - εξ ου και Μονοφυσιτισμός.
Ο Μονοφυσιτισμός επίσης στάθηκε η αιτία - από τους Μωαμεθανούς ξεκινάει το πράγμα- στάθηκε η αιτία να χτυπηθή η εικόνα του Χριστού και να ξεσπάσει η Εικονομαχία. Από τους Μωαμεθανούς και τους Εβραίους ξεκίνησε το πράγμα. «Πως λένε, εικονίζετε τον Θεόν;.... Εικονίζεται ο Θεός;!». Ναι, εικονίζεται, από την στιγμή που γίνεται πλήρης και τέλειος άνθρωπος. Αφού γίνεται τέλειος άνθρωπος, εικονίζεται. Εάν δεν εγίνετο άνθρωπος, βεβαίως δεν θα εικονίζετο. Γι' αυτό τόσο ο Ιουδαϊσμός όσο και ο Μωαμεθανισμός δεν εικονίζουν πουθενά το θείον. Γιατί; Γιατί αρνούνται την ανθρώπινη φύσι του Χριστού. Απλούστατα. Βλέπετε πως υποβόσκουν αυτά τα πράγματα.
Έτσι οι αιρέσεις αυτές οι λεγόμενες αντιτριαδικές, που προσβάλλουν το δόγμα της Αγίας Τριάδος που είναι θεμελιώδες δόγμα αυτό, αγαπητοί μου, στην πραγματικότητα παίρνουν είτε από τον Ιουδαϊσμόν κάτι είτε από την Φιλοσοφία κάτι∙ πάντως σκέπτονται φιλοσοφικά. Μ' αυτές τις αιρέσεις, τις αντιτριαδικές και λοιπά, θα ασχοληθούμε λίγο πιο κάτω την ερχόμενη φορά. Γιατί έχομε και μ' αυτές να παλαίψουμε - και με πόσα πράγματα δεν έχομε να παλαίψουμε...! Ας είναι.
«Βλέπετε μη τις υμάς πλανήση....»
Το θέμα είναι ότι αυτό το φαινόμενο των αιρέσεων, αγαπητοί, ήδη ο Κύριος το επισημαίνει και μας εφιστά ιδιαιτέρως την προσοχή. Τι λέγει; «Βλέπετε» προσέχετε, «μη τις υμάς πλανήση», προσέξτε, λέγει, μη σας πλανήση κανείς! «πολλοί γαρ ελεύσονται επί τω ονομάτί μου λέγοντες, εγώ ειμί ο Χριστός, και πολλούς πλανήσουσι.» 21
Ο δε απόστολος Πέτρος μας λέγει στην δευτέρα του επιστολή τα εξής: «Εγένετο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλεία», οι οποίοι, λέει, θα σας βάλλουν μέσα αιρέσεις καταστροφής, «και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι», και το Χριστόν, που μας ηγόρασε εις τον σταυρόν, Τον αρνούνται! Διότι λέγουν: «Εκεί; α, δεν έπαθε, λένε, δεν έπαθε τίποτα επί του σταυρού, γιατί φαινομενικά έπαθε κι αυτό διότι δεν ήταν κανονικός άνθρωπος, αλλ' ήτανε φαινομενικά άνθρωπος.»- αυτό το ισχυρίζονται και οι Δοκίται. «επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν». Βλέπετε τι λέγει ο απόστολος Πέτρος; Ότι για τον εαυτό τους προετοιμάζουν γρήγορη καταστροφή. Είδατε ότι ο αιρετικός δεν σώζεται; Ο αιρετικός δεν σώζεται!
»Και πολλοί εξακολουθήσουσιν αυτών ταις ασελγείας», θα πάνε από πίσω τους, θα τους ακολουθήσουν, «δι' ους η οδός της αληθείας βλασφημηθήσεται», δια τους οποίους η οδός της αληθείας θα βλασφημηθή.
»Και εν πλεονεξία πλαστοίς λόγοις υμάς εμπορεύσονται», θα σας εκμεταλλευθούν με πλαστά λόγια, «οις το κρίμα έκπαλαι ουκ αργεί», εις τους οποίους δεν θ' αργήση να έλθη η καταδίκη, «και η απώλεια αυτών ου νυστάζει.» 22 και η καταστροφή τους δεν κοιμάται∙ θα έρθη γρήγορα.
Ώστε λοιπόν, αγαπητοί μου, βλέπομε ότι έχομε δύο κατηγορίες αιρέσεων: τις γνωστικές και τις ιουδαϊζουσες. Μπορούμε εις αυτές να κατατάξωμε ό,τι εμφανίζεται εις την εποχήν μας, και με τον τρόπον αυτόν του χαρακτηρισμού θα ξέρωμε που κινούμεθα και πως βαδίζουμε.
Είναι θλιβερό οι Χριστιανοί μας να φθάνουν να λένε: «Καλά λόγια λέει και ο Χιλιαστής∙ δεν λέει καλά λόγια. Καλά λόγια λέγει και ο παρακάτω αιρετικός και ο παρακάτω κι ο παρακάτω. Καλά έργα κάνουν και οι Μασόνοι.»! Μα, τα καλά έργα είναι, αγαπητοί μου;... Εκεί είναι το θέμα;....
Καλά έργα κάνουν και οι ειδωλολάτραι∙ όμως θα σωθούν; Δεν είναι τα καλά λόγια ή έργα εκείνα που σώζουν∙ είναι πρωτίστως και κυρίως η ορθή Πίστις. Εάν δεν ήτο η ορθή Πίστις αυτή που σώζει, τότε γιατί οι ποταμοί αίματος; Τότε γιατί οι τόσοι Ομολογηταί και Μάρτυρες; Γιατί τότε να μη ρίξω και μία φούχτα λιβάνι στο άγαλμα του Διός ή του καίσαρος, αφού τα πράγματα δεν έχουν και πολλή σημασία; Αλλά έχουν πολλή σημασία. Γι' αυτό, αγαπητοί μου, μη λέμε ότι όλοι καλά πράγματα λένε.
Η αίρεσις, όπως λέγει ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, είναι η βοτάνη του Διαβόλου! Και προφανώς το λέγει αυτό επειδή εμπνέεται από την παραβολή των ζιζανίων Μη λοιπόν πηγαίνωμε να βόσκωμε την βοτάνην του Διαβόλου, που είναι η αίρεσις.
Θα παρακαλέσω πάρα πολύ να μην απουσιάσετε την ερχομένη φορά∙ έχομε πολύ σπουδαία πράγματα να πούμε, ν' ανοίξουνε τα μάτια μας να δούμε τι γίνεται δίπλα μας, στη γειτονιά μας τι γίνεται. Θα παρακαλέσω λοιπόν ουδείς μην λείψη. Φέρετε και άλλους πιστούς αδελφούς, για να γνωρίσουμε τι γίνεται, και από την γνώσι αυτή να φυλαχθούμε.
Εκδόσεις "Ορθόδοξος Κυψέλη" Θεσσαλονίκη
impantokratoros.gr______________________
1. Βλ. Ψαλμ. 79,14.
2. Βλ. Ιωαν. 12, 31. 16, 11
3. Βλ. Ματθ. 13, 24-30.
4. Αυτόθι.
5. Ματθ. 13, 4-23. Λουκ. 8, 5-15 Μαρκ. 4, 3-20.
6. Λουκ. 8,11 Πρβλ. Ματθ. 13,19.
7. Βλ. Ματθ. 24,31. Μαρκ. 13,27.
8. Ματθ. 13, 37- 43.
9. Α'. Κορ. 5, 13. Πρβλ. Αριθ. 33, 52.
10. Αποκ. 2, 9.
11. Βλ. Πράξ. 15, 1-4 , Πρβλ. Γαλ. 5, 6. 6, 15.
12. Βλ. Πράξ. 15, 6-21.
13. Βλ. Πράξ. 15, 22-35.
14. Αποκ. 2, 6.
15. Βλ. Αριθ. Κεφ. 22-24.
16. Αποκ. 2, 14.
17. Ο π. Ιγνάτιος Θ. Μανδελίδης, νυν μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής.
18. Αποκ. 2, 6.
19. Βλ. Γαλ. 4, 3. Κολ. 2, 8.
20. Βλ. Πράξ. 8, 9-24.
21. Ματθ. 24, 4-5. Λουκ. 13, 5-6
22. Β' Πετρ. 2, 1-3.
Χαίρετε εν Κυρίω
π. Φώτιος Βεζύνιας
