Επιστολή σὲ Χωρεπισκόπους
[ Ἡ Ἐπιστολὴ γράφηκε μᾶλλον περὶ τὸ 372 καὶ ἀπευθύνεται στοὺς χωρεπισκόπους, δηλαδὴ στοὺς ἐπισκόπους ποὺ εἶχαν τὴν ποιμαντικὴ εὐθύνη μιᾶς μικρῆς ὁ καθένας περιοχῆς τῆς Μητροπόλεως τῆς Καισαρείας, ἀπὸ τὴν ὁποία εἶχαν κανονικὴ ἐξάρτηση. Τοὺς ἐλέγχει διότι δὲν προσεχαν ὅσο ἔπρεπε τὸ ποιὸν τῶν προσώπων ποὺ χρησιμοποιοῦσαν στοὺς ναοὺς καὶ διότι δὲ ζητοῦν τὴ γνώμη του. Τοὺς ὑπενθυμίζει τὶς συνέπειες τῆς παραλείψεως γιὰ τὴν ἐπάνδρωση τῆς Ἐκκλησίας μὲ καλοὺς ἱερεῖς.]
Πολὺ μὲ λυπεῖ τὸ ὅτι ἔχουν ἐγκαταλειφθεῖ πιὰ οἱ κανόνες τῶν Πατέρων καὶ κάθε ἀκρίβεια ἔχει φύγει ἀπὸ τὶς Ἐκκλησίες. Φοβᾶμαι λοιπὸν μήπως, καθὼς ἡ ἀδιαφορία αὐτὴ λίγο-λίγο προχωρεῖ, φθάσει ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας σὲ ὁλότελη σύγχυση.
Τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ἐργάτες, ἡ συνήθεια ποὺ ἐπικρατοῦσε ἀπὸ παλαιὰ στὶς Ἐκκλησίες τοῦ Θεοῦ, τοὺς δεχόταν ὕστερα ἀπὸ ἐξέτασή τους καμωμένη μὲ πολλὴν ἀκρίβεια. Ἐξονυχιστικῆς ἔρευνας ἀντικείμενο γινόταν ὅλος τους ὁ βίος. Μήπως δηλαδὴ εἶναι λοίδοροι, μήπως μέθυσοι, μήπως ρέπουν σὲ ἔριδες, ἂν χαλιναγωνοῦν τὰ νιάτα τους, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ πετύχουν «τὸν ἁγιασμό, ποὺ χωρὶς αὐτὸν κανεὶς δὲν θὰ ἰδεῖ τὸν Κύριο» .Κι αὐτὸ τὸ ἐξέταζαν οἱ πρεσβύτεροι κι οἱ διάκονοι ποὺ κατοικοῦσαν σιμά τους κι ἔκαναν ἀναφορὰ στοὺς χωρεπισκόπους. Κι οἱ τελευταῖοι, συνάζοντας πρῶτα τὶς ψήφους ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔδιναν ἀληθινὴ συμμαρτυρία καὶ γνωστοποιώντας το στὸν ἐπίσκοπο, ἔτσι συγκαταριθμοῦσαν τὸν ὑποδιάκονο στὸν ἱερὸ Κλῆρο.
Τώρα ὅμως, πρῶτα μὲν ἐμᾶς μᾶς παραμερίσατε, οὔτε καταδέχεστε νὰ μᾶς στέλνετε ἀναφορὰ καὶ πήρατε στὰ δικά σας χέρια ὅλη τὴν ἐξουσία. Ὕστερα, ἀδιαφορώντας ὁλότελα γιὰ τὰ ζήτημα, ἐπιτρέψατε σὲ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους νὰ εἰσάγουν στὴν Ἐκκλησία ὅποιους θέλουν ἀναξίους, χωρὶς ἐξέταση τοῦ βίου τους, μὲ κίνητρο τὴν ὄχι ἀντικειμενικὴ ἀγάπη, ποὺ τὴν ἐνέπνεε εἴτε ἡ συγγένεια, εἴτε κάποιος ἄλλος δεσμός. Ἔτσι, σὲ κάθε κεφαλοχώρι, ἀριθμοῦνται κατώτεροι κληρικοὶ πολλοὶ μέν, ἄξιος ὅμως. νὰ λειτουργεῖ στὸ θυσιαστήριο κανείς, ὅπως σεῖς οἱ ἴδιοι τὸ μαρτυρεῖτε, ἐπειδὴ κατὰ τὶς ἐκλογὲς δὲν βρίσκετε ὑποψηφίους.
Βλέποντας λοιπὸν τὸ πράγμα νὰ ἔχει γίνει ἀνίατο, ἰδίως τώρα ποὺ οἱ περισσότεροι, φοβούμενοι τὴ στρατιωτικὴ θητεία (1), πασχίζουν νὰ εἰσέλθουν στὸν Κλῆρο, ἀναγκαστικὰ ἔφθασα στὴν ἀπόφαση ν' ἀνανεώσω τοὺς κανόνες τῶν Πατέρων. Ἔτσι, σᾶς δίνω ἐντολὴ νὰ μοῦ στείλετε κατάλογο τῶν ὅσων διακονοῦν σὲ κάθε κεφαλοχώρι, ὅπου ν' ἀναγράφεται ἀπὸ ποιὸν μπῆκε στὸν Κλῆρο ὁ καθένας καὶ τί εἴδους ζωὴ κάνει. Νὰ ἔχετε δὲ καὶ σεῖς στὰ μητρῶα σας ἀντίγραφο τοῦ καταλόγου, ὥστε νὰ εἶναι μπορετὸ νὰ συγκρίνουμε τά ἔγγραφα ποὺ βρίσκονται σ' ἐμᾶς μὲ τὰ δικά σας καὶ νὰ μὴν ἔχει κανεὶς τὴν εὐχέρεια νὰ ἐγγράφει, ὅταν θέλει, τὸν ἑαυτό του στὸν κατάλογο. Ἔτσι πού, ὅσοι εἰσῆλθαν ἀπὸ πρεσβυτέρους στὴν ἐκκλησιαστικὴ διακονία μετὰ τὸ ἔτος 372, ν' ἀπορριχθοῦν στοὺς λαϊκούς. Νὰ γίνει δὲ ἐπανεξέτασή τους ἀπό σᾶς. Κι ἂν εἶναι ἄξιοι, νὰ γίνουν δεκτοὶ μὲ τὴ δική σας ψῆφο.
Ξεκαθαρίστε τὴν Ἐκκλησία, ἀποδιώχνοντας ἀπ' αὐτὴ τοὺς ἀναξίους. Κι ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα, νὰ ἐξετάζετε μὲν τοὺς ἄξιους καὶ νὰ τοὺς ἀναγνωρίζετε, νὰ μὴ τοὺς κατατάσσετε ὅμως στὸν Κλῆρο, πρὶν ἀναφερθεῖτε σ' ἐμᾶς. Ἀλλιῶς, ἂς ξέρετε ὅτι ὅποιος ἔγινε χωρὶς τὴ δική μας γνώμη δεκτὸς σὲ διακονία, θὰ εἶναι λαϊκός.
(1) Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μ. Κωνσταντίνου οἱ κληρικοὶ ἀπαλλάσονταν ἀπὸ τὴν στρατιωτικὴ ἐκπαίδευση.
[ Ἡ Ἐπιστολὴ γράφηκε μᾶλλον περὶ τὸ 372 καὶ ἀπευθύνεται στοὺς χωρεπισκόπους, δηλαδὴ στοὺς ἐπισκόπους ποὺ εἶχαν τὴν ποιμαντικὴ εὐθύνη μιᾶς μικρῆς ὁ καθένας περιοχῆς τῆς Μητροπόλεως τῆς Καισαρείας, ἀπὸ τὴν ὁποία εἶχαν κανονικὴ ἐξάρτηση. Τοὺς ἐλέγχει διότι δὲν προσεχαν ὅσο ἔπρεπε τὸ ποιὸν τῶν προσώπων ποὺ χρησιμοποιοῦσαν στοὺς ναοὺς καὶ διότι δὲ ζητοῦν τὴ γνώμη του. Τοὺς ὑπενθυμίζει τὶς συνέπειες τῆς παραλείψεως γιὰ τὴν ἐπάνδρωση τῆς Ἐκκλησίας μὲ καλοὺς ἱερεῖς.] Πολὺ μὲ λυπεῖ τὸ ὅτι ἔχουν ἐγκαταλειφθεῖ πιὰ οἱ κανόνες τῶν Πατέρων καὶ κάθε ἀκρίβεια ἔχει φύγει ἀπὸ τὶς Ἐκκλησίες. Φοβᾶμαι λοιπὸν μήπως, καθὼς ἡ ἀδιαφορία αὐτὴ λίγο-λίγο προχωρεῖ, φθάσει ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας σὲ ὁλότελη σύγχυση.
Τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ἐργάτες, ἡ συνήθεια ποὺ ἐπικρατοῦσε ἀπὸ παλαιὰ στὶς Ἐκκλησίες τοῦ Θεοῦ, τοὺς δεχόταν ὕστερα ἀπὸ ἐξέτασή τους καμωμένη μὲ πολλὴν ἀκρίβεια. Ἐξονυχιστικῆς ἔρευνας ἀντικείμενο γινόταν ὅλος τους ὁ βίος. Μήπως δηλαδὴ εἶναι λοίδοροι, μήπως μέθυσοι, μήπως ρέπουν σὲ ἔριδες, ἂν χαλιναγωνοῦν τὰ νιάτα τους, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ πετύχουν «τὸν ἁγιασμό, ποὺ χωρὶς αὐτὸν κανεὶς δὲν θὰ ἰδεῖ τὸν Κύριο» .Κι αὐτὸ τὸ ἐξέταζαν οἱ πρεσβύτεροι κι οἱ διάκονοι ποὺ κατοικοῦσαν σιμά τους κι ἔκαναν ἀναφορὰ στοὺς χωρεπισκόπους. Κι οἱ τελευταῖοι, συνάζοντας πρῶτα τὶς ψήφους ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔδιναν ἀληθινὴ συμμαρτυρία καὶ γνωστοποιώντας το στὸν ἐπίσκοπο, ἔτσι συγκαταριθμοῦσαν τὸν ὑποδιάκονο στὸν ἱερὸ Κλῆρο.
Τώρα ὅμως, πρῶτα μὲν ἐμᾶς μᾶς παραμερίσατε, οὔτε καταδέχεστε νὰ μᾶς στέλνετε ἀναφορὰ καὶ πήρατε στὰ δικά σας χέρια ὅλη τὴν ἐξουσία. Ὕστερα, ἀδιαφορώντας ὁλότελα γιὰ τὰ ζήτημα, ἐπιτρέψατε σὲ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους νὰ εἰσάγουν στὴν Ἐκκλησία ὅποιους θέλουν ἀναξίους, χωρὶς ἐξέταση τοῦ βίου τους, μὲ κίνητρο τὴν ὄχι ἀντικειμενικὴ ἀγάπη, ποὺ τὴν ἐνέπνεε εἴτε ἡ συγγένεια, εἴτε κάποιος ἄλλος δεσμός. Ἔτσι, σὲ κάθε κεφαλοχώρι, ἀριθμοῦνται κατώτεροι κληρικοὶ πολλοὶ μέν, ἄξιος ὅμως. νὰ λειτουργεῖ στὸ θυσιαστήριο κανείς, ὅπως σεῖς οἱ ἴδιοι τὸ μαρτυρεῖτε, ἐπειδὴ κατὰ τὶς ἐκλογὲς δὲν βρίσκετε ὑποψηφίους.
Βλέποντας λοιπὸν τὸ πράγμα νὰ ἔχει γίνει ἀνίατο, ἰδίως τώρα ποὺ οἱ περισσότεροι, φοβούμενοι τὴ στρατιωτικὴ θητεία (1), πασχίζουν νὰ εἰσέλθουν στὸν Κλῆρο, ἀναγκαστικὰ ἔφθασα στὴν ἀπόφαση ν' ἀνανεώσω τοὺς κανόνες τῶν Πατέρων. Ἔτσι, σᾶς δίνω ἐντολὴ νὰ μοῦ στείλετε κατάλογο τῶν ὅσων διακονοῦν σὲ κάθε κεφαλοχώρι, ὅπου ν' ἀναγράφεται ἀπὸ ποιὸν μπῆκε στὸν Κλῆρο ὁ καθένας καὶ τί εἴδους ζωὴ κάνει. Νὰ ἔχετε δὲ καὶ σεῖς στὰ μητρῶα σας ἀντίγραφο τοῦ καταλόγου, ὥστε νὰ εἶναι μπορετὸ νὰ συγκρίνουμε τά ἔγγραφα ποὺ βρίσκονται σ' ἐμᾶς μὲ τὰ δικά σας καὶ νὰ μὴν ἔχει κανεὶς τὴν εὐχέρεια νὰ ἐγγράφει, ὅταν θέλει, τὸν ἑαυτό του στὸν κατάλογο. Ἔτσι πού, ὅσοι εἰσῆλθαν ἀπὸ πρεσβυτέρους στὴν ἐκκλησιαστικὴ διακονία μετὰ τὸ ἔτος 372, ν' ἀπορριχθοῦν στοὺς λαϊκούς. Νὰ γίνει δὲ ἐπανεξέτασή τους ἀπό σᾶς. Κι ἂν εἶναι ἄξιοι, νὰ γίνουν δεκτοὶ μὲ τὴ δική σας ψῆφο.
Ξεκαθαρίστε τὴν Ἐκκλησία, ἀποδιώχνοντας ἀπ' αὐτὴ τοὺς ἀναξίους. Κι ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα, νὰ ἐξετάζετε μὲν τοὺς ἄξιους καὶ νὰ τοὺς ἀναγνωρίζετε, νὰ μὴ τοὺς κατατάσσετε ὅμως στὸν Κλῆρο, πρὶν ἀναφερθεῖτε σ' ἐμᾶς. Ἀλλιῶς, ἂς ξέρετε ὅτι ὅποιος ἔγινε χωρὶς τὴ δική μας γνώμη δεκτὸς σὲ διακονία, θὰ εἶναι λαϊκός.
(1) Ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μ. Κωνσταντίνου οἱ κληρικοὶ ἀπαλλάσονταν ἀπὸ τὴν στρατιωτικὴ ἐκπαίδευση.
