Περί της κανονικότητος της χειροτονίας του Μακαρίου Μαλέτιτς

   

 

Γράφει ο Πρωθιερέας Ροστισλάβ Γιαρέμα
Διδάκτωρ Θεολογίας της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας

 

---

Κεντρικὸν ζήτημα εἰς τὴν συζήτησιν διὰ τὴν οὕτως λεγομένην «Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας» (εἰς τὸ ἐξῆς ΟΕΟ) παραμένει ἐκεῖνο τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς «ἱεραρχῶν» τῶν βασικῶν ἐν Οὐκρανίᾳ σχισματικῶν ὁμολογιῶν, τῶν ἀνεγνωρισμένων καὶ τῶν εἰς κοινωνίαν γενομένων δεκτῶν ὑπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου «εἰς οἰκεῖον αὐτῶν βαθμὸν».

Ἀκριβῶς τοῦτο ἀπετέλεσε πέτρα σκανδάλου διὰ τὴν ἀποδοχὴν ἤ ἀναγνώρισιν τῆς ΟΕΟ ὑπὸ τῶν λοιπῶν Ἀυτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἀκόμη καὶ ὅσων, δι’ἱστορικῶν ἤ ἐθνικῶν δεσμῶν, τυγχάνουν στενῶς συνδεδεμέναι πρὸς τὸ Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως.

Τὸ ὀρθῶς μὲν τῆς εἰς ἐπίσκοπον χειροτονίας τοῦ πρώην Κιέβου Φιλαρέτου, τοῦ μετέπειτα καθαιρεθέντος καὶ ἀναθεματισθέντος, ὑπὸ οὐδενὸς ἀμφεβάλετο, ἡ δὲ κανονικότης τῆς χειροτονίας τοῦ πρώην «προκαθημένου τῆς οὕτως λεγομένης Οὐκρανικῆς Αὐτοκεφάλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» (εἰς τὸ ἐξῆς ΟΑΟΕ) Μακαρίου Μαλέτιτς ἐγείρει πολλὰ ἐρωτηματικὰ.

Εἶναι εὐρέως γνωστὸν ἐν Οὐκρανίᾳ ὅτι ὁ πρώην «Λεοπόλεως» Μακάριος Μαλέτιτς καὶ σειρὰ «ἱεραρχῶν» τῆς πρώην ΟΑΟΕ ἀνάγουν τὴ «διαδοχὴν» αὐτῶν εἰς τὸν αὐτόκλητον Βικέντιον Τσεκάλιν.

Τὸ γεγονὸς εἶναι γνωστὸν καὶ εἰς τὰς ἄλλας κατὰ τόπους Ἐκκλησίας, ὅπερ γράφει ζωηρῶς ὁ Πρωτοπρεσβύτερος Ἀναστάσιος Γκοτσόπουλος.

Ἡ πλευρὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μέσω του ἱστολογίου «Φῶς Φαναρίου» , ἐπιχείρησεν να ἀνατρέψῃ τὰς πληροφορίας ταύτας, συνδέουσα τὴν διαδοχὴν τοῦ Μακαρίου μὲ τὸν Φιλάρετο.

Παρόμοιοι πληροφορίαι διαδίδονται εἰς ἐκείνας τὰς κατὰ τόπους Ἐκκλησίας, αἵτινες ἀμφισβητοῦν τὴν κανονικότητα τῆς «ἱεραρχίας» τῆς ΟΕΟ.

Ἄς προσπαθήσουμε ἵνα ἀναλύσωμεν τὸ κατὰ πόσον τεκμηριωμένα τυγχάνουν τὰ ἐπιχειρήματα, εἰς τὰ ὁποία καταφεύγει συντάκτης τοῦ ἄρθρου, ὑπερασπιζόμενος τὴν ἀρχιερωσύνην τοῦ Μακαρίου Μαλέτιτς.

Κατ’ἀρχὰς, δέον ἵνα σημειωθῇ ὅτι τὸ ἐν λόγῳ δημοσίευμα βρίθει ἀναξιοπίστων πληροφοριῶν.

Λ.χ. ὁ μνημονευθείς εἰς τὸ ἄρθρον εἷς Βαρλαάμ Ἰλιουένκο ἐν τῇ πραγματικότητι εἶναι μία μορφὴ φανταστικὴ καὶ ἀνύπαρκτος.

Εἰς οὐδεμίαν παραφυάδα «κατακομβῶν» τῆς Ρωσσίας καὶ τῆς Οὐκρανίας (οἱ κατάλογοι ἄλλωστε τῆς «ἱεραρχίας» αὐτῶν εἶναι γνωστοὶ) οὐδέποτε ὑπῆρχεν εἷς «ἐπίσκοπος» τοιοῦτος.

Τὸν Ἀπρίλιον-Μαΐον 1990 εἰς τὴν Λεόπολην ὁ πρώην ἐπίσκοπος Ἰωάννης Μπονταρτζούκ ἀπὸ κοινοῦ μετὰ τοῦ Βικεντίου Τσεκάλιν, ὅστις παρουσιάζετο «ἐπίσκοπος τῆς ἐκκλησίας κατακομβῶν» «ἐχειροτόνησαν» τοὺς πρώτους «ἱεράρχας» τῆς ΟΑΟΕ: τὸν Βασίλειον Μπονταρτζούκ (τὸν κατὰ σάρκα ἀδελφὸν τοῦ Ἰωάννου Μπονταρτζούκ) καὶ τὸν Ἀνδρέαν Ἀμπραμτζούκ.

Ἀμέσως μετὰ τὰς «χειροτονίας» ὁ Βικέντιος Τσεκάλιν ἐπιχείρησεν ἵνα προσχωρήσῃ εἰς τοὺς Ρωμαιοκαθολικοὺς τῆς Λεοπόλεως.

Ἡ ἀπόπειρα τελικῶς ἀπέτυχε, διότι ἀπεδείχθη τὸ αὐτόκλητον αὐτοῦ. Προκειμένου ἵνα περισώσῃ τὸ «κανονικὸν καθεστὼς τῆς ἱεραρχίας» τῆς ΟΑΟΕ ὁ Ἰωάννης Μπονταρτζούκ διέδωσε φήμας περὶ τῆς δήθεν μυστικῆς συμμετοχῆς εἰς τὰς «χειροτονίας» τοῦ κανονικοῦ ἀρχιεπισκόπου Ντνεπροπετρόφσκ καὶ Ζαπορόζιε Βαρλαάμ Ιλγιούσενκο, ὅστις ἐκοιμήθη τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἰδίου ἔτους, ἐνῶ ἐν ζωῇ ὄντος, οὐδεποτε θρέψαντος συμπάθειαν πρὸς τοὺς σχισματικοὺς.

Τῆς ἀκαταλλήλου ἐκδοχὴς ταύτης ἀπορριφθείσης, εἰς τοὺς ὀπαδοὺς τῆς ΟΑΟΕ ἤρχισεν ἵνα διαδίδεται μύθος περὶ ἑνὸς «Βαρλαάμ Ἰλιουένκο, τοῦ ἐπισκόπου τῆς Ἐκκλησίας κατακομβῶν ὄντος», τοῦ χειροτονήσαντος τὴν «ἱεραρχίαν» τῆς ΟΑΟΕ.

Ὁ μύθος οὗτος δὲν ἐρείδεται ἐπὶ τῶν ἐγγράφων κειμένων καὶ μαρτυριῶν τῶν αὐτόπτων μαρτύρων.

Ἀναληθεῖς τυγχάνουν καὶ αἱ πληροφορίαι ὅτι ὁ λεγόμενος «ἀρχιεπίσκοπος Νέας Υόρκης» (ἀπὸ τὸ 1995 μητροπολίτης Ἱεραπόλεως τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως Ἀντώνιος Σέρμπα) τὸ 1993 ἐν Κιέβῳ δήθεν προέβη εἰς μυστικὰς ἀναχειροτονίας «ἱεραρχῶν» τῆς ΟΑΟΕ.

1. Λείπουν αἱ ἔγγραφοι ἀποδείξεις τῶν ὑπὸ τοῦ Ἀντωνίου Σέρμπα ἀναχειροτονιῶν τῆς «ἱεραρχίας τοῦ Τσεκάλιν» τῆς ΟΑΟΕ. Τὸ γεγονὸς τοῦτο ἀγνοεῖται ὑπὸ τῶν μελετητῶν τῆς ἱστορίας τοῦ οὐκρανικοῦ σχίσματος (τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἀλεξάνδρου Ντραμπίνκο, τοῦ Β. Πετρούσκο, τοῦ Πρωθιερέως Ροστισλὰβ Γιαρέμα κα.). Εἰς ἐπισήμους βιογραφίας τῶν «ἱεραρχῶν τοῦ Τσεκάλιν» τῆς ΟΑΟΕ (λ.χ. τοῦ Ἀνδρέου Ἀμπραμτζούκ) ἀναφέρονται μόνο αἱ ἡμερομηνίαι τῶν «ὑπὸ τοῦ Τσεκάλιν χειροτονιῶν».

2. Ἱεράρχαι τῆς κανονικῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὁ μητροπολίτης Ἀντώνιος Θιάλκο καὶ ὁ ἀρχιεπίσκοπος Πανελεήμων Ρομανώφσκι «ἐχειροτονήθησαν» τῷ ὄντι ὑπὸ τοῦ Ἀντωνίου Σέρμπα ἐν Κιέβῳ, ὄχι ὅμως τὸ 1993, ἀλλὰ τὸ 1991. Τὸ 1992, μὲ ὁμάδα σχισματικῶν ἱεραρχῶν ἐπανῆλθον εἰς τὴν κανονικὴν Ἐκκλησίαν καὶ ἀναχειροτονήθησαν. Ἐπομένως, δὲν ἐθεώρησαν ὡς ἐγκύρους τὰς παλαιοτέρας «χειροτονίας» αὐτῶν.

3. Μέχρι τὸ 1995 ὁ ἴδιος ὁ Ἀντώνιος Σέρμπα δὲν εἴχε ἀποστολικὴν διαδοχὴν, ὅπερ ἐδέξατο καὶ τὸ Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τὴν διαδικασίαν ἐντάξεως εἰς τὴν Ἐκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως τὸ 1995 ὁ Ἀντώνιος Σέρμπα, ὅπως καὶ πάσα ἡ ἱεραρχία καὶ κληρικοὶ τῆς «ἐν Η.Π.Α. Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ἀναχειροτονήθησαν μυστικῶς. Περὶ τούτου ἔκανε ἐπανειλημμένως λόγον ὁ ἀρχιεπίσκοπος Σκοπέλου Βσέβολοντ Μαϊντάνσκι κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς ἐπικοινωνίας αὐτοῦ μετὰ τῆς ἱεραρχίας τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Οὐδέποτε ἡ Κωνσταντινούπολη διέψευσε τὰς πληροφορίας ταύτας.

Ὁ Μακάριος Μαλέτιτς «ἐχειροτονήθη» «ἐπίσκοπος» τῇ 3ῇ Νοεμβρίου 1996 ὑπὸ τοῦ «πατριάρχου» τῆς ΟΑΟΕ Δημητρίου Γιαρέμα καὶ τῆς ἱεραρχίας τῆς δομῆς ταύτης, δηλονότι τοῦ «ἀρχιεπισκόπου» Ἴγκορ Ισιτσένκο καὶ τοῦ «ἐπισκόπου» Μεθοδίου Κουντριακόφ.

Ἄς ἐξετάσωμεν τὴν ἁλυσίδαν χειροτονιῶν αὐτῶν τῶν τριῶν προσώπων.Ο Πρωθιερέας Γιαροσλάβ

Ὁ Δημήτριος Γιαρέμα «ἐχειροτονήθη ἐπίσκοπος» τῇ 5ῇ Σεπτεμβρίου 1993 ὑπὸ τῶν χειροτονιῶν τοῦ Τσεκάλιν, δηλονότι τοῦ Πέτρου Πετρούς, τοῦ Μιχαήλ Ντουτκέβιτς, τοῦ Θεοκτίστου Περεσάντα καὶ τοῦ Ἴγκορ Ἰσιτσένκο.

Δύο ἡμέρας ἀργότερα, τῇ 7ῇ Σεπτεμβρίου 1993, ἐξελέγη «πατριάρχης» τῆς ΟΑΟΕ, ἐνῶ τῇ 14ῇ Ὀκτωβρίου 1993 ἐπραγματοποιήθη ἡ «ἐνθρόνισις» αὐτοῦ ὡς «πατριάρχου» τῆς ΟΑΟΕ.

Εἶναι ἀδύνατον ἵνα φαντασθῇ τις ὅτι εἷς ἐλαχίστως γνωστὸς σχισματικὸς ἐπίσκοπος, ὁ πέραν τοῦ ὠκεανοῦ, ἐδύνατο ἵνα «ἀναχειροτονήσῃ» τὸν νεοεκλεγέντα «πατριάρχην». Τὸ γεγονὸς τοῦτο ἤτο ἀδύνατον ἵνα κρυφθῇ εἰς τὴν ΟΑΟΕ, καὶ οὐδέποτε θὰ δεχόταν τοῦτο ὁ Δημήτριος Γιαρέμα.

Ὅσον δὲ ἀφορᾷ τὸν Ἴγκορ Ἰσιτσένκο, ὅστις μετέσχε τῶν «χειροτονιῶν» τοῦ Δημητρίου Γιαρέμα καὶ τοῦ Μακαρίου Μαλέτιτς, ἤτο ἀκριβῶς ἡ «χειροτονία τοῦ Τσεκάλιν», ἥτις κατέστη κώλυμα διὰ νὰ ἐνταχθῇ εἰς τὴν Οὐνιτικὴν Οὐκρανικὴν Ἑλληνοκαθολικὴν Ἐκκλησίαν (ΟΟΕΕ): συμφώνως πρὸς πληροφορίας, ἡ παπικὴ κουρία δὲν ἐνέκρινε τὴν προσχώρησιν τούτου εἰς τοὺς Ἑλληνοκαθολικοὺς λόγῳ ἐλλείψεως τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς.

Τὸ 1992, ὁ τελῶν ἤδη εἰς σχίσμα καὶ καθαιρεθεὶς «μητροπολίτης» Φιλάρετος Ντενισένκο, ἐκ τῆς ἐπιθυμίας καθυποτάξεως πάσης τῆς δομῆς τῆς ΟΑΟΕ κινούμενος, κατέλαβε προσπάθειαν ἵνα ἀναχειροτονήσῃ μυστικῶς τὴν «ἱεραρχίαν τοῦ Τσεκάλιν».

Καὶ ὅμως, δὲν ἐδέξαντο τοῦτο ὅλοι οἱ ἱεράρχαι τῆς ΟΑΟΕ (ἀξιόπιστοι πληροφορίαι ὑπάρχουν διὰ τὴν σχετικὴν ἄρνησιν τοῦ Βασιλείου Μπονταρτζούκ), ἐνῶ μερίδα αὐτῶν, συμπεριλαμβανομένων τοῦ Δημητρίου Γιαρέμα καὶ τοῦ Ἴγκορ Ισιτσένκο, οὐδέποτε συνενώθη μὲ τὸν «μητροπολίτην» Φιλάρετον Ντενισένκο.

Τὸ 1992 ὁ Φιλάρετος Ντενισένκο «ἀναχειροτόνησε» τὸν μέλλοντα «πατριάρχην» Κιέβου Βλαδίμηρον Ρομανιοὺκ. Τὸ 1995 ὁ τελευταῖος ἀπὸ κοινοῦ μὲ τὸν «ἐπίσκοπον» Ἰζιασλάβ Καργκὰ - εἶναι καὶ αὐτὸς χειροτονία τοῦ Φιλαρέτου – χειροτόνησαν εἰς «ἐπίσκοπον» τὸν μέλλοντα ἀρχηγὸν τῆς ΟΑΟΕ Μεθόδιον Κουντριακὸφ, ὅστις μετέσχε τῆς χειροτονίας τοῦ Μακαρίου Μαλέτιτς.

Συνεπῶς, ἐκ τῶν τριῶν σχισματικῶν ἱεραρχῶν, «τῶν χειροτονησάντων τὸν Μακάριον Μαλέτιτς, ὁ εἷς εἵλκυεν τὴν «διαδοχὴν» αὐτοῦ ἐκ τοῦ καθαιρεθέντος Φιλαρέτου Ντενισένκο, ἐνῶ οἱ δύο λοιποὶ δὲν εἴχαν ἄλλας «χειροτονίας» ἀπὸ ἐκείνας τοῦ Τσεκάλιν».

Συνεπῶς, ἡ χειροτονία τοῦ Μακαρίου Μαλέτιτς δὲν εἴχε τὴν ἀποστολικὴν διαδοχὴν.

Πίσω ἀπὸ τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ συντάκτου τοῦ ἄρθρου εἰς τὸ ἱστολόγιον κρύβεται εἷς ἐκκλησιολογικὸς σχετικισμὸς, ὁ ὁποῖος ἐγγίζει τὰ ὅρια τῆς βλασφημίας καὶ μία ἁπλὴ ἀνεπάρκεια θελογικῶν γνώσεων.

Κατὰ τὴν γνώμην αὐτοῦ, ἡ «ἀναχειροτονία» τῶν σχισματικῶν μὲ ἀμφισβητήσιμους χειροτονίας ἀποτελεῖ «ἄγνοια», ἡ ὁποία ἀνταποκρίνεται εἰς τὴν «σύγχρονη ἐλλειπῆ ἐκκλησιολογία».

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος δήθεν ὑπὸ οὐδενὸς ἐχειροτονήθη (!), ἄρα ἡ ἀποστολικὴ διαδοχὴ δὲν ἔχει καὶ τόση μεγάλην σημασίαν εἰς τὰ θέματα ταῦτα: «Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ταμειοῦχος τῆς Χάριτος καί ὅταν λέῃ γιά κάποιον ὅτι εἶναι Ἐπίσκοπος, εἶναι χωρίς ἄλλο, ἔχουσα συνέχεια καί συνέπεια μέ τό γνήσιο φρόνημα τῶν Πατέρων».

Ἀποδεικνύεται ὅτι προκειμένου ἵνα χειροτονηθῇ τις ἐπίσκοπος, δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀποστολικὴν διαδοχὴν, ἀρκεῖ ἵνα ὑπάρχει μία ἀπόφανσις τῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως!

Κατὰ τὸν συντάκτην τοῦ ἄρθρου, ἡ ἐπιδίωξις τοῦ αὐτοκεφάλου καὶ τῆς ἀνεξαρτησίας δικαιώνει ὄχι μόνον τὰς μὴ ἔχουσας τὴν διαδοχὴν «χειροτονίας» τῶν Ρώσων τῶν «κατακομβῶν» (κάτι ἀνάλογον εἶναι οἱ Ἕλληνες παλαιοημερολογίται), ἀλλὰ καὶ τὴν χειροτονίαν τοῦ Βασιλείου Λιπκόφσκι («ἐχειροτονήθη ἐπίσκοπος» ὑπὸ τῶν λαϊκῶν, τῶν διακόνων καὶ τῶν πρεσβυτέρων).

Παρατίθεται τὸ χαρακτηριστικὸν ἀπόσπασμα: «Ἡ μομφή ἐναντίον τοῦ Σεβ. κ. Μακαρίου προέρχεται ἀπό τό γεγονός, κυρίως, ὅτι ἡ "Αὐτοκέφαλος Οὐκρανική Ἐκκλησία" ἐκείνη εἶχε ρίζες ἱστορικές καί ἴδιων πεποιθήσεων ἀνεξαρτησίας μέ τήν Ἐκκλησία τῶν αὐτοχειροτονήτων καί τῶν κατακομβῶν».

Καὶ ὅμως, ἡ τοιαύτη προσέγγισις δὲν ἀνταποκρίνεται εἰς τὴν παράδοσιν τῆς ἀληθινῆς Ἐκκλησίας, ἥτις πάντοτε ἐδέξατο εἰς κοινωνίαν εἰς οἰκεῖον βαθμὸν ὅσους:

* εἴχαν τὴν ἀποστολικὴν διαδοχὴν˙
* μετενόησαν, ἀποκηρύξαντες τὴν αἵρεσιν ἤ τὸ σχίσμα˙
* ἔγιναν δεκτοὶ ὑπὸ τῆς οἰκείας αὐτῶν ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς, ἐκ τῆς ὁποίας ἀνεχώρησαν, καὶ ὄχι διὰ τῆς προσφυγῆς εἰς τὸν Πατριάρχην μιᾶς ἄλλης τοπικῆς Ἐκκλησίας.

Ἐπομένως, οὔτε ὁ πρώην Κιέβου Φιλάρετος Ντενισένκο, καὶ ἀκόμη περισσότερον, οὔτε ὁ ψευδομητροπολίτης Μακάριος Μαλέτιτς ἀδυνατοῦν νὰ διεκδικοῦν ὄχι μόνον τὴν ἀρχιερωσύνην, ἀλλὰ καὶ τοὺς κατωτέρους βαθμοὺς ἱερωσύνης, κατά τον 29ο κανόνα τῆς ἐν Χαλκηδόνι Συνόδου.

Συμφώνως πρὸς τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς κανόνας, οὔτε ἵνα ἐλπίζουν τολμοῦν ἵνα ἀναχειροτονηθοῦν, καθώς ὡς νομίμως καθαιρεθέντες, ἀδυνατοῦν πλέον ἵνα ἱερωθοῦν.

Εἰς ἀντιδαστολὴν μὲ τὴν διδασκαλίαν τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας περὶ τοῦ ἀνεξίτηλου τῆς σφραγίδος ἱερωσύνης¹, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὑποστηρίζει ὅτι μὲ τὸ ἁρμόδιον ἐκκλησιαστικὸν δικαστήριον ὁ καθαιρεθεὶς κληρικὸς στερεῖται διὰ παντὸς τοῦ δικαιώματος τοῦ ἱερουργεῖν, καθὼς καὶ τοῦ ὀνόματος καὶ τῆς τιμῆς τοῦ κληρικοῦ, παύει ἵνα ἀνήκει εἰς τὸν ἱερὸν κλῆρον, εἰς τὰς τάξεις τῶν λαϊκῶν ἐπαναγόμενος, ὅ, τι καὶ ἤτο πρὸ τῆς χειροτονίας (βλ. 21ο κανόνα τῆς Πενθέκτης και 3ο κανόνα τοῦ Ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου).

1) Συμφώνως πρὸς τὸ Ρωμαιοκαθολικὸν ἐκκλησιαστικὸν δίκαιον, ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος κατέστη ἱερεύς, μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ἔλαβε μίαν ἰδιαιτέραν σφραγίδα, ἥτις οὐδέποτε πλέον ἡμπορεῖ ἵνα ἐξαλειφθεῖ καὶ, συνεπῶς, ὅποιον καὶ νὰ εἶναι ἔγκλημα, τὸ ὁποῖον διέπραξεν, ὅποιον ἐπιτίμιον καὶ ἐπεβλήθη εἰς αὐτὸν, ἔστω καὶ τὸ πλέον βαρύτερον, ἄλλωστε ἡ ἀνεξίτηλος τῆς ἱερωσύνης σφραγίς (signaculum, character) παραμένει διὰ παντὸς ἐπ’αὐτοῦ, ὥσαν καὶ σφραγίς τοῦ Βαπτίσματος, καὶ οὐδέποτε δύναται πλέον νὰ καταστῇ λαϊκὸς, ἤ, κατὰ τὴν φρασεολογίαν τοῦ 21ου τῆς Πενθέκτης Συνόδου, «ἐν τῷ τῶν λαϊκῶν ἀπωθούμενος τόπῳ». Τὴν σχετικὴν διδασκαλίαν τοῦ σύγχρονου Ρωμαιοκαθολικοῦ δικαίου ὁ J. F. Schulte διατυπώνει ὡς ἐξῆς: «Σφραγὶς, ἥν ὁ ἱερεὺς λαμβάνει διὰ χιεροτονίας εἶναι ἀνεξίτηλος. Ὁ κανονικῶς χειροτονηθεὶς, δύναται, ἀσφαλῶς, ἵνα στερηθῇ πάντων τῶν πρὸς τὸ ἀξίωμα τοῦ κληρικοῦ συνδεδεμένων δικαιωμάτων καὶ οὕτως ἵνα ἐπαναχθῇ εἰς τὰς τάξεις τῶν λαϊκῶν. Καὶ ὅμως, οὐδέποτε δύναται ἵνα στερηθῇ τῆς διὰ τῆς χειροτονίας ληφθείσης ἱκανότητος (Befahigung) ἵνα ἱερουργεῖν, οὕτως ὥστε καὶ κατόπιν πτώσεως ἤ ἀκόμη ἐκπτώσεως τῆς Ἐκκλησίας ἤ χριστιανικῆς πίστεως ἡμπορεῖ ἵνα τελεῖ ἐπαρκούντως πάντα τὰ εἰδικὰ ἱερατικὰ αὐτοῦ καθήκοντα. Συνεπῶς, τὸ ζήτημα τῆς λαϊκοποιήσεως τοῦ κλήρου ἐντάσσεται στὴν κατηγορία τῶν πλέον ἀχρήστων. (System des Kirchenrechts. Giessen, 1856, S. 156).

ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ: https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/28390-peri-tis-kanonikotitos-tis-xeirotonias-tou-makariou-maletits