Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης
Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
1.
Ἀντιοικουμενιστὴς ὁ προφήτης Ἠλίας.
Γιὰ
δύο βασικῶς λόγους ὅσοι ἀκολουθοῦν τὸν Οἰκουμενισμό – Συγκρητισμὸ τῆς Νέας Ἐποχῆς
τοῦ Ἀντιχρίστου δὲν τὰ πᾶνε καλὰ μὲ τὸν ἔνδοξο καὶ πυρφόρο προφήτη Ἠλία. Ἐν πρώτοις,
διότι καταπολέμησε ἀποφασιστικὰ καὶ ἔμπρακτα, περισσότερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους προφῆτες,
τὸν θρησκευτικὸ Συγκρητισμό – Οἰκουμενισμὸ τῆς ἐποχῆς του, ὑποστὰς γι᾽ αὐτὸ
διωγμοὺς καὶ ταλαιπωρίες, «ἐν ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς»[1]
ἀπὸ τὸν βασιλιᾶ τοῦ Ἰσραὴλ Ἀχαὰβ καὶ τὴν εἰδωλολάτρισσα σύζυγό του Ἰεζάβελ, ἡ ὁποία
ἐπέβαλε στοὺς Ἰσραηλίτες τὴν προσκύνηση τοῦ εἰδωλολατρικοῦ θεοῦ Βάαλ, ἀντίστοιχου
πρὸς τὸν ἑλληνικὸ θεὸ Δία. Ὁ δεύτερος λόγος τῆς ἐχθρότητος τῶν Οἰκουμενιστῶν πρὸς
τὸν ἀντιοικουμενιστὴ προφήτη εἶναι ὁ πύρινος ζῆλος του γιὰ τὴν Πίστη πρὸς τὸν ἀληθινὸ
Θεό, ὁ ὁποῖος ζῆλος τοῦ ἐχάρισε τὸν ἐπίζηλο τίτλο τοῦ ζηλωτῆ, ὅπως φαίνεται καὶ
ἀπὸ τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου, τὸν ὁποῖο ἐπαινεῖ ὁ ὑμνογράφος γιὰ τὸ ὅτι
μιμήθηκε τὸν ζηλωτὴ Ἠλία· «Τὸν ζηλωτὴν Ἠλίαν τοῖς τρόποις μιμούμενος».
Μὲ τοὺς ζηλωτὲς δὲν τὰ πᾶνε καλὰ οἱ Συγκρητιστές - Οἰκουμενιστές, διότι τοὺς εἶναι
ἐμπόδιο στὸ κατεδαφιστικὸ καταστροφικό τους ἔργο, στὴν ἀποστασία ἀπὸ τὴν Ἀλήθεια,
ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία. Γι᾽ αὐτὸ καί, ὅταν μποροῦν καὶ βροῦν εὐνοϊκὸ καιρὸ γι᾽ αὐτοὺς
καὶ κλῖμα, προσπαθοῦν νὰ τοὺς δυσφημήσουν, νὰ συκοφαντήσουν κάποιες πράξεις τους,
νὰ μειώσουν τὴν διαχρονικὴ τιμὴ καὶ δόξα τους μὲ τὴν ἐλπίδα σιγά-σιγά νὰ παρασύρουν
κάποιους ἀμύητους, ἀφελεῖς καί ἀπληροφόρητους ἤ καί ἐπιπόλαιους καὶ ἀβαθεῖς, στὴν
προφητοκτόνο καὶ ἁγιοκτόνο γραμμή τους.
2.
Στὴν αὐλὴ τῆς Συνόδου καὶ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς εἰσέβαλαν πατρομάχοι καὶ ἁγιομάχοι.
Τέτοιο
κλῖμα ἀποστασίας μεταπατερικό, πατρομαχικό, πατροκτόνο καὶ προφητοκτόνο, στὴν
δημιουργία τοῦ ὁποίου συνέβαλε ἐν πολλοῖς καὶ ὁ ἴδιος, συνεργαζόμενος μὲ τὴν
πατρομαχικὴ Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν τοῦ Βόλου καὶ τοὺς διαθρησκειακοὺς
«θεολόγους» τῆς θεολογικῆς παρασυναγωγῆς τοῦ «Καιροῦ», βρῆκε ὁ καθηγητὴς τοῦ
Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μιλτιάδης
Κωνσταντίνου, γιὰ νὰ ἐνσπείρει ἀμφιβολίες καὶ ἐπιφυλάξεις γιὰ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ
ἔργο τοῦ ἔνδοξου προφήτη Ἠλία. Τὸ ἔπραξε μάλιστα αὐτὸ ὄχι ὡς ἐλεύθερο θεολογικὸ
καὶ ἐρευνητικὸ στοχασμό, σὲ ἀκαδημαϊκὸ περιβάλλον καὶ σὲ θεολογικὰ ἔντυπα, περιοδικὰ
καὶ συγγράμματα προσωπικά, τὰ ὁποῖα ἐλάχιστοι πιστοὶ τὰ διαβάζουν καὶ ἐλάχιστη ἐπιρροὴ
ἀσκοῦν στὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ σὲ ἐπίσημο περιοδικὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
κατ᾽ ἐξοχὴν ποιμαντικοῦ καὶ πρακτικοῦ χαρακτήρα, βοηθητικὸ τοῦ πνευματικοῦ ἔργου
τῶν ἱερέων στὶς ἐνορίες, στὸ περιοδικό «Ἐφημέριος».
Τὸ
περιοδικὸ αὐτὸ λαμβάνουν ὑποχρεωτικὰ οἱ δέκα χιλιάδες (10.000) ἐφημέριοι τῆς Ἐκκλησίας
τῆς Ἑλλάδος. Μέχρι νὰ πέσει στὰ χέρια τῶν Οἰκουμενιστῶν ἦταν ἕνα σοβαρό, ἀξιοσύστατο
καὶ ἀξιέπαινο περιοδικό. Τώρα δυστυχῶς, μολονότι δημοσιεύει καὶ σοβαρὰ σὲ ὀρθόδοξη
γραμμὴ καὶ μὲ ἐπιστημοσύνη ἄρθρα, λόγῳ τοῦ ὅτι τοῦ ἔχει ἐπιβληθῆ οἰκουμενιστικὴ
γραμμὴ ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς μεταπατερικοὺς κύκλους, ἀνακατεύει, ἀναμιγνύει τὰ ὀρθόδοξα
μὲ τὰ κακόδοξα, μὲ πιστότητα στὸ συγκρητιστικὸ δόγμα τῆς ἀνάμειξης τῆς ἀλήθειας
μὲ τὸ ψεῦδος, τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ τὴν αἵρεση, τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μὲ
τοὺς θεοὺς τῶν ἄλλων θρησκειῶν, τῆς μόνης ἀληθινῆς θρησκείας τοῦ Θεανθρώπου
Χριστοῦ μὲ τὶς ἄλλες θρησκεῖες καὶ πλάνες.
Ἂν
διαθέσει κανεὶς χρόνο νὰ διαβάσει τὴν ἀρθρογραφία τοῦ «Ἐφημερίου» τῆς
τελευταίας δεκαετίας, θὰ ἐντοπίσει πλῆθος κακοδοξιῶν καὶ παρερμηνειῶν. Ἐνδεικτικῶς
σημειώνουμε δύο ἐντοπισθεῖσες κακοδοξίες, μία σὲ τεῦχος τοῦ 2014 καὶ μία πρόσφατη
σὲ τεῦχος τοῦ 2019. Ἡ πρώτη προσέβαλε τὴν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ
γιὰ τὴν ἄκτιστη Χάρη καὶ τὴν θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Ἐντοπίσθηκε καὶ ἀναιρέθηκε ἀπὸ
τὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου μὲ ἄρθρο ὑπὸ τὸν τίτλο «Φθάσαμε
μεταπατερικῶς καὶ στόν “ἀντι-παλαμισμό”; Μὲ ἀφορμὴ μία ἐπιστολὴ ἀρχιμανδρίτου…»[2].
Ἡ δεύτερη κακοδοξία ἐπισημάνθηκε σὲ ἄρθρο τοῦ «Ὀρθοδόξου Τύπου», γραμμένο ἀπὸ τὸν
Παῦλο Τρακάδα μὲ τίτλο «Κακοδοξίαι εἰς τὸν “Ἐφημέριον”»; Ἀφορᾶ σὲ ἄρθρο τοῦ
Δ. Μαυρόπουλου ποὺ δημοσιεύθηκε στὸν «Ἐφημέριο» μὲ τίτλο «Τὸ συνοδικὸ
πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας», στὸ ὁποῖο ἐπιχειρεῖται, μὲ βάση αἱρετίζουσες θέσεις
τοῦ μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη Ζηζιούλα, νὰ δοθεῖ τριαδολογικὴ βάση καὶ διάσταση
στὸ «πρωτεῖο» τοῦ πατριάρχη Βαρθολομαίου καὶ νὰ ἐνισχυθεῖ ὁ ἐπισκοποκεντρισμός[3].
Γιὰ
ὅσους γνωρίζουν πρόσωπα καὶ πράγματα καὶ μποροῦν νὰ ἰχνηλατοῦν τὴν πορεία τῶν
κακοδόξων εἶναι ἐξακριβωμένο ὅτι ὁ καιρός, τὸ κλῖμα, στὸν «Ἐφημέριο» ἄλλαξε,
ὅταν ἡ θεολογικὴ παρασυναγωγὴ «Καιρός» μὲ τὴν ἄνοδο τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου
στὸν θρόνο τῶν Ἀθηνῶν εἰσῆλθε στὶς αὐλὲς τοῦ συνοδικοῦ καὶ τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ
μεγάρου καὶ κατέλαβε θέσεις στὶς συνοδικὲς ἐπιτροπὲς καὶ πρὸ παντὸς στὶς καίριες
καὶ ἐπιτελικὲς θέσεις τῶν ἐπισήμων περιοδικῶν τῆς Ἐκκλησίας «Θεολογία»
καί «Ἐφημέριος». Μὲ αὐτοὺς τοὺς παρασυναγώγους συνεισῆλθαν καὶ οἱ
μεταπατερικοὶ «θεολόγοι» τοῦ Βόλου. Ἀμφότερες οἱ ὁμάδες συνεισήγαγαν
θριαμβευτικὰ καὶ ἐνθουσιαστικὰ τὶς παρεκκλίνουσες ἐκκλησιολογικὲς θέσεις τοῦ
μητροπολίτη Περγάμου, κορυφαίου ἐκφραστῆ καὶ διαμορφωτῆ τῆς νέας αἱρετίζουσας
ἐκκλησιολογίας τοῦ Φαναρίου. Ὁ ἀποδομητὴς τοῦ ὁμολογιακοῦ, ὀρθόδοξου χαρακτήρα
τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, πού τώρα ἔχει μεταβληθῆ σὲ βλάσφημη
θρησκειολογικὴ σούπα, θεολόγος Σταῦρος Γιαγκάζογλου, διορίζεται ἀπὸ τὸν ἀρχιεπίσκοπο
διευθυντὴς τοῦ ἱστορικοῦ καὶ σπουδαίου περιοδικοῦ τῆς Ἐκκλησίας «Θεολογία» καὶ
καθίσταται τώρα, μὲ τὸ κῦρος τῆς θέσεως καὶ τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς εὐνοίας, ὑποβολεὺς
τῶν δῆθεν ἀναγκαίων ἀλλαγῶν στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν μὲ παραμερισμὸ καὶ ἀπαξίωση
τῆς «Πανελλήνιας Ἕνωσης Θεολόγων», ποὺ ἀγωνιζόταν μὲ τὸ σύνολο τοῦ θεολογικοῦ κόσμου
νὰ διασώσει τὸν ὀρθόδοξο χαρακτήρα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ νὰ γλυτώσει
τὰ Ἑλληνόπουλα ἀπὸ τὸ νὰ προσκυνήσουν τὸ νέο Βάαλ τοῦ διαθρησκειακοῦ καὶ διαχριστιανικοῦ
Οἰκουμενισμοῦ, ἀπὸ τὸ νὰ γίνουν νέοι γενίτσαροι προδίδοντας τὴν Πίστη τῶν Πατέρων
τους. Καὶ ὅταν πλέον ἡ συμμαχία τῶν «ἐκκλησιαστικῶν» μὲ τοὺς ἐκκλησιομάχους τοῦ
ΣΥΡΙΖΑ στὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας ἀποκαλύφθηκε,
γιὰ τὸν κατευνασμὸ τῶν ἀντιδράσεων ἀντικαθίσταται ὁ ἡγέτης τοῦ «Καιροῦ» στὴν
διεύθυνση τοῦ περιοδικοῦ «Θεολογία», ἀφοῦ προετοιμάσθηκε καλὰ τὸ ἔδαφος
γιὰ νὰ καταλάβει ἄλλη σημαντικὴ θέση μὲ τὴν ἐκλογή του ὡς καθηγητῆ στὴν Θεολογικὴ
Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ἀθήνας.
Ποιός
τὸν ἀντικατέστησε; Κάποιος παραδοσιακὸς θεολόγος ἤ τέλος πάντων κάποιος ἀπὸ τὶς
δεκάδες τῶν καθηγητῶν τῶν δύο Θεολογικῶν Σχολῶν, ὅπως θὰ ταίριαζε σὲ ἕνα
περιοδικὸ ὑψηλοῦ ἀκαδημαϊκοῦ κύρους, ὅπως τὸ περιοδικό «Θεολογία»; Τὸν ἀντικατέστησε
ὁ θεολόγος Ἀλέξανδρος Κατσιάρας, ὡς «Διευθυντὴς Συντάξεως», ἐπιτυχημένος ἤδη στὴν
οἰκουμενιστικὴ ἅλωση τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ
περιοδικοῦ «Ἐφημέριος», θαυμαστὴς τῆς Ζηζιούλιας θεολογίας, καθ᾽ ὁμολογία
τοῦ ἴδιου[4],
ἀγαπημένο παιδὶ τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου καὶ ἐγκωμιαστὴς τοῦ πατριάρχη
Βαρθολομαίου. Εἶναι ἀποκαλυπτική, σοκαριστικὴ ἡ θεολογικὴ γραμμὴ τοῦ βιβλίου ποὺ
συνέγραψε ὁ ἐν λόγῳ θεολόγος μὲ τίτλο «Ὅταν ὁ Θεὸς πεθαίνει. Μία συζήτηση»,
στὸ ὁποῖο δίδει ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα ποὺ τοῦ ὑπέβαλε ἡ συγγραφέας Μάρω Βαμβουνάκη,
μὲ τὴν ὁποία ἐμφανίζονται ὡς συγγραφικὴ δυάδα. Τὸ βιβλίο ἐκδόθηκε γιὰ πρώτη φορὰ
τὸ 2003 ἀπὸ τὶς «Ἐκδόσεις Δόμος». Ἐπανεκδόθηκε τὸ 2004 καὶ τὸ 2005 ἀπὸ τοὺς ἴδιους
ἐκδότες. Ἡ δεύτερη ἔκδοση ἔγινε τὸ 2008 ἀπὸ τίς «Ἐκδόσεις Ἁρμός». Ἡ ἔκδοση αὐτὴ
εἶναι ἀφιερωμένη στὸν πατριάρχη Βαρθολομαῖο μὲ τὴν ἑξῆς διατύπωση: «Στὸν Ἀρχιεπίσκοπο
Κωνσταντινουπόλεως καὶ Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο γι᾽ αὐτὸ ποὺ σημαίνει
καὶ εἶναι»[5].
Στὴν παρουσίαση τοῦ βιβλίου ποὺ ἔγινε τὴν Παρασκευὴ 5 Φεβρουαρίου τοῦ 2010 στὸ
Βυζαντινὸ καὶ Χριστιανικὸ Μουσεῖο τῆς Ἀθήνας παρέστησαν ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος,
ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος, ὁ μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, ὁ μητροπολίτης Μεσσηνίας
Χρυσόστομος κ.ἄ., ἐπιφανεῖς οἰκουμενιστὲς ὅλοι, ἀλληλοεπαινούμενοι καὶ ἀλληλοεγκωμιαζόμενοι.
Ἡ
ἀναφορὰ στὸ βιβλίο αὐτὸ τοῦ θεολόγου Ἀλέξανδρου Κατσιάρα Γενικοῦ Διευθυντοῦ Ραδιοφωνίας,
Διευθυντοῦ Συντάξεως τοῦ περιοδικοῦ «Θεολογία» καὶ Διευθυντοῦ Συντάξεως
τοῦ περιοδικοῦ «Ἐφημέριος» ἔγινε γιὰ νὰ φανεῖ ὅτι ὁ «Καιρός» τοῦ Γιαγκάζογλου,
τοῦ Κωνσταντίνου, τοῦ Σταμούλη, τοῦ Γιάγκου, τοῦ Κατσιάρα, τῆς Ἀκαδημίας τοῦ Βόλου,
κ.ἄ. ἄλλαξε ἀπὸ καιρὸ τὸν καιρὸ στὸ συνοδικὸ καὶ ἀρχιεπισκοπικὸ περιβάλλον καὶ
σὲ κάποιες ἐπισκοπικὲς αὐλές, ὥστε ἡ ἀλλαγὴ τοῦ κλίματος μὲ τὶς οἰκουμενιστικὲς
θύελλες νὰ ἑρμηνεύεται εὔκολα ἀπὸ ὅσους παρακολουθοῦν τὰ πνευματικὰ οἰκολογικὰ
φαινόμενα, τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε νὰ ἀποτρέπουν καὶ ὄχι νὰ τὰ προκαλοῦν ὅσοι ἔχουν
ταχθῆ νὰ φροντίζουν γιὰ τὶς πνευματικὲς ἀνάγκες τῶν πιστῶν. Δὲν ἐγνώριζε ὁ ἀρχιεπίσκοπος
οὔτε οἱ ἄλλοι ἀρχιερεῖς ποιούς τοποθετοῦσαν σὲ ἐπιτελικὲς συνοδικὲς θέσεις; Δὲν
ἔκαναν τὸν κόπο, πρὶν ἀναλυθοῦν σὲ ἐγκώμια γιὰ τὸ ἀναφερθὲν βιβλίο «Ὅταν ὁ Θεὸς πεθαίνει» καὶ πρὶν παραδώσουν
τὸν Ραδιοφωνικὸ Σταθμό, τὴν «Θεολογία» καὶ
τὸν «Ἐφημέριο» στὰ χέρια τοῦ συγγραφέα,
νὰ τὸ φυλλομετρήσουν ἔστω, μήπως καὶ ἀντιληφθοῦν πὼς ὁ Θεός, ἡ Ἀλήθεια, ἡ Ὀρθοδοξία
πεθαίνει σιγά-σιγά στὰ χέρια τῶν Ἁγιομάχων Οἰκουμενιστῶν, ὅπως αὐτοὶ νομίζουν
καὶ προσπαθοῦν νὰ τὸν θάψουν μέσα σὲ ἕνα κομφούζιο συγκεχυμένων ἰδεοληψιῶν; Αὐτὴ
ἡ σύγχυση καὶ ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ νοῦ τους πέρασε μέσῳ συμμάχων ἀρχιερέων στὶς
συνοδικὲς καὶ ἐπισκοπικὲς αὐλὲς καὶ ὁδήγησε στὰ θλιβερὰ ἐκκλησιομαχικὰ ἀποτελέσματα
τῆς τελευταίας πενταετίας. Γράφει ὁ συγγραφέας τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ ἤδη ἀπὸ τὸ
2003: «Ὁ Θεὸς φανερώνει τὴν Βασιλεία του...
μὲ ἐκείνους ποὺ παρ᾽ ὅλα αὐτὰ δὲν πιστεύουν ὅτι μπορεῖ νὰ τοὺς χωρίσει ἀπὸ τὸν
Χριστὸ οὔτε διωγμός, οὔτε θλίψη, οὔτε στενοχώρια, οὔτε μαρτύριο, οὔτε φυλακή, οὔτε
χωρισμός Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ κράτος ἤ ἔθνος, οὔτε κατάργηση τοῦ σταυροῦ ἀπὸ τὶς ὅποιες
σημαῖες, οὔτε κατάργηση τοῦ ὅρκου ἀπὸ τὰ δικαστήρια, οὔτε ὑποχρεωτικὴ ἐπιβολὴ τῆς
καύσης τοῦ νεκροῦ σώματος (χιλιάδες ἁγίασαν ἐπειδὴ τὰ σώματά τους τὰ ἔκαψαν), οὔτε
κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, οὔτε ἡ ἀποκαθήλωση τῶν εἰκόνων ἀπὸ τὶς
ὅποιες αἴθουσες, οὔτε ἡ ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὸ κράτος τῆς Ἐκκλησίας ὡς ὅποιας ἄλλης
θρησκείας κ.λπ., παρὰ πιστεύουν ὅτι τὸ μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ τοὺς χωρίσει εἶναι ἡ
φιλαυτία. Ἀπεναντίας ἡ ἐπιμονὴ γιὰ τὴν ὕπαρξη καὶ τὴ διατήρηση ὅλων αὐτῶν τῶν
παραπάνω καταστάσεων καὶ ἄλλων παρόμοιων, μπορεῖ ἐνδεχομένως νὰ σηματοδοτεῖ ἤδη
τὸν χωρισμό μας ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία, ὅταν τοὐλάχιστον τὰ ἀνάγουμε σὲ
αὐτοσκοπό. Μόνον ὅταν πεθάνουν ὅλα αὐτά, ποὺ σὰν θεότητες μᾶς καταδυναστεύουν, ὑπάρχει
ἐλπίδα νὰ συναντήσει κανεὶς τὸν ὄντως Θεό»[6]. Ἐξηγεῖται ἔτσι γιατὶ ὁ ἀρχιεπίσκοπος,
σιωπηλὰ καὶ ἀδιαμαρτύρητα, ἄφησε νὰ πεθάνουν ὅλα, νὰ πεθάνει ὁ Θεός, ἡ Ἀλήθεια,
ἡ Ὀρθοδοξία, νὰ προχωρήσουν ὅλες οἱ ἐκκλησιομάχες μεταρρυθμίσεις τῆς ντροπῆς καὶ
τῆς διαστροφῆς τῶν θεολόγων αὐτῶν τῆς αἰσχύνης κατὰ τὴν τελευταία πενταετία ποὺ
μᾶς κυβέρνησαν οἱ ἄθεοι τοῦ ΣΥΡΙΖΑ,
ἴσως γιατὶ πείσθηκε ὅτι ἔτσι θὰ συναντήσει τὸν Χριστό, ὅπως δίδαξε ὡς κατηχητὴς
στὸν «θεολόγο» Κατσιάρα καὶ διδάχθηκε στὴ συνέχεια ἀπὸ αὐτόν. Γράφει σὲ ἄλλο
σημεῖο γιὰ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν: «Ἡ
ζωὴ δὲν εἶναι μάθημα, ἀλλὰ μαθητεία. Ἂν ἡ βοήθεια ἦταν ζήτημα γνώσης, τότε π.χ.
ὅλοι οἱ μαθητὲς στὴν Ἑλλάδα, μαθαίνοντας γιὰ τὸ σωστὸ καὶ τὴν “ὀρθὴ πίστη” στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στὰ
σχολεῖα, δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ παρουσιάζουν κανενὸς εἴδους πρόβλημα πίστης. (Ἄλλη
πονεμένη ἱστορία, τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν στὰ σχολεῖα). Γιὰ μένα ἂν τὸ μάθημα
τῶν θρησκευτικῶν εἶναι μιὰ κατήχηση, θὰ ὄφειλε νὰ γίνεται στὸν ναό. Ἂν δὲν εἶναι
κατήχηση, τότε θὰ πρέπει νὰ εἶναι θρησκειολογία. Πάντως ἕνα βῆμα πρὸς τὴν ὀρθὴ
κατεύθυνση θὰ ἦταν νὰ εἶναι προαιρετικὸ μὲ βάση τὸν “ὁμολογιακό” χαρακτήρα ποὺ ἔχει
τώρα»[7].
3.
Στὴν ἴδια σχολὴ ἀνήκουν ὁ μητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως Ἄνθιμος καὶ ὁ Γενικὸς
Γραμματεὺς Θρησκευμάτων τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας
Ἐπίλεκτο στέλεχος αὐτῆς τῆς ὁμάδος
εἶναι ὁ βλάσφημος μητροπολίτης Ἀλεξανδρουπόλεως Ἄνθιμος, ὁ ὁποῖος
κατασκανδάλισε πρόσφατα τοὺς Ὀρθοδόξους μὲ τὴν ἀπαράδεκτη, πρωτοφανῆ καὶ ἐκθεμελιωτικὴ
τοῦ Εὐαγγελίου δήλωσή του, παρόμοια τῆς ὁποίας δὲν τόλμησε νὰ σκεφθεῖ καὶ νὰ ἐκφράσει
μέχρι τώρα κανένας αἱρετικός, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὡς ἐπίσκοπος ἀκολουθεῖ αὐτὸ
ποὺ λένε οἱ Χριστιανοί, ἀκόμη καὶ ἂν εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο. Εἶπε ἐπὶ
λέξει στὴν ἐκπομπὴ τοῦ καναλιοῦ τῆς Βουλῆς «Ἀπὸ τόπο σὲ τόπο», ποὺ
παρουσιάζει ὁ δημοσιογράφος Μυλωνᾶς: «Ἐγὼ
θὰ πῶ αὐτὸ ποὺ λέει ἡ Ἐκκλησία, δηλαδὴ τὸ πλήρωμα τῶν πιστῶν. Θὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς
Χριστιανοὺς τί λένε, ποιό θεωροῦν σωστό. Ἀκόμα καὶ ἂν αὐτὸ ποὺ οἱ Χριστιανοί
μας θεωροῦν σωστό, ἀκόμα καὶ ἂν εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, ἐγὼ θὰ ὑπερασπιστῶ
αὐτὸ ποὺ λένε οἱ Χριστιανοί μας, γιατὶ οἱ Χριστιανοί μας ἔφτιαξαν τὸ Εὐαγγέλιο
δὲν ἔφτιαξε τὸ Εὐαγγέλιο τὴν Ἐκκλησία».
Τί νὰ τοῦ πεῖς τώρα αὐτοῦ τοῦ
πλανεμένου ἐπισκόπου ποὺ ἀφουγκράζεται ὄχι τί λένε οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καὶ οἱ Ἅγιοι
Πατέρες σὲ ἀπόλυτη συμφωνία, ἀλλὰ ὅσα ἀντίθετα στὸ Εὐαγγέλιο ἐνσπείρει ὁ Σατανᾶς
στοὺς αἱρετικούς ἐπισκόπους καὶ τὸν λαὸ ποὺ τοὺς ἀκολουθεῖ, ἀκατήχητος καὶ ἀνυποψίαστος,
κατὰ τὴν διάρκεια ὅλων τῶν αἰώνων. Ἔχει ἄδικο μετὰ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς ποὺ
λέγει ὅτι σὲ ὅλες τὶς ἐποχὲς ὁ Σατανᾶς ὑποψιθυρίζει στὰ αὐτιὰ τῶν αἱρετικῶν τὶς
ἀντίθετες πρὸς τὸ Εὐαγγέλιο πλάνες, καὶ αὐτοὶ τὶς ἀφουγκράζονται;[8].
Μὲ τὴν βλασφημία ὅμως αὐτὴ τοῦ πλανεμένου ἐπισκόπου πρέπει νὰ ἀσχοληθεῖ κανεὶς ἐκτενέστερα,
μολονότι ἡ πλάνη του εἶναι ὁλοφάνερη καὶ προκαλεῖ ἔκπληξη καὶ στοὺς πιὸ ἁπλοὺς
Χριστιανούς, πικρία δὲ στοὺς ὁμόφρονές του, γιατὶ εἶναι ἀπρόσεκτος καὶ τοὺς ἐκθέτει.
Θὰ διαμαρτυρηθεῖ ἆραγε κάποιος ἀπὸ τοὺς συνεπισκόπους, ἔστω κατὰ τὸ «φιλάδελφον»,
καὶ θὰ τὸν προτρέψει νὰ ἀνακαλέσει; Τὸν καμαρώνει καὶ τὸν συγχαίρει ὁ
πνευματικός του πατέρας, ὁ μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ἄνθιμος, ὁ διώκτης Ὀρθοδόξων
ἱερέων; Θὰ παρέμβει ἡ Θεολογικὴ Σχολή, γιὰ νὰ διορθώσει τὴν βλασφημία τοῦ
πτυχιούχου της ἢ θὰ τὸν ἀναγορεύσει καὶ αὐτὸν ἐπίτιμο διδάκτορά της;
Δὲν πρέπει νὰ παραλείψουμε ἀναφορὰ
καὶ στὸν ἐπὶ πολλὰ ἔτη καὶ ἐπὶ διαφορετικῶν κυβερνήσεων Γενικὸ Γραμματέα
Θρησκευμάτων τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας Γιῶργο Καλαντζῆ, συνυπεύθυνο καθ᾽ ὅλα τοῦ
Σταύρου Γιαγκάζογλου γιὰ τὴν ἔξωση τοῦ ὀρθοδόξου μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν ἀπὸ
τὰ σχολεῖα τῆς χώρας καὶ τὴν ἀντικατάστασή του ἀπὸ τὴν πολυθρησκειακὴ σούπα τῶν
διαβόητων «φακέλων» Φίλη καὶ Γαβρόγλου. Ἡ παραμονή του στὴν θέση τοῦ Γενικοῦ
Γραμματέα Θρησκευμάτων μόνον κακὰ προοιωνίζεται γιὰ τὴν ρύθμιση τῶν θεμάτων ποὺ
ἐνδιαφέρουν τὶς σχέσεις Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας, ἰδιαίτερα γιὰ τὸ πολύπαθο
μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Ἂν ἡ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας τελικὰ δὲν ἐφαρμόσει
τὶς δύο ἀπορριπτικὲς τοῦ νέου θρησκειολογικοῦ μαθήματος ἀποφάσεις τοῦ
Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, ὅπως δεσμεύθηκε προεκλογικὰ καὶ μετεκλογικὰ ἡ νέα
ὑπουργός, καὶ παρασυρθεῖ πάλι σὲ ἐπιτροπὲς γιὰ συζητήσεις, ὅπως πρότεινε ὁ ἀρχιεπίσκοπος,
αὐτὸ σημαίνει πὼς ὁ μὲν λαὸς ἔδωσε αὐτοδυναμία στὴν κυβέρνηση, κυβερνοῦν ὅμως ἄλλοι,
μὲ μόνιμους ἐπιτρόπους ποὺ ἐπιθυμοῦν τὴν ἐπιβολὴ τῆς πολυθρησκείας καὶ τῆς πολυπολιτισμικότητας.
4.
Ὁ προφήτης Ἠλίας διέπραξε ἀποτροπιαστικὴ πράξη;
Ἦταν λοιπὸν φυσικὸ ἐπακόλουθο
μέσα σ᾽ αὐτὸ τὸ οἰκουμενιστικό - συγκρητιστικὸ κλῖμα ποὺ δημιουργήθηκε στὸν
συνοδικὸ καὶ ἀρχιεπισκοπικὸ χῶρο, μὲ τὸν ἔλεγχο ὅλων τῶν μέσων ἐπικοινωνίας, ἠλεκτρονικῶν
καὶ ἐντύπων, ἀπὸ τὴν θεολογικὴ παρασυναγωγὴ τοῦ «Καιροῦ» καὶ τὴν Ἀκαδημία
Θεολογικῶν Σπουδῶν τοῦ Βόλου νὰ γράψει ὁ καθηγητὴς Μ. Κωνσταντίνου ἕνα προβληματικό,
ἀντιεκκλησιαστικό, ἀντιποιμαντικό, ἀντιβιβλικό, ἀκόμη καὶ ἀντιεπιστημονικό, ἄρθρο
γιὰ τὸν προφήτη Ἠλία, ὥστε νὰ μάθουν οἱ ἱερεῖς παραλῆπτες τοῦ «Ἐφημερίου» νὰ μὴν εἶναι ἐγκωμιαστικοὶ
καὶ ἐνθουσιώδεις στὰ κηρύγματά τους γιὰ τὸν ἔνδοξο ζηλωτὴ προφήτη Ἠλία, διότι
διέπραξε ἀποτροπιαστικὴ πράξη ποὺ τὴν ἀποδοκίμασε ἔμμεσα ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Εἶναι
βέβαια σωστὸ ὅτι μερικὲς φορὲς ὁ ζῆλος, ὅταν δὲν στηρίζεται στὶς ἐντολὲς τοῦ
Θεοῦ, ὁδηγεῖ σὲ ἀκρότητες. Δὲν ἰσχύει πάντως αὐτὸ γιὰ τὸν προφήτη Ἠλία. Ἰσχύει
περισσότερο γιὰ τὸν συγγραφέα τοῦ ἄρθρου, ὁ ὁποῖος, ζηλωτὴς τοῦ Οἰκουμενισμοῦ,
δὲν ἀποφεύγει τὴν ἄσκηση βίας ἐναντίον Ὀρθοδόξων πιστῶν ἀκόμη καὶ ρασοφόρων, εἴτε
σωματικῆς εἴτε ψυχολογικῆς.
Συνέγραψε λοιπὸν ὁ καθηγητὴς
Μιλτ. Κωνσταντίνου ἄρθρο, τὸ ὁποῖο ἐδημοσίευσε μετὰ χαρᾶς ὁ ὁμόφρων θεολόγος Ἀλ.
Κατσιάρας στὸ περιοδικὸ τῆς Ἐκκλησίας, «Ἐφημέριος» μὲ τίτλο: «20 Ἰουλίου: Μνήμη προφήτη Ἠλία. Σχόλιο στὸ
Β´ Ἀνάγνωσμα τοῦ Ἑπερινοῦ: Γ´ Βα ιη´ 1 - ιθ´ 16. Ἡ εἰδωλολατρία στὸν βιβλικὸ Ἰσραήλ»[9]. Γιὰ νὰ μὴ ξεχάσουμε μάλιστα ποιός εἶναι
ὁ συντονιστὴς στὸν Ὀρθόδοξο χῶρο τοῦ Συγκρητισμοῦ - Οἰκουμενισμοῦ καὶ ποιός ἐνθαρρύνει
ὅλους αὐτοὺς τοὺς πατρομάχους καὶ ἁγιομάχους, τιμώντας τους μὲ ὀφφίκια καὶ ἄλλα
καλούδια, σημειώνει ὁ συγγραφεὺς ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ καθηγητής, εἶναι καί «Ἄρχων Διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου τῆς ΜτΧ Ἐκκλησίας»[10].
Πόσο φθηνοὶ καὶ ψεύτικοι εἶναι πιὰ οἱ μεγάλοι τίτλοι, κούφιοι καὶ ἄδειοι·
κάποτε εἶχαν οὐσιαστικὸ καὶ ἀληθινὸ περιεχόμενο. Μόνον διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου
τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι ὁ ἐν λόγῳ σύνδουλος καί, ἐὰν χρειασθεῖ, θὰ ἐπανέλθουμε.
Τὸ ἀνάγνωσμα, λοιπόν, αὐτὸ τοῦ Ἑσπερινοῦ
ποὺ σχολιάζει ὁ καθηγητὴς τῆς Π. Διαθήκης, ὁ ὁποῖος οὔτε τὴν παραπομπὴ στὸ
βιβλικὸ κείμενο μᾶς δίνει σωστά[11],
διηγεῖται ὅσα θαυματουργικὰ συνέβησαν ἐπάνω στὸ Καρμήλιο ὄρος. Ἐκεῖ μὲ πρόταση
τοῦ προφήτη Ἠλία καὶ ἐντολὴ τοῦ βασιλιᾶ Ἀχαὰβ συγκεντρώθηκαν ἀπὸ ὅλο τὸ
βασίλειο συνολικὰ 850 ἱερεῖς - προφῆτες τοῦ Βάαλ (450+400) καὶ ἀπέναντί τους
μόνος ὁ ἕνας προφήτης τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὁ Ἠλίας. Ἐπρόκειτο οἱ μὲν ψευδοπροφῆτες
νὰ θυσιάσουν ἕνα μοσχάρι τεμαχισμένο ἐπάνω σὲ ξύλα στὸν δικό τους ψευδοθεό, ὁ δὲ
προφήτης Ἠλίας ἕνα μοσχάρι ἐπίσης στὸν ἀληθινὸ Θεὸ σὲ ξεχωριστὸ βωμό. Ἀμφότερες
οἱ πλευρὲς θὰ παρακαλοῦσαν μὲ προσευχὲς ἡ κάθε μία στὸν θεό της νὰ στείλει πῦρ
στὸν βωμὸ γιὰ νὰ ψηθεῖ τὸ σφάγιο. Ὅποιος θεὸς ἄκουγε τὶς προσευχὲς καὶ ἔστελνε
πῦρ, αὐτὸς θὰ ἐθεωρεῖτο ὡς ὁ ἀληθινὸς Θεός. Ὁ συγκεντρωμένος λαὸς μὲ ἐνθουσιασμὸ
δέχθηκε τὴν πρόταση αὐτὴ τοῦ προφήτη, ποὺ φανερώνει τὴν βαθιά, τὴν στέρεη, τὴν ἀσκίαστη
πίστη του στὸν παντοδύναμο Θεό. Ἀπὸ τὸ πρωΐ μέχρι τὸ μεσημέρι προσεύχονταν οἱ
ψευδοπροφῆτες στὸν Βάαλ, χωρὶς ἀποτέλεσμα· «καὶ
οὐκ ἦν φωνή, καὶ οὐκ ἦν ἀκρόασις»[12]. Καὶ ὅταν τὸ ἀπόγευμα ἦλθε ἡ σειρὰ
τοῦ προφήτη Ἠλία, ὁ ὁποῖος γιὰ νὰ γίνει μεγαλύτερο τὸ θαῦμα εἶχε καταβρέξει μὲ
νερὸ ἐπανειλημμένως τὰ ξύλα τοῦ βωμοῦ, γιὰ νὰ μὴν ἀνάβουν εὔκολα, μόλις ὁ
προφήτης εἶπε δύο σύντομα λόγια προσευχῆς ἔπεσε πῦρ ἀπὸ τὸν οὐρανό, κατέφαγε τὸ
σφάγιο καὶ τὰ ξύλα, τὶς πέτρες τοῦ βωμοῦ, καὶ ἔγλυψε καὶ τὸ χῶμα. Ἐντυπωσιασμένος
ὁ λαὸς ἀπὸ τὸ θαῦμα ἔπεσαν μὲ τὰ πρόσωπα στὴν γῆ καὶ εἶπαν: «Ἀληθῶς Κύριος ὁ Θεός, αὐτὸς ἐστιν ὁ Θεός». Καὶ
τότε ὁ προφήτης Ἠλίας ἔδωσε ἐντολὴ νὰ συλληφθοῦν ὅλοι οἱ ψευδοπροφῆτες· νὰ μὴ
σωθεῖ κανένας. Τοὺς συνέλαβαν λοιπὸν ὅλους «καὶ
κατήγαγεν αὐτοὺς Ἠλιοὺ εἰς τὸν χειμάρρουν Κισσῶν, καὶ ἐκεῖ αὐτοὺς ἀπέκτεινεν»[13].
Στὴ συνέχεια τὸ ἀνάγνωσμα διηγεῖται
ὅτι ὀργισμένη ἠ Ἱεζάβελ γιὰ τὴν θανάτωση τῶν ψευδοπροφητῶν της ἔστειλε μήνυμα
στὸν προφήτη ὅτι τὴν ἑπομένη ἡμέρα θὰ τὸν συλλάβει καὶ θὰ τὸν θανατώσει. Καὶ ἐκεῖνος,
δειλιάσας πρὸς στιγμήν, ἔφυγε μακρυὰ μέσῳ Ἰουδαίας πρὸς τὸ ὄρος Σινά, ἀφοῦ καθ᾽
ὁδὸν δύο φορὲς στὴν ἀρχὴ τῆς τεσσαρακονθήμερης πορείας του στὴν ἔρημο, καὶ ἐνῶ
κοιμόταν κουρασμένος, δέχθηκε τὴν ἐπίσκεψη ἀγγέλου ὁ ὁποῖος τὸν ἐξύπνησε καὶ τοῦ
εἶπε: «Ἀνάστηθι, φάγε καὶ πίε, ὅτι πολλὴ ἀπὸ
σοῦ ἡ ὁδός». Καὶ ὅταν ξύπνησε, εἶδε κοντὰ στὸ κεφάλι του ὁλόφρεσκια
κριθαρένια λαγάνα καὶ πήλινη στάμνα μὲ νερό. Ἦταν τόση ἡ θρεπτικὴ δύναμη αὐτῶν
τῶν δύο θεϊκῶν γευμάτων, ὥστε ἄντεξε τὴν πορεία τῶν σαράντα ἡμερῶν μέχρι νὰ
φτάσει στὸ ὄρος Χωρήβ, ὅπως ὀνομάζεται ἡ μία ἀπὸ τὶς δύο κορυφὲς τοῦ ὄρους Σινά[14].
Πρὶν ἀπὸ τὸν διαγωνισμὸ τῆς
θυσίας ἐπάνω στὸ Καρμήλιο ὄρος τὸ βιβλικὸ ἀνάγνωσμα διηγεῖται προσωπικὴ
συνάντηση τοῦ προφήτη Ἠλία μὲ τὸν βασιλιᾶ Ἀχαάβ, ὁ ὁποῖος ἦταν ὀργισμένος μὲ τὸν
προφήτη, διότι μὲ τὴν δυνατὴ προσευχή του εἶχε προκαλέσει ἀνομβρία ἐπὶ τρία
συνεχῆ χρόνια, ὥστε νὰ συνέλθει ὁ λαὸς μὲ αὐτὴν τὴν θεϊκὴ παιδαγωγία καὶ νὰ
παύσει νὰ κλίνει γόνυ στὸν Βάαλ. Ὅταν λοιπὸν μὲ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν
προφήτη ὁρίσθηκε συνάντηση μὲ τὸν βασιλιᾶ, ποὺ ὁδήγησε τελικὰ στὴν παύση τῆς ἀνομβρίας
μετὰ τὸ θαῦμα στὸ Καρμήλιο ὄρος καὶ τὴν μετάνοια τοῦ λαοῦ, μόλις ὁ Ἀχαὰβ εἶδε τὸν
Ἠλία τοῦ εἶπε μὲ τὴν ἐξουσιαστικὴ θρασύτητα τοῦ παντοδύναμου μονάρχη: «Σύ εἶ αὐτὸς ὁ διαστρέφων τὸν Ἰσραήλ;». Γιὰ
νὰ λάβει τὴν ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση τοῦ θαρραλέου προφήτη, ποὺ ἐνεργοῦσε κατ᾽ ἐντολὴν
τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ: «Οὐ διαστρέφω ἐγὼ
τὸν Ἰσραήλ, ἀλλ᾽ ἢ σύ, καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου, ἐν τῷ καταλιμπάνειν ὑμᾶς
Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ ἐπορεύθητε ὀπίσω τοῦ Βάαλ»[15].
Ὁποιοσδήποτε ἀνελάμβανε νὰ
σχολιάσει τὸ βιβλικὸ αὐτὸ ἀνάγνωσμα μποροῦσε νὰ βρεῖ πλῆθος θεμάτων, ἰδιαίτερα ὁ
ἱεροκήρυκας, γιὰ νὰ οἰκοδομήσει τὸ ἐκκλησίασμα ἢ ὁ πανεπιστημιακὸς δάσκαλος γιὰ
νὰ συστήσει στοὺς ἱερεῖς καὶ θεολόγους κάποια θέματα, συμβάλλοντας θετικὰ στὴν
πνευματικὴ οἰκοδομὴ τῶν πιστῶν. Νὰ προβάλει τὴν δύναμη τῆς προσευχῆς τοῦ
προφήτη, ποὺ ἐπὶ τρία ἔτη ἔκλεισε τοὺς οὐρανοὺς καὶ προκάλεσε τὴν παιδαγωγικὴ ἀνομβρία
καὶ ξηρασία. Τὸ ἀπαράμιλλο θάρρος του μπροστὰ σὲ ἕνα παντοδύναμο κοσμικὸ ἄρχοντα
ποὺ τὸν ἐλέγχει ὡς διαστροφέα τοῦ λαοῦ. Τὴν φοβερὴ ἐξάπλωση τοῦ συγκρητισμοῦ
μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν μὲ τὴν στήριξη τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας μὲ συνέπεια νὰ ὑπάρχουν
ἑκατοντάδες ἱερέων τοῦ Βάαλ, κάτι ἀντίστοιχο μὲ τὴν σημερινὴ ἐξάπλωση τοῦ
διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Τὴν ἀπέραντη καὶ ἀσκίαστη, τὴν ἀνεπιφύλακτη
πίστη του ὅτι ὁ παντοδύναμος Θεὸς θὰ κάνει τὸ θαῦμα, θὰ ἀκούσει τὴν προσευχή
του καὶ θὰ ντροπιάσει «τοὺς ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης».
Τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν στήριξη τοῦ προφήτη στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς
κατ᾽ ἄνθρωπον ἀδυναμίας καὶ δειλίας του ἀπέναντι στὴν Ἰεζάβελ καὶ τόσα ἄλλα.
Ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τί ἐσχολίασε ὁ
καθηγητὴς τῆς Π. Διαθήκης στὸ περισπούδαστο ἄρθρο του; Ἀναφέρεται ἐν πρώτοις
στὸ ὅτι, ὅταν οἱ Ἰσραηλίτες λόγῳ ἱστορικῶν συγκυριῶν καὶ δυσμενῶν γι᾽ αὐτοὺς
καταστάσεων ἦλθαν σὲ συνεπαφὴ μὲ ντόπιους εἰδωλολατρικοὺς λαούς, ὅπου βρῆκαν ἕνα
πολυπολιτισμικὸ περιβάλλον, ἀναγκάσθηκαν καὶ αὐτοὶ νομοτελειακὰ νὰ προσαρμοσθοῦν
καὶ νὰ υἱοθετήσουν ἀκόμη καὶ εἰδωλολατρικὰ στοιχεῖα στὴν δική τους θρησκευτικὴ
πίστη. Αὐτὸ δὲν φαίνεται νὰ ἐνοχλεῖ πολὺ τὸν σχολιαστή, καὶ ὅλοι θυμόμαστε τί
προσπάθειες κατέβαλαν καὶ καταβάλλουν μέχρι σήμερα οἱ νεωτεριστὲς Οἰκουμενιστὲς
Νεοεποχίτες νὰ μᾶς πείσουν ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι πλέον μία πολυπολιτισμικὴ χώρα,
γι᾽ αὐτὸ πρέπει νομοτελειακά, ἀναγκαστικά, νὰ προσαρμοσθοῦμε, δὲν εἴμαστε πλέον
μία Ὀρθόδοξη χώρα, γι᾽ αὐτὸ καὶ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δὲν πρέπει νὰ εἶναι
ὁμολογιακό, ὀρθόδοξο, ἀλλὰ θρησκειολογικό, πολυπολιτισμικό.
Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἱστορικὴ
ἐκτίμηση τῆς ὁποίας τὸ συμπέρασμα εἶναι ὅτι «Ὁ
συγκρητισμὸς τῆς λαϊκῆς θρησκείας τοῦ Ἰσραὴλ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἡ ἀναπόφευκτη
συνέπεια προσαρμογῆς του στὶς κοινωνικὲς δομὲς τῆς Χαναάν»[16],
καὶ ὄχι ἡ ἀποστασία ἀπὸ τὴν Πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεό, ὅπως διαπιστώνουν ὅλοι
οἱ προφῆτες τῆς Π. Διαθήκης, στὸ τέλος ρίχνει τὴν ρετσινιά του ἐναντίον τοῦ
προφήτη Ἠλία γιὰ βιαιότητα στὴν ἀντίδρασή του ποὺ εἶναι χωρὶς
δικαιολογίες καὶ ἀποτροπιαστική. Ἀναλαμβάνει μάλιστα νὰ ἀπαντήσει
στὸν σύγχρονο ἀναγνώστη, ἂν μία τέτοια βίαιη ἐνέργεια, ὅπως ἡ θανάτωση τῶν
ψευδοπροφητῶν, εἶναι ἀνεκτὴ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ ἡ ἀπάντησή του εἶναι ἀληθινὰ γιὰ
κλάματα, ἀφοῦ στηρίζεται σὲ ἕνα νόθο κείμενο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου καὶ
σὲ ἀπίστευτη ἄγνοια τῆς διδασκαλίας τῆς Π. Διαθήκης, ποὺ δὲν δικαιολογεῖται γιὰ καθηγητὴ τῆς Π. Διαθήκης. Πρόκειται μᾶλλον γιὰ
σκόπιμη ἐνέργεια, ὥστε νὰ ἐπικριθεῖ ὁ πολέμιος τοῦ Συγκρητισμοῦ - Οἰκουμενισμοῦ
ζηλωτὴς προφήτης Ἠλίας καὶ νὰ διδαχθεῖ ἡ ἀνεκτικότητα στὴν πολυθρησκεία καὶ στὴν
πολυπολιτισμικότητα. Γράφει ἐπὶ λέξει:
«Σύμφωνα μὲ τὰ
παραπάνω, ὁ Ἰσραὴλ βρέθηκε κατὰ κάποιο τρόπο ἐγκλωβισμένος στὸ νέο του
περιβάλλον καὶ σχεδὸν νομοτελειακὰ ὁδηγήθηκε στὴν εἰδωλολατρία, ὁδηγώντας ἔτσι
τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν κόσμο καὶ πάλι σὲ κρίση καὶ στὸν κίνδυνο τῆς
ματαίωσής του. Ὁ κίνδυνος αὐτὸς φαίνεται νὰ δικαιολογεῖ ὡς ἕνα βαθμὸ τὴ βιαιότητα τῆς ἀντίδρασης τοῦ προφήτη Ἠλία, ποὺ
παραμένει παρ᾽ ὅλα αὐτά ἀποτροπιαστική. Τὸ ἐρώτημα ποὺ γεννᾶται στὸν
σύγχρονο ἀναγνώστη εἶναι ἂν μία τέτοια βίαιη ἐνέργεια, γίνεται ἀνεκτὴ ἀπὸ τὸν ἴδιο
τὸν Θεό.
Ἡ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα
αὐτὸ προκύπτει ἀπὸ τὴ συνέχεια τῆς ἱστορίας τοῦ προφήτη Ἠλία. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἰδιαίτερο
ἐνδιαφέρον παρουσιάζει μία ὁμιλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου (βλ. PG 56: 583-586), ὅπου
ἀναλύεται ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς παιδαγωγεῖ τὸν ζηλωτὴ προφήτη του, ὥστε
νὰ γίνει περισσότερο ἀνεκτικὸς ἀπέναντι στοὺς ἀρνητὲς τῆς πίστης καὶ ἠπιότερος
στὶς ἀντιδράσεις του, καθὼς ἡ βία δὲν ἐπιδοκιμάζεται ἀπὸ τὸν Θεό.
Φθάνοντας στὸ ὄρος Χωρὴβ ὁ προφήτης καταφεύγει σὲ ἕνα σπήλαιο καὶ ἀναμένει τὴν ἐμφάνιση
τοῦ Θεοῦ. Τὸ ξέσπασμα μιᾶς τρομερῆς θύελλας δίνει στὸν Ἠλία τὴν ἐντύπωση ὅτι
πλησιάζει ὁ Θεός, ἀλλὰ γρήγορα ἀπογοητεύεται, διαπιστώνοντας ὅτι ὁ Θεὸς δὲν
βρισκόταν στὴ θύελλα. Ἀκολουθεῖ φοβερὸς σεισμὸς καὶ στὴν συνέχεια καταστρεπτικὴ
φωτιά, ὅμως ἡ ἴδια ἀπογοήτευση ἀναμένει τὸν προφήτη, καθὼς οὔτε μέσα ἀπὸ αὐτὰ τὰ
βίαια ἀλλὰ τόσο ἐντυπωσιακὰ φαινόμενα ἐκφράζεται ἡ παρουσία τοῦ Κυρίου, τὴν ὁποία
νιώθει τελικὰ ὁ Ἠλίας ὡς ἦχο ἀπὸ ἐλαφρὸ ἀεράκι. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁ προφήτης
διδάσκεται ὅτι, σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἀντιλήψεις τῆς ἐποχῆς, ἡ βία καὶ ἡ ἀπειλὴ δὲν
ἀποτελοῦν χαρακτηριστικὰ του Θεοῦ καὶ ἑπομένως ἡ πίστη σ᾽ αὐτὸν δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιβάλλεται
μὲ βίαιες πρακτικές. Ταυτόχρονα ὅμως, μέσα ἀπὸ τὴν ἀποστολὴ ποὺ τοῦ ἀνατίθεται,
νὰ χρίσει τὸν Ἀζαὴλ βασιλιὰ τῶν Ἀραμαίων, τὸν Ἰοὺ βασιλιᾶ τοῦ Ἰσραὴλ καὶ τὸν Ἐλισσαῖο
ὡς προφήτη, θὰ διαπιστώσει (βλ. Δ´ Βα κεφ. ι´ καὶ ια´) ὅτι ἡ τιμωρία ὅσων ἀρνοῦνται τὴ διαθήκη εἶναι ἔργο τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ, ὁ
ὁποῖος κατευθύνει τὴν Ἱστορία, καὶ ὄχι τῶν πιστῶν του»[17].
4.
Σύντομη ἀναίρεση τοῦ ἀντορθοδόξου καὶ ἀντιεπιστημονικοῦ σχολίου. Μοναδικὴ ἡ
δόξα τοῦ προφήτη Ἠλία καὶ ἀπρόσβλητη
Ἡ ἀντίδραση τοῦ προφήτη Ἠλία καὶ
ἡ σφαγὴ τῶν ψευδοπροφητῶν τοῦ Βάαλ εἶναι ἀπόλυτα δικαιολογημένη, ἑκατὸ τοῖς ἑκατό,
καὶ ὄχι «ὡς ἕνα βαθμό», ὅπως θέλει ὁ
σχολιαστής. Ὑπάρχουν ἐν πρώτοις παρόμοιες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, παιδαγωγικοῦ καὶ
ὄχι ἐκδικητικοῦ χαρακτῆρος, ποὺ ἀποβλέπουν στὸ νὰ παρεμποδίσουν τὴν παράδοση τῶν
ἀνθρώπων στὴν τυραννία καὶ στὶς βιαιότητες τοῦ Διαβόλου καὶ στὴν αἰώνια κόλαση.
Ἡ ἀγαπητικὴ αὐτὴ παιδαγωγία τοῦ Θεοῦ δὲν περιλαμβάνει μόνον τοὺς ἀνθρώπους τῆς
γενιᾶς ποὺ ζοῦν, ὅταν ὁ Θεὸς ἐπεμβαίνει τιμωρητικά, ἀλλὰ καὶ τῶν ἑπομένων γενεῶν.
Τιμωροῦνται παιδαγωγικὰ ὀλίγοι γιὰ νὰ σωθοῦν οἱ πολλοὶ κατὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ
μέλλον. Ὁ ἄπειρος καὶ αἰώνιος Θεὸς βλέπει τοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἐποχῶν ὡς
παιδιά του· εἶναι παντεπόπτης καὶ παντεπίσκοπος· ὄχι κοντόφθαλμος, ποὺ βλέπει
καὶ μάλιστα στραβά, μέχρι τὴν μύτη του. Ὅταν λοιπὸν μὲ τὸν κατακλυσμὸ τοῦ Νῶε
κατέπνιξε τὸ σύνολο τῶν ἀνθρώπων, πλὴν τοῦ Νῶε καὶ τῶν συγγενῶν του, διέπραττε ἆραγε
κάτι ἀποτροπιαστικό; Ὅταν στὰ Σόδομα καὶ Γόμορα ἔρριξε φωτιὰ καὶ θειάφι καὶ
κατέκαψε τοὺς διεστραμμένους ὁμοφυλόφιλους τῆς περιοχῆς, ἐνεργοῦσε βίαια καὶ ἀποτροπιαστικά;
Ἡ ἴδια ἡ Βίβλος ποὺ διαβάζει καὶ διδάσκει ὁ σχολιαστὴς βλέπει θετικὰ αὐτὲς τὶς ἐνέργειες
τοῦ Θεοῦ, καὶ μόνον οἱ αἱρετικοὶ Μανιχαῖοι καὶ ἄλλοι Γνωστικοὶ ἀπορρίπτουν τὴν
Π. Διαθήκη, γιατὶ προβάλλει καὶ δικαιολογεῖ ἕναν δῆθεν κακὸ καὶ ἐκδικητικὸ
Θεό.
Ἀκόμη καὶ στὴν φιλάνθρωπη, εἰρηνική,
ἀνεκτική, μακρόθυμη Καινὴ Διαθήκη ποὺ ἄλλαξε καὶ ἐβελτίωσε τὴν νομοθεσία τῆς Π.
Διαθήκης, ποὺ γιὰ τὴν ἐποχή της ἦταν τέλεια, θεϊκή, ἀφοῦ ἕνας εἶναι ὁ νομοθέτης
ἀμφοτέρων, ἔχομε ἐξαιρέσεις τῆς μὴ βίας, ὅταν αὐτὸ ἐπιβάλλει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ
γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, χωρὶς οἱ σχετικὲς ἐνέργειες νὰ θεωροῦνται βίαιες
καὶ ἀποτροπιαστικές. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος προκάλεσε τὸν θάνατο τοῦ Ἀνανία καὶ τῆς
γυναίκας του Σαπφείρας, διότι ἀπέκρυψαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους τμῆμα τῶν χρημάτων ἀπὸ
πώληση κτήματος ποὺ εἶχαν δωρήσει στὴν Ἐκκλησία[18].
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν Πάφο τῆς Κύπρου ἐτύφλωσε μὲ τὴν προσευχή του τὸν Ἰουδαῖο
ψευδοπροφήτη καὶ μάγο Ἐλύμα, διότι παρεμπόδιζε τὴν προσέλευση τοῦ Ρωμαίου ἀνθυπάτου
Σεργίου Παύλου στὴν χριστιανικὴ πίστη[19].
Μήπως δὲν θὰ ἐκατηγορεῖτο καὶ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς οἰκολόγους
καὶ ζωοφίλους, γιατὶ ἐξήρανε τὴν ἄκαρπη συκιὰ καὶ γιατὶ ἐπέτρεψε κατὰ τὴν
θεραπεία τῶν δαιμονιζομένων τῶν Γεργεσηνῶν νὰ εἰσέλθουν οἱ δαίμονες στὴν ἀγέλη
τῶν χοίρων καὶ νὰ τοὺς πνίξουν στὰ νερὰ τῆς λίμνης[20];
Τελικῶς γιὰ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀγαπούληδες, ποὺ παρεξηγοῦν τὴν ἔννοια τῆς ἀγάπης
καὶ τὴν περιορίζουν ὑποκριτικὰ στὰ ἀνθρώπινα καὶ στὰ παρόντα, καὶ ἡ αἰώνια
κόλαση τῶν ἁμαρτωλῶν, χειρότερη καὶ ἀπὸ τὸν θάνατο, εἶναι κάτι ἀπαράδεκτο καὶ ἀποτροπιαστικό,
γι᾽ αὐτὸ καὶ τὴν ἀρνοῦνται μαζὶ μὲ τὸν Ὠριγένη, ὥστε χωρὶς φόβο Θεοῦ νὰ
διαπράττουν ὅλες τὶς ἀσέβειες καὶ ὅλες τὶς ἁμαρτίες.
Δὲν προφήτευσε καὶ δὲν
προκάλεσε ὁ Χριστὸς τὴν φρικτὴ καταστροφὴ τῶν Ἱεροσολύμων μὲ χιλιάδες
σκοτωμένους καὶ αἰχμαλώτους ἀπὸ τὰ ρωμαϊκὰ στρατεύματα; Μετὰ τὰ φοβερὰ «οὐαί» ἐναντίον
τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων, ποὺ θὰ τὰ χαρακτήριζαν πολλοὶ σήμερα ὡς ζηλωτικὰ
καὶ ἀκραῖα, προφητεύει ὅτι θὰ ὑπάρξει ἀνταπόδοση γιὰ τοὺς φόνους τῶν προφητῶν
καὶ τὸ ἐκχυθὲν αἷμα τῶν δικαίων. Θρηνεῖ γιὰ τὴν ἁγία πόλη Ἱερουσαλήμ, ποὺ ἐφόνευσε
τοὺς προφῆτες καὶ ἐλιθοβόλησε τοὺς ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν θέλησε νὰ
προστατεύσει τὰ παιδιά της κάτω ἀπὸ τὶς πτέρυγες τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτὸ καὶ θὰ ἐρημωθεῖ
δὲν θὰ μείνει «λίθος ἐπὶ λίθον, ὃς οὐ
καταλυθήσεται»[21]. Τὰ ἴδια διδάσκει καὶ στὴν παραβολὴ
τῶν κακῶν γεωργῶν τοῦ ἀμπελῶνος, οἱ ὁποῖοι ἰδιοποιήθηκαν τὸν ἀμπελῶνα ποὺ τοὺς
παρέδωσε ὁ οἰκοδεσπότης (Θεός), κακοποίησαν καὶ ἐφόνευσαν τοὺς ἐργάτες καὶ ἀπεσταλμένους
τοῦ οἰκοδεσπότη καὶ τελικῶς ἐφόνευσαν τὸν Υἱὸ καὶ κληρονόμο (τὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστό). Πῶς λοιπὸν πρέπει νὰ ἀντιμετωπίσει ὁ Κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, δηλαδὴ ὁ
Θεός, τοὺς κακοὺς αὐτοὺς γεωργούς; Τὴν λογικὴ ἀπάντηση τὴν ἔδωσαν οἱ ἴδιοι οἱ
Φαρισαῖο: «Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτοὺς
καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσι αὐτῷ τοὺς καρποὺς
ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν»[22]. Τὴν καταστροφὴ τῶν Ἱεροσολύμων μὲ τὶς
χιλιάδες τῶν θανάτων, οἱ ἴδιοι οἱ Φαρισαῖοι ἐνώπιον τοῦ δικαιοκρίτη Χριστοῦ τὴν
δέχθηκαν ὡς δίκαιη καὶ λογική, ὄχι ὡς ἀποτροπιαστική, ὅπως θὰ ἤθελε ὁ ἐμβριθὴς
καθηγητὴς τῆς Π. Διαθήκης.
Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸ ἴδιο
πλαίσιο, γιὰ τὸ ἴδιο σκηνικό· περιγράφει ὁ Χριστὸς αὐτὸ ποὺ συνέβαινε τὴν ἐποχὴ
τῶν προφητῶν, τοὺς ὁποίους ἐφόνευαν καὶ λιθοβολοῦσαν οἱ ἀσεβεῖς ἡγέτες τοῦ Ἰσραήλ.
Ἔπνεαν μένεα ἐναντίον τοῦ προφήτη Ἠλία ὁ Ἀχαὰβ καὶ ἡ Ἰεζάβελ, διότι ἤλεγχε τὴν
διαθρησκειακὴ ἀνάμειξη τῆς λατρείας τοῦ Βάαλ μὲ τὴν λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ἡ
Ἰεζάβελ μάλιστα ἐνωρίτερα εἶχε φονεύσει πολλοὺς ἀληθινοὺς προφῆτες, καὶ ἀλλοι ἑκατὸ
ἐκρύβονταν ἀπὸ τὸν φόβο τους, μήπως πάθουν τὰ ἴδια[23].
Ὁ φόνος τῶν ἑκατὸ ἀληθινῶν προφητῶν καὶ οὐσιαστικὰ ἡ ἀπουσία τῶν ἄλλων, τῶν
φοβισμένων, εἶχαν ὡς συνέπεια νὰ κινδυνεύει ἡ θεοσέβεια, νὰ κυριαρχήσει ὁ
πολυθρησκειακὸς συγκρητισμός, ὅπως συμβαίνει σήμερα μὲ τὸν διαθρησκειακὸ καὶ
διαχριστιανικὸ Οἰκουμενισμό. Γιὰ νὰ μὴ συμβεῖ αὐτό, ὁ Θεὸς ἀναθέτει στὸν
θαρραλέο, στὸν ἀσυμβίβαστο, στὸν ζηλωτὴ προφήτη Ἠλία νὰ ἀνατρέψει αὐτὴν τὴν
κατάσταση. Ὅ,τι πράττει ὁ προφήτης Ἠλίας τὸ πράττει κατ᾽ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος
τὸν καθοδηγεῖ σὲ κάθε του ἐνέργεια, τὸν προστατεύει σὲ ὅλες τὶς δύσκολες
στιγμές, καὶ οὐδέποτε τὸν μειώνει, οὔτε τὸν ἐπιτιμᾶ, ὅπως ὁ καθηγητὴς τῆς Π. Διαθήκης,
ποὺ ἔβαλε τὴν κρίση του πάνω καὶ ἀπὸ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ, πάνω καὶ ἀπὸ τὴν κρίση
τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία στοὺς ὕμνους της ἐγκωμιάζει τὸν ἔνδοξο προφήτη, ἐπαινεῖ ἀκόμη
καὶ τὴν σφαγὴ τῶν ψευδοπροφητῶν τοῦ Βάαλ, «τῶν ἱερέων τῆς αἰσχύνης».
Δὲν γνωρίζει ὁ σχολιαστὴς ὅτι ἐκτὸς
ἀπὸ τὴν ἐντολὴ «Οὐ φονεύσεις» τοῦ
Δεκαλόγου ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς στὸν Μωϋσῆ, ποὺ ἔχει γενικὸ χαρακτήρα καὶ ἀφορᾶ στὴν
ἀπαγόρευση τῶν φόνων γιὰ προσωπικὲς διαφορὲς καὶ ἐνέργειες, ὑπάρχουν συμπληρωματικὲς
διατάξεις στό «Δευτερονόμιο» ποὺ ἐπιτρέπουν
τὸν φόνο σὲ ἐξαιρετικὲς περιπτώσεις; Μόνον τὴν «Ἔξοδο» διάβασε; Διαβάζουμε λοιπὸν ἐκεῖ ὅτι ὁ ψευδοπροφήτης ποὺ θὰ
παραπλανήσει τὸν λαὸ καὶ θὰ τὸν ὁδηγήσει σὲ ἄλλες θρησκεῖες πρέπει νὰ πεθάνει: «Καὶ ὁ προφήτης ἐκεῖνος ἢ ὁ τὸ ἐνύπνιον ἐνυπνιαζόμενος
ἐκεῖνος ἀποθανεῖται. Ἐλάλησε γὰρ πλανῆσαί σε ἀπὸ Κυρίου τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐξαγαγόντος
σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου, τοῦ λυτρωσαμένου σε ἐκ τῆς δουλείας, ἐξῶσαί σε ἀπὸ τῆς ὁδοῦ,
ἧς ἐνετείλατο σοι Κύριος ὁ Θεός σου πορεύεσθαι ἐν αὐτῇ· καὶ ἀφανιεῖς τὸ πονηρὸν
ἐξ ὑμῶν αὐτῶν». Στὴ συνέχεια μάλιστα γίνεται αὐστηρότερος ὁ Θεός, δίνοντας ἐντολὴ
ἀκόμη καὶ συγγενικά σου πρόσωπα νὰ μὴ λυπηθεῖς, ἀλλὰ μὲ τὰ ἴδια σου τὰ χέρια νὰ
τὰ ἀποκτείνεις ἢ νὰ προκαλέσεις τὸν λιθοβολισμό τους ἀπὸ τὸν λαό, ὄχι γιατὶ τὰ
μισεῖς, ἀλλὰ γιὰ νὰ διασωθεῖ ἡ πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεό: «Καὶ πᾶς Ἰσραὴλ ἀκούσας φοβηθήσεται καὶ οὐ προσθήσωσι ποιῆσαι ἔτι κατὰ
τὸ ρῆμα τὸ πονηρὸν τοῦτο ἐν ὑμῖν». Ἀκόμη καὶ ὅταν σὲ μία πόλη ποὺ κατοικοῦν
Ἰσραηλίτες παρουσιασθοῦν πρόσωπα ποὺ κηρύσσουν τὴν πίστη σὲ ἄλλους θεοὺς καὶ ὁδηγοῦν
τοὺς πολίτες στὴν ἄρνηση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καὶ στὴν ἀποστασία, τότε «ἀναιρῶν ἀνελεῖς πάντας τοὺς κατοικοῦντας ἐν
τῇ γῇ ἐκείνῃ ἐν φόνῳ μαχαίρας, ἀναθέματι ἀναθεματιεῖτε αὐτὴν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῇ»[24].
Ἑπομένως, ἀκόμη καὶ ἂν ὁ
προφήτης Ἠλίας δὲν εἶχε συγκεκριμένη ἐντολὴ νὰ σφάξει τοὺς ψευδοπροφῆτες τοῦ
Βάαλ, τοὺς «ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης», καὶ
μὲ δική του πρωτοβουλία τὸ ἔπραξε, ἐφήρμοσε ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ στὴν συγκεκριμένη
περίπτωση. Γι᾽ αὐτὸ καὶ εἶναι ἀξιέπαινος καὶ τιμᾶται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία,
ὅπως ἐπαινοῦνται ὅλοι ὅσοι τηροῦν καὶ ἐφαρμόζουν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἔπραξε
κάτι ἀποτροπιαστικό, ἀλλὰ κάτι θεάρεστο.
Ἀξίζει ἐδῶ νὰ σημειώσουμε, ὅτι
στὴν ὀρθόδοξη βιβλιογραφία, ἀλλὰ καὶ στὶς πηγὲς τῶν Ἁγίων Πατέρων εἶναι ἡ πρώτη
φορὰ ποὺ «ὀρθόδοξος» πιστὸς καὶ μάλιστα «διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου» ἐνσπείρει ἀμφιβολίες
καὶ ἐπιφυλάξεις γιὰ τὴν πράξη αὐτὴ τοῦ προφήτη Ἠλία. Στὴν γνωστὴ πολύτομη σειρά
«Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη μετὰ συντόμου ἑρμηνείας»
τῆς Ἀδελφότητος Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ» ὁ σχολιαστὴς τῶν σχετικῶν χωρίων τῆς σφαγῆς
τῶν ψευδοπροφητῶν γράφει: «Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ
οἱ προφῆται τοῦ Βάαλ συλλαμβάνονται κατ᾽ ἐντολὴν τοῦ Ἠλία καὶ ἐκτελοῦνται. Αὐτοὶ
παρέσυραν τὸν λαὸν καὶ τὸν μετέπειθαν νὰ λατρεύη τὸν βδελυκτὸν Βάαλ. Εἶχαν
παραβῆ ρητὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, καὶ σύμφωνα μὲ τὸν Νόμον ἔπρεπε νὰ θανατωθοῦν. Ὁ Ἠλίας
ἐνεργεῖ ἐν προκειμένῳ ὡς ὄργανον τοῦ Θεοῦ»[25].
Στὴν γνωστὴ «Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία»
στὸ λῆμμα Ἠλίας ὁ συγγραφεύς, τοῦ ὁποίου δὲν δίδεται τὸ ὄνομα, μετὰ τὴν ἀναφορὰ
στὴν θανάτωση τῶν ψευδοπροφητῶν τοῦ Βάαλ, χωρὶς ἄλλο σχολιασμό, θετικὸ ἢ ἀρνητικό,
παραθέτει μέσα σὲ παρένθεση τὴν ἐντολὴ ποὺ δίδεται ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ «Δευτερονόμιο» γιὰ θανάτωση τῶν
ψευδοπροφητῶν (πρβλ. Δευτερ. ιγ´
2-6), ἐννοώντας προφανῶς ὅτι ὁ προφήτης Ἠλίας ἐκτελοῦσε ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ[26].
Ὅλη αὐτὴ ἡ προβληματικὴ γιὰ τὸ
μεγάλο ὄντως ἁμάρτημα τοῦ φόνου ἐπιλύεται ἄριστα ἀπὸ τὸν μεγάλο μας δογματικὸ
θεολόγο Ἅγιο Ἰωάννη Δαμασκηνό, ὁ ὁποῖος λέγει: «Ὁ φόνος κακόν· μόνον γὰρ Θεοῦ τὸ
χωρίζειν τὴν ψυχὴν ἐκ τοῦ σώματος, τοῦ καὶ συνδήσαντος. Εἰ δὲ φονεύσω ὑπὸ Θεοῦ
κελευόμενος, καλόν· πᾶν γὰρ τὸ ἐκ τοῦ Ἀγαθοῦ, ἀγαθόν»[27].
Ὑπάρχει καλύτερη ἀπάντηση στὸν καθηγητὴ Μ. Κωνσταντίνου, ὁ ὁποῖος οὔτε τὸ εἰδικὸ
γνωστικό του ἀντικείμενο τῆς Π. Διαθήκης γνωρίζει καλὰ οὔτε πολὺ περισσότερο τὴν
διδασκαλία τῶν Ἀγίων Πατέρων.
Δὲν θὰ περιμέναμε βέβαια νὰ
γνωρίζει κανεὶς ὅλα ὅσα διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ἰδιαίτερα αὐτὸ τὸ ἐκπληκτικὸ
ξεκαθάρισμα ποὺ κάνει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνὸς γιὰ τὸν κακὸ καὶ καλὸ φόνο. Ὑπάρχει
ὅμως κάτι ἄλλο πολὺ πιὸ σημαντικὸ ποὺ δείχνει ἔλλειψη ἐπιστημοσύνης, ἀντιεπιστημονικότητα
στὸ συζητούμενο σχόλιο - ἄρθρο τοῦ ἐν λόγῳ «θεολόγου». Μὴ μπορώντας νὰ βρεῖ ἐπιχειρήματα
στὶς πηγές, στὴν Βίβλο καὶ στοὺς Πατέρες, γιὰ νὰ θεμελιώσει τὴν γνώμη του ὅτι ἡ
σφαγὴ τῶν ψευδοπροφητῶν ἀπὸ τὸν προφήτη Ἠλία ἦταν κάτι ἀποτροπιαστικό,
καταφεύγει στὸν Ἅγιο Ἰωάννη Χρυσόστομο, ὥστε κάπου νὰ στηριχθεῖ, νὰ ἀκουμπήσει,
ἀλλὰ ἀποτυγχάνει παταγωδῶς, διότι χρησιμοποιεῖ νόθο, ψεύτικο, ψευδεπίγραφο ἔργο
τοῦ Χρυσοστόμου, μὴ γνήσιο, ποὺ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τὸ πράξει οὔτε πρωτοετὴς
φοιτητὴς τῆς Θεολογίας. Ὅλοι οἱ φοιτητὲς διδάσκονται γιὰ τὸ ποιά εἶναι τὰ
γνήσια, ποιά τὰ ἀμφιβαλλόμενα καὶ ποιά τὰ νόθα ἔργα τῶν Ἁγίων Πατέρων, καὶ πῶς
μὲ ποιά ἐπιστημονικὰ ἐργαλεῖα τὰ διακρίνουμε. Τὸ ἴδιο βέβαια συμβαίνει καὶ μὲ τὰ
νόθα, ἀπόκρυφα καὶ ψευδεπίγραφα τῆς Βίβλου, τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Κ. Διαθήκης. Δὲν
τὰ ἐπικαλούμαστε ὡς ἐκφράζοντα γνῶμες τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν
Πατέρων, διότι θὰ λέγαμε ψέμματα, ὅπως ἔλεγε ψέμματα καὶ παραπλανοῦσε πρόσφατα
τοὺς πολίτες ὁ γνωστὸς πολιτικὸς ποὺ παρουσίαζε ὡς γνήσια, γραμμένη μάλιστα ἀπὸ
τὸν ἴδιο τὸν Χριστό, τὴν «Ἁγία Ἐπιστολὴ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ὁ καθηγητὴς λοιπὸν
ποὺ διδάσκει γιὰ τὰ γνήσια καὶ νόθα ἔργα τῆς Π. Διαθήκης, δὲν γνώριζε ὅτι ὑπάρχουν
καὶ νόθα ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νὰ ἀποφύγει τὴν χρήση τοῦ συγκεκριμένου
ἔργου ἢ ἂν τοῦ ἄρεσαν οἱ γνῶμες του νὰ δηλώσει ὅτι εἶναι νόθο, ὥστε οὔτε τὸν Ἅγιο
Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο νὰ φορτώσει μὲ περίεργες ἰδέες, νὰ τὸν νοθεύσει καὶ νὰ τὸν
κακοποιήσει, στρέφοντάς τον μάλιστα ἐναντίον κορυφαίου προφήτη τῆς Π. Διαθήκης,
οὔτε τὸν προφήτη Ἠλία νὰ παρουσιάσει ἀποδοκιμαζόμενο ἔμμεσα ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ μία
δῆθεν ἀποτροπιαστικὴ πράξη. Καὶ τὰ δύο ἀποτελοῦν ἁγιομαχικὲς καὶ πατρομαχικὲς ἐνέργειες,
ἀντιεπιστημονικὲς καὶ ἀντορθόδοξες.
Ὁ προφήτης Ἠλίας βέβαια δὲν ἔχει
ἀνάγκη τῆς ἰδικῆς μας συνηγορίας. Ἰσχύει γι᾽ αὐτὸν ὅ,τι καὶ γιὰ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη
Πρόδρομο, γιὰ τὸν ὁποῖο λέγει τὸ ἀπολυτίκιό του ὅτι τῶν δικαίων τὴν μνήμη τὴν
τιμοῦμε μὲ ἐγκώμια, γιὰ τὸν Πρόδρομο ὅμως καὶ Βαπτιστὴ ἀρκοῦν τὰ ἐγκώμια ποὺ τοῦ
ἔπλεξε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, τὸν ὁποῖο ἀξιώθηκε νὰ βαπτίσει στὰ νερὰ
τοῦ Ἰορδάνη[28].
Δὲν θὰ παραθέσουμε τὶς πάμπολες ἐπαινετικὲς μαρτυρίες τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς
Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων, γιὰ τὸν πυρφόρο, ζηλωτὴ καὶ ἔνδοξο
προφήτη, ποὺ ἴσως ἀξίζει νὰ γίνει αὐτὸ σὲ ἄλλη μελέτη, γιὰ νὰ φραγοῦν τὰ
στόματα τῶν Οἰκουμενιστῶν Ἠλιομάχων, ποὺ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὸν καλὸ καὶ ἅγιο ζῆλο
του. Ἐνδεικτικὰ θὰ ὑπενθυμίσουμε μόνον ὅτι ἀξιώθηκε νὰ συνομιλεῖ μὲ τὸν Θεὸ καὶ
νὰ παίρνει ἐντολὲς ἀπὸ τὸν ἴδιο, νὰ τὸν διατρέφει καὶ νὰ τὸν προστατεύει ὁ ἴδιος
ὁ Θεός, ὑποδεικνύοντας ἀκόμη καὶ τοὺς δρόμους διαφυγῆς του, νὰ τοῦ δίδει τὸ
χάρισμα τῶν θαυμάτων μὲ τὸ ὁποῖο ἐπλήθυνε τὰ λιγοστὰ τρόφιμα τῆς χήρας στὰ
Σαρεπτά, ἀνέστησε τὸ παιδί της, προκάλεσε τριετῆ ἀνομβρία μὲ τὴν προσευχή του,
τὴν ὁποία πάλι προσευχητικὰ ἔλυσε, ἀξιώθηκε νὰ δεῖ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ὡς αὔρα
λεπτὴ στὸ ὄρος Χωρήβ, καὶ τελικὰ ἀνελήφθη στοὺς οὐρανοὺς χωρὶς νὰ γνωρίσει τὸν
θάνατο[29].
Στὴν Καινὴ Διαθήκη ὁ ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ ἄγγελος γιὰ νὰ εὐαγγελισθεῖ στὸν
Ζαχαρία, τὸν πατέρα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου, τὴν γέννησή του, τοῦ λέγει ὅτι
ὁ Πρόδρομος θὰ ἔχει τὰ χαρίσματα τοῦ προφήτη Ἠλία, τὸ πνεῦμα καὶ τὴν δύναμή
του, ὅτι θὰ ἐπιστρέψει πολλοὺς στὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ, πρᾶγμα ποὺ δείχνει πόσο ἐκτιμοῦσε
ὁ Θεὸς τὸ ἔργο καὶ τὴν προσφορά του, ἀλλὰ καὶ πόσο σεβαστὸς ἦταν στοὺς εὐσεβεῖς
Ἰσραηλίτες[30].
Κατὰ τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ στὸ ὄρος Θαβὼρ ἐμφανίζονται οἱ δύο πιὸ ἐπιφανεῖς
μορφὲς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης νὰ τὸν πλαισιώνουν, ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας, ὡς ἐκπρόσωποι
τοῦ Νόμου καὶ τῶν Προφητῶν[31],
καὶ τέλος, γιὰ νὰ παραλείψουμε ἄλλες ἀναφορές, θὰ ἐμφανισθεῖ αὐτὸς ὁ τολμηρὸς ὁμολογητὴς
καὶ ζηλωτὴς τοῦ Θεοῦ ἔνδοξος προφήτης Ἠλίας πρὶν ἀπὸ τὴν δευτέρα παρουσία τοῦ
Χριστοῦ, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει τὸν Ἀντίχριστο. Αὐτὸ ἐννοεῖ τὸ ἀπολυτίκιό του, ὅταν
τὸν χαρακτηρίζει ὡς «δεύτερο Πρόδρομο τῆς παρουσίας Χριστοῦ»[32],
δεύτερο μὲ πρῶτο Πρόδρομο τὸν Ἅγιο Ἰωάννη στὴν πρώτη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὅπως
ἑρμηνεύει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ ὅτι «Ἠλίας μὲν ἔρχεται πρῶτον καὶ ἀποκαταστήσει
πάντα»[33].
Ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς
του περιοριζόμαστε νὰ ἀναφέρουμε ἀναφορὲς ἐπαινετικὲς πράξεών του, μεταξὺ αὐτῶν
καὶ τῆς σφαγῆς τῶν ἱερέων: «Σὺ
παρανομήσαντα ἤλεγξας ἄνακτα, καὶ ἱερεῖς ἐθανάτωσας τῆς ἀνομίας»[34].
«Ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης, ὡς δυσμενεῖς, ἔκτεινας ἔνδοξε Προφῆτα, ζήλῳ Θεοῦ
πυρπολούμενος»[35].
«Λόγῳ τῆς χάριτος ἱερατεύων Ἠλιού, τέθυκας τοὺς ἱερεῖς τῶν προσοχθισμάτων, ἀθώαις
σου χερσί, καθάπερ ποδήρει τῷ ζήλῳ κοσμούμενος»[36].
«Χωρητικὸν δοχεῖον σε θείου Πνεύματος ἔγνωμεν· ἄγγελον ἐν γῇ πῦρ ζήλου θείου
πνέοντα, δυσσέβειαν τρέποντα καὶ βασιλεῖς ἐλέγχοντα, χρίοντα προφήτας, Ἠλιού,
καὶ αἰσχύνης συγκόπτοντα μαχαίρᾳ ἱερεῖς»[37].
«Ζήλῳ τοῦ Κυρίου πυρούμενος, παρανόμους βασιλεῖς σὺ διεξήλεγξας σφοδρῶς, τῆς αἰσχύνης
ἱερεῖς σὺ ἐθανάτωσας θερμῶς»[38].
Δὲν ἀμφιβάλλουμε ὅτι, ἂν
παγιωθεῖ καὶ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὁ Οἰκουμενισμὸς τῆς πολυθρησκείας τοῦ
νέου Βάαλ, θὰ ἀπαλειφθοῦν ὅλες αὐτὲς οἱ ἀναφορὲς ἀπὸ τὰ λειτουργικά μας βιβλία,
ὅπως ἤδη ἔχει προγραμματισθῆ καὶ ἐν μέρει ἔχει πραγματοποιηθῆ, μὲ ἐπιστημονικὴ
ἀρθρογραφία σὰν αὐτὴ τοῦ «θεολόγου» Μ. Κωνσταντίνου ποὺ παρουσιάσαμε, ἐφ᾽ ὅσον
τὰ περιοδικά «Θεολογία» καὶ «Ἐφημέριος» ἐξακολουθήσουν νὰ βρίσκονται
στὰ χέρια Οἰκουμενιστῶν-Συγκρητιστῶν. Ἡ συγγραφὴ τοῦ παρόντος ἄρθρου ὀφείλεται
στὴν ἐπιθυμία μας νὰ μὴ παρασυρθοῦν οἱ ἱερεῖς-ἐφημέριοι, ἀλλὰ καὶ ἄλλοι πιστοί,
καὶ μειώσουν τὴν τιμὴ καὶ τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν ἔνδοξο ζηλωτὴ προφήτη Ἠλία. Ὁ
καθηγητὴς Μ. Κωνσταντίνου εἶναι μαχητικὸς καὶ ζηλωτὴς Οἰκουμενιστής,
συνδιοργανωτὴς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν τῶν συμπροσευχῶν μὲ τοὺς Παπικοὺς στὴν Ἐκκλησία
τους, ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Φράγκων, καὶ ἄλλων Οἰκουμενιστικῶν ἐκδηλώσεων, ὅπως τῆς δημιουργίας
Τμήματος Ἰσλαμικῶν Σπουδῶν στὴν Θεολογικὴ Σχολὴ Θεσσαλονίκης καὶ τῆς μετατροπῆς
τοῦ Ὀρθοδόξου μαθήματος τῶν Θρσκευτικῶν σὲ πολυθρησκειακὸ καὶ πολλῶν ἄλλων. Ἐνῶ
δὲ κατακρίνει τὸν προφήτη Ἠλία γιὰ βίαιες καὶ ἀποτροπιαστικὲς ἐνέργειες, ὁ ἴδιος
ἄσκησε ἀπαράδεκτη οἰκουμενιστικὴ βία ἐναντίον ρασοφόρων καὶ τοὺς ἐξεδίωξε
πύξ-λὰξ ἀπὸ τὸν παπικὸ ναὸ τῶν Φράγκων, ὅταν ἐπῆγαν νὰ διαμαρτυρηθοῦν γιὰ τὶς
συμπροσευχές. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀποτροπιαστικὴ πράξη καὶ μάλιστα κατὰ τὴν ἐποχὴ
τῆς Κ. Διαθήκης τοῦ πράου, ἀνεξικάκου καὶ μακροθύμου Ἰησοῦ; Εὐχόμαστε τώρα ποὺ
συνταξιοδοτεῖται ὡς καθηγητὴς καὶ θὰ παύσει νὰ διαστρέφει τοὺς φοιτητὲς μὲ τὴν ἀντιβιβλική,
ἀντεπιστημονικὴ καὶ ἀντορθόδοξη διδασκαλία του, νὰ παύσει νὰ αὐτοσχεδιάζει καὶ
νὰ ἀκολουθήσει τὴν διδασκαλία τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, τῶν Ἁγίων Προφητῶν καὶ Ἀποστόλων
καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων, διδασκάλων καὶ ὑμνογράφων τῆς Ἐκκλησίας, γιατὶ ἡ κόλαση
εἶναι ὄντως ἀποτροπιαστική.
[1]. Ἑβρ. 11, 38.
[2]. Βλ. Θεοδρομία 17 (2015)
10-39.
[3]. Ἀριθμ. Φύλλου 2265, 28 Ἰουνίου
2019, σελ. 1 καὶ συνέχεια σελ. 7.
[4]. Στὸ βιβλίο τῶν Αλεξανδρου Κατσιαρα καὶ Μαρως Βαμβουνακη, Ὅταν ὁ Θεὸς πεθαίνει. Μιὰ συζήτηση, Ἐκδόσεις Ἁρμός, Ἀθήνα 2008, σελ. 15, γράφει ὁ πρῶτος τῶν συγγραφέων: «Αὐτὸ
τὸ βιβλίο δὲν θὰ εἶχε γεννηθεῖ, ἂν δὲν συνέβαινε μιὰ ἄλλη ἀκόμα συνάντηση, αὐτὴ
μὲ τὸν μητροπολίτη Περγάμου κ. Ἰωάννη. Ἡ συνάντηση αὐτὴ διεύρυνε καὶ πλούτισε τὴν
περὶ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου ἀντίληψή μου, ὅπως εἶχε διαμορφωθεῖ ἀπὸ τοὺς πανεπιστημιακούς
μου δασκάλους καὶ τὴν προσωπική μου ἐμπειρία, μὲ ἕνα τρόπο καταλυτικό, συμβάλλοντας
ἀποφασιστικὰ στὴν γέννηση τοῦ παρόντος πονήματος».
[5]. Αὐτόθι, σελ. 7.
[6]. Αὐτόθι, σελ. 697.
[7]. Αὐτόθι,
σελ. 559.
[8]. Ἁγίου Γρηγοριου Παλαμα, Ὅτι
οὐχὶ καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἀλλ᾽ ἐκ μόνου τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, Λόγος
πρῶτος, Πρόλογος, εἰς Γρηγοριου Παλαμα, Συγγράμματα, ἐπιμελείᾳ Π. Χρηστου, Θεσσαλονίκη 1962, σελ. 23:
«Πάλιν ὁ δεινὸς καὶ ἀρχέκακος ὄφις, τὴν ἑαυτοῦ κεφαλὴν καθ᾽ ἡμῶν διαίρων, ὑποψιθυρίζει
τὰ τῆς ἀληθείας ἀντίθετα».
[10]. ΜτΧ Ἐκκλησία = Μεγάλη τοῦ
Χριστοῦ Ἐκκλησία. Ὀνομάζεται ἔτσι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
[11]. Ἡ σωστὴ παραπομπὴ εἶναι Γ´ Βασ. 18, 1.17-46 καὶ 19, 1-17, ὅπως τὴν
δίδουν τὰ λειτουργικὰ κείμενα.
[12]. Γ´ Βασ. 18, 26.
[13]. Αὐτόθι 18, 39-40.
[14]. Αὐτόθι 19, 6-8.
[15]. Αὐτόθι 18, 17-18.
[16]. Ἔνθ᾽ ἀνωτ. σελ. 10.
[17]. Περιοδικὸ Ἐφημέριος, ἔνθ᾽ ἀνωτ. σελ. 10-11.
[18]. Πράξ. 5, 1-11.
[19]. Αὐτόθι 13, 6-12.
[20]. Ματθ. 8, 28-34. 21, 18-19. Λουκᾶ
13, 6-9.
[21]. Ματθ. 23, 34-39. 24, 1-2.
[22]. Ματθ. 21, 33-41.
[23]. Γ´ Βασ. 18, 1-16.
[24]. Δευτ. κεφάλαιο 13.
[25]. Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη μετὰ συντόμου ἑρμηνείας, Βασιλειῶν Γ´-Δ´, ὑπὸ Ν. Βασιλειαδη, Ἀδελφότης Θεολόγων «Ὁ
Σωτήρ», Ἀθῆναι 20003, τόμ. 6, σελ. 253.
[27]. Κατὰ Μανιχαίων Διάλογος 14, PG 94, 1520C.
[28]. «Μνήμη δικαίου μετ᾽ ἐγκωμίων,
σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου Πρόδρομε» κ.τ.λ.,
[29]. Αὐτὰ ὅλα στὸ Γ´ Βασιλειῶν.
[30]. Λουκᾶ 1, 16: «Καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ
δυνάμει Ἠλιού».
[31]. Ματθ. 17, 1-9. Μάρκ. 9,
2-10. Λουκᾶ 9, 28-36.
[32]. «Ὁ ἔνσαρκος ἄγγελος τῶν
Προφητῶν ἡ κρηπίς, ὁ δεύτερος Πρόδρομος τῆς παρουσίας Χριστοῦ Ἠλίας ὁ ἔνδοξος...».
[33]. Ματθ. 17, 10. Ἁγίου Ιωαννου
Χρυσοστομου, Εἰς τὸ Κατὰ Ματθαῖον Ὁμιλία 57, 1, PG 58, 557-558:
«Αἱ μὲν γὰρ Γραφαὶ δύο λέγουσι τοῦ Χριστοῦ παρουσίας, ταύτην τὴν γεγενημένην καὶ
τὴν μέλλουσαν... Καὶ οἱ προφῆται δὲ ἑκατέρας μέμνηνται. Τῆς μέντοι μιᾶς, τῆς
δευτέρας πρόδρομον λέγουσι τὸν Ἠλίαν ἔσεσθαι. Τῆς μὲν γὰρ προτέρας ἐγένετο Ἰωάννης,
ὃν καὶ Ἠλίας ὁ Χριστὸς ἐκάλει· οὐκ ἐπειδὴ Ἠλίας ἦν, ἀλλ᾽ ἐπειδὴ τὴν διακονίαν ἐπλήρου
τὴν ἐκείνου. Ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνος πρόδρομος ἔσται τῆς δευτέρας παρουσίας, οὕτω καὶ
οὗτος τῆς προτέρας ἐγένετο».
[34]. Στιχηρὸν τοῦ Ἑπερινοῦ.
[35]. Τροπάριον γ´ ᾠδῆς κανόνος Ὄρθρου.
[36]. Τροπάριον ε´ ᾠδῆς κανόνος Ὄρθρου.
[37]. Τροπάριον η´ ᾠδῆς κανόνος Ὄρθρου.
[38]. Στιχηρὸ τῶν Αἴνων.