Ἐν Πειραιεῖ 19-12-2018
ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ
Ὡς καταφανή προώθηση τοῦ διαθρησκειακοῦ συγκρητιστικοῦ καί τοῦ λαϊκοῦ Οἰκουμενισμοῦ λογίζεται ἡ πρωτοφανής καί καινοφανής, ἀντικανονική καί μεταπατερική, πράξη τῆς ἐπισκέψεως, περί τά μέσα Ὀκτωβρίου 2018, δύο Μητροπολιτῶν καί ἑνός Ἁγιορείτου Ἡγουμένου σέ μουσουλμανικό νεκροταφεῖο στήν Τραπεζούντα, καί τῆς συμπροσευχῆς, μαζί μέ τόν ἰμάμη τῆς περιοχῆς, γιά τόν μουσουλμάνο παπποῦ τοῦ ἐπιχειρηματία Ἐφκάν Μπασκάν, ὁ ὁποῖος ἀπέθανε τό 2017[1].
Στό πεντάλεπτο βίντεο, πού κυκλοφορεῖ, βλέπουμε, μπροστά ἀπό τόν τάφο τοῦ παπποῦ, ὅπως κοιτᾶμε τήν ὀθόνη τοῦ ὑπολογιστῆ, ἀπό τά ἀριστερά πρός τά δεξιά, νά εἶναι καθιστοί οἱ δύο Ἀρχιερεῖς καί ὁ Ἡγούμενος καί δεξιά τους εἶναι καθιστός ὁ ἰμάμης, πού προσεύχεται, τραγουδῶντας μοιρολόγια, καί ὁ προειρημένος ἐπιχειρηματίας. Πρός τό τέλος τοῦ βίντεο ὅλοι μαζί (ὁ ἰμάμης, οἱ Μητροπολῖτες καί ὁ Ἡγούμενος) σηκώνουν τά χέρια τους σέ δέηση, ἐνῶ ὁ ἰμάμης συνεχίζει πιό ἔντονα τήν προσευχή του.
Λίγες ἡμέρες ἀργότερα, τήν 28η Ὀκτωβρίου 2018, ἕνας ἀπό τούς Μητροπολῖτες, δείχνοντας τήν φιλοπατρία του καί τήν διαφωνία του στήν ἐπαίσχυντη «Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν», δέν παρέστη στό τρισάγιο γιά τήν κατάθεση στεφάνων, οὔτε δέχτηκε νά καθίσει μαζί μέ τήν Ὑπουργό Μακεδονίας - Θράκης κ. Κατερίνα Νοτοπούλου, ἐκπρόσωπο τῆς Κυβερνήσεως, στήν εξέδρα γιά τήν παρέλαση, ἀλλά κατέβηκε στό δρόμο, μαζί μέ τόν κόσμο[2]. Ὀρθῶς ἔπραξε καί μακάρι νά τόν μιμοῦνταν κι ἄλλοι Μητροπολῖτες. Ὅμως, παρόμοια ἀντίδραση ἔπρεπε νά ἔχει καί στήν ἀνωτέρω περίπτωση τῆς ἀντικανονικῆς συμπροσευχῆς στό μουσουλμανικό νεκροταφεῖο. Θά ἦταν προτιμότερο καί πολύ πιό ἐπαινετό, δείχνοντας τώρα τήν Ὀρθοδοξία του καί τήν διαφωνία του μέ τέτοιου εἴδους συμπροσευχές, νά μήν παραστεῖ καθόλου καί νά μήν καθίσει συμπροσευχόμενος μέ τόν ἰμάμη καί τούς ὑπολοίπους. Ἔμεῖς διδαχθήκαμε νά ὑπερμαχοῦμε πρῶτα ὑπέρ πίστεως καί μετά ὑπέρ πατρίδος. Διότι, σέ τί ὠφελεῖ μιά ἐλεύθερη μέν πατρίδα, ἀλλά χωρίς Ὀρθόδοξη πίστη; Σέ τί ὠφελεῖ μιά ἐλεύθερη πατρίδα μέ οἰκουμενιστική πίστη; Σέ καμμιά περίπτωση πάντως δέν συνεργεῖ στήν σωτηρία τῶν ψυχῶν, ἀλλά στήν ἀπώλειά τους. Εἶναι σκληρή, ἀλλά ἀληθινή ἡ πραγματικότητα ὅτι, ὅταν χάνεται ἡ Ὀρθόδοξη πίστη, χάνονται παραλλήλως καί τά ἔθνη.
Ἐκτός τῶν πολλῶν Ἱερῶν Κανόνων, πού ἀπαγορεύουν τίς συμπροσευχές[3], ὑπάρχει καί ὁ 9ος Ἱερός Κανών τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Τοπικῆς Συνόδου (364), ὁ ὁποῖος ἀπαγορεύει τήν εἴσοδο τῶν Ὀρθοδόξων λαϊκῶν πιστῶν (πόσο μᾶλλον τῶν Ἀρχιερέων καί τῶν Ἠγουμένων) σέ κοιμητήρια αἱρετικῶν (πόσο μᾶλλον τῶν ἀλλοθρήσκων) «εὐχῆς ἕνεκα». Λέγει ὁ Κανών : «Περί τοῦ μή συγχωρεῖν εἰς τά κοιμητήρια ἤ εἰς τά λεγόμενα μαρτύρια πάντων τῶν αἱρετικῶν ἀπιέναι τούς τῆς Ἐκκλησίας, εὐχῆς ἤ θεραπείας ἕνεκα, ἀλλά τούς τοιούτους, ἐάν ὦσι πιστοί, ἀκοινωνήτους γίνεσθαι μέχρι τινός, μετανοοῦντας δέ, καί ἐξομολογουμένους ἐσφάλθαι, παραδέχεσθαι»[4]. Δηλ. οἱ τῆς Ἐκκλησίας, δηλ. οἱ πιστοί λαϊκοί καί Ὀρθόδοξοι, δέν πρέπει νά πηγαίνουν στά κοιμητήρια τῶν αἱρετικῶν, ὅπου ἐνταφιάστηκαν κάποιοι ὀνομαστοί ἀπό αὐτούς, ἤ στούς οἴκους, ὅπου τάφηκαν μάρτυρες τῶν αἱρετικῶν, γιά νά προσευχηθοῦν ἤ γιά θεραπεία ἤ γιά νά τούς τιμήσουν ἤ γιά νά ζητήσουν θεραπεία ἀπό αὐτούς γιά τίς ἀσθένειές τους. Ὅσοι τό κάνουν αὐτό, διορίζει ὁ παρών Κανόνας νά γίνονται ἀκοινώνητοι πρός καιρόν, ἕως ὅτου μετανοήσουν καί ἐξομολογηθοῦν καί παραδεχθοῦν ὅτι ἔσφαλαν.
Ἐπιπλέον, οἱ ἐν λόγῳ Μητροπολῖτες καί ὁ Ἁγιορείτης Καθηγούμενος, μέ τήν πράξη τους αὐτή, προκάλεσαν σκανδαλισμό καί ἀλγεινή ἐντύπωση στό εὐσεβές πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, διότι ἐξίσωσαν τήν Ὀρθοδοξία μέ τόν Μουσουλμανισμό, κατεβίβασαν τήν Ὀρθόδοξη πίστη, πού εἶναι Ἀποκάλυψη, στό ἐπίπεδο τῆς θρησκείας, καί τήν προσομοίωσαν μέ τήν, κατά τόν Ὅσιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, λαοπλάνο καί πρόδρομο τοῦ Ἀντιχρίστου θρησκεία τοῦ Ἰσλάμ[5]˙ δίδαξαν μέ στρεβλό τρόπο ὅτι τήν σωτηρία μπορεῖ κανείς νά τήν βρεῖ καί στόν Μουσουλμανισμό, ὅτι Ὀρθοδοξία καί Ἰσλάμ πιστεύουν στόν ἴδιο Θεό καί εἶναι ἴδιες, μονοθεϊστικές καί ἀποκαλυπτικές θρησκεῖες, ὅτι καί ὁ Μουσουλμανισμός διδάσκει τήν δικαιοσύνη καί τήν εἰρήνη. Παραλλήλως, ἐνίσχυσαν τήν πλανεμένη θεωρία περί εἰρηνικῆς συνυπάρξεως τῶν θρησκειῶν. Τέλος, ἡ πράξη τους αὐτή ἀποτελεῖ προσβολή τοῦ Εὐαγγελίου καί βλασφημία ἐναντίον τῶν ἁγίων ἐνδόξων μαρτύρων.
Ἀλήθεια, σέ ποιόν «κοινό θεό» συμπροσευχήθηκαν οἱ ἐν λόγῳ Μητροπολῖτες, ὁ Ἁγιορείτης Ἡγούμενος καί ὁ ἰμάμης, ὅταν ὁ τελευταῖος, καθότι μουσουλμάνος, δέν πιστεύει στήν Ἁγία Τριάδα, στόν Πατέρα, τόν Υἱό καί τό Ἅγιον Πνεῦμα; Ὡς γνωστόν, ἡ λαοπλάνος θρησκεία τοῦ Ἰσλαμισμοῦ, πρόδρομος τοῦ Ἀντιχρίστου, πού πλανᾶ τόν λαό μέ τόν ψευδοθεό Ἀλλάχ, τόν ψευδοπροφήτη του Μωάμεθ καί τό ψευδοβιβλίο του τό Κοράνιο, πού διδάσκει τό τζιχάντ, δηλ. τόν ἱερό πόλεμο κατά τῶν ἀπίστων μή μουσουλμάνων, στήν οὐσία εἶναι κρυπτοϊουδαϊκή αἵρεση, πού ἀρνεῖται τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ, τόν Σταυρικό Του θάνατο, τόν Τίμιο Σταυρό καί τήν Ἀνάστασή Του, καί ἱστορική ἐπιβίωση τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρειανισμοῦ[6].
Ἡ ἀντικανονική συμπροσευχή τῶν προαναφερομένων Μητροπολιτῶν μέ τόν ἰμάμη στό μουσουλμανικό νεκροταφεῖο δέν ἀποτελεῖ μεμονωμένο γεγονός, ἀλλά προσθέτει ἕνα ἀκόμη κρίκο στήν ἁλυσίδα τῆς οἰκουμενιστικῆς τους πορείας.
Ἡ παραπάνω περίπτωση μᾶς φέρνει στό νοῦ ἕνα ἀντίστοιχο περιστατικό ἀπό τήν ζωή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, τοῦ κήρυκος τῆς Χάριτος καί θεατοῦ τοῦ ἀκτίστου Φωτός. Θά ἐπικεντρώσουμε τήν προσοχή μας στή θεολογική συζήτηση, πού εἶχε ὁ ἅγιος Γρηγόριος μέ ἕνα τασιμάνη, μουσουλμάνο θρησκευτικό λειτουργό, κατά τήν περίοδο τῆς αἰχμαλωσίας του στή Μικρά Ἀσία (1353 - 1354)[7], γιά νά φανεῖ ἡ μεγίστη διαφορά ἀντιμετωπίσεως τοῦ τασιμάνη ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο καί τοῦ ἰμάμη ἀπό τούς προαναφερομένους Ἀρχιερεῖς καί τόν Ἁγιορείτη Ἠγούμενο.
«Ὁ ἅγιος Γρηγόριος μεταφέρθηκε στή Νίκαια. Κάποια μέρα ἐξῆλθε γιά περίπατο ἔξω ἀπό τήν πόλη ἀπό τήν ἀνατολική πύλη. Συνέπεσε τότε νά κηδεύουν οἱ Μουσουλμάνοι κάποιον ὁμόπιστό τους. Ὁ ἅγιος παρακολουθοῦσε τά τελούμενα ἐκ τοῦ μακρόθεν, καί ὄχι ἐκ τοῦ σύνεγγυς οὔτε συμπροσευχόμενος μέ τόν τασιμάνη, ὅπως ἔκαναν οἱ προαναφερόμενοι Ἀρχιερεῖς καί ὁ Ἁγιορείτης Ἠγούμενος. Ὅταν ἐπέστρεφαν οἱ Μουσουλμάνοι, κάθησαν μαζί μέ ἕνα τασιμάνη, ἕνα μουσουλμάνο θρησκευτικό λειτουργό δηλ., στό μέρος ὅπου καθόταν καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Βλέπουμε ὅτι οἱ Μουσουλμάνοι καί ὁ τασιμάνης κάθισαν ἐκεῖ, πού ἦταν ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Δέν κάθισε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἐκεῖ, πού ἦταν οἱ Μουσουλμάνοι. Σέ ἀντίθεση βέβαια μέ τούς προαναφερομένους Ἀρχιερεῖς καί τόν Ἁγιορείτη Ἠγούμενο, οἱ ὁποῖοι κάθισαν στό μέρος, ὅπου ἦταν ὁ ἰμάμης. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος, ἀφοῦ ζήτησε κάποιον, πού νά γνωρίζει καί τίς δύο γλῶσσες, μέ δική του πρωτοβουλία, ἄνοιξε συζήτηση μέ τόν τασιμάνη. Στήν προκειμένη περίπτωση, ὅμως, δέν ὑπῆρξε καμμία συζήτηση τῶν προαναφερομένων Ἀρχιερέων καί τοῦ Ἁγιορείτη Ἠγουμένου μέ τόν ἰμάμη. Μέ ἀφορμή τά τελεσθέντα κατά τήν κηδεία ὁ διάλογος περιεστράφη γύρω ἀπό τήν σχετική τελετουργία καί τήν μέλλουσα κρίση.
Παρατήρησε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὅτι θά ἔπρεπε οἱ εὐχές τους νά ἀναπέμπονται πρός τόν Χριστό, ἐφ' ὅσον, ὅπως καί οἱ ἴδιοι πιστεύουν, κριτής ὅλων θά ἔλθει ὁ Χριστός. Σύμφωνα μάλιστα μέ τόν Πατριάρχη Ἀβραάμ, ὁ Θεός θά κρίνει τήν οἰκουμένη, ὅπως καί σύμφωνα μέ τόν προφήτη Δανιήλ. Ἑπομένως, ὁ Χριστός ὡς Θεός θά κρίνει τήν οἰκουμένη καί δέν εἶναι διαφορετικός ἀπό τόν Πατέρα κατά τήν Θεότητα, ὅπως τό ἡλιακό ἀπαύγασμα δέν εἶναι διαφορετικό ἀπό τόν ἥλιο. Ὁ τασιμάνης φάνηκε νά δυσανασχετεῖ. Ἀνέπτυξε καί τίς δικές του θέσεις, ἐνῶ ἐν τῷ μεταξύ συγκεντρώθηκαν πολλοί Χριστιανοί καί Τοῦρκοι, γιά νά παρακολουθήσουν τή συζήτηση. Eἶπε, λοιπόν, ὁ τασιμάνης ὅτι οἱ Μουσουλμάνοι δέχονται ὅλους τούς προφῆτες καί τόν Χριστό, πιστεύουν δέ ὅτι καί τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ εἶναι θεϊκή ἀποκάλυψη, κατῆλθεν ἐξ οὐρανοῦ. Ἀφοῦ στράφηκε πρός τόν ἅγιο Γρηγόριο, τόν ἐρώτησε : «Ὑμεῖς δέ πῶς οὐ δέχεσθε τόν ἡμέτερον προφήτην, οὐδέ πιστεύετε τῷ τούτου βιβλίῳ, ἐξ οὐρανοῦ καί αὐτό καταβάντι»;
Ἡ ἀπάντηση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου εἶναι πλήρης, θαρραλέα καί ἀποφασιστική, ὅπως θά δοῦμε. Προϋποθέτει μάλιστα γνώση τῆς σχετικῆς διδασκαλίας τῶν πρό αὐτοῦ ἁγίων, ἰδιαίτερα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Λέγει, λοιπόν, ὁ ἅγιος Γρηγόριος, ἀπαντώντας στόν τασιμάνη, ὅτι εἶναι παλαιοτάτη συνήθεια νά μή δεχόμαστε τίποτε ὡς ἀληθές, ἄν δέν ὑπάρχουν σχετικές μαρτυρίες. Οἱ μαρτυρίες εἶναι δύο εἰδῶν˙ τό ἕνα εἶδος μαρτυρίας εἶναι τά ἴδια τά ἔργα καί τά πράγματα, τό ἄλλο οἱ μαρτυρίες ἀπό ἀξιόπιστα πρόσωπα. Ἀναφέρεται στόν προφήτη Μωϋσή καί στίς μαρτυρίες, πού ὑπάρχουν γι' αὐτόν μέσα στήν Ἁγία Γραφή, ὅπως καί στόν Χριστό, ὁ ὁποῖος «μετά ἐξαισίων ὧν εἰργάσατο πολλῶν καί μεγάλων, καί παρ' αὐτοῦ Μωσέως καί τῶν ἄλλων προφητῶν μαρτυρεῖται». Δέν ἰσχύει τό ἴδιο καί γιά τόν Μωάμεθ, ὁ ὁποῖος οὔτε μαρτυρεῖται ἀπό τούς προφῆτες οὔτε ἔκανε κάποιο θαῦμα ἀξιόλογο˙ «Τόν δέ Μεχούμετ οὔτε παρά τῶν προφητῶν εὑρίσκομεν μαρτυρούμενον οὔτε τι ξένον εἰργασμένον καί ἀξιόλογον πρός πίστιν ἐνάγον. Διά τοῦτο οὐ πιστεύομεν αὐτῷ οὐδέ τῷ παρ' αὐτοῦ βιβλίῳ».
Ὁ τασιμάνης δυσανασχέτησε˙ ἀπολογήθηκε, ὅμως, προβάλλοντας τό ἐπιχείρημα ὅτι στό Εὐαγγέλιο ὑπῆρχαν μαρτυρίες γιά τόν Μωάμεθ, ἀλλά τίς ἔσβησαν, τίς ἐξαφάνισαν οἱ Χριστιανοί, καί ὅτι δεῖγμα θεϊκῆς εὐλογίας καί ἀποδοχῆς τοῦ Μωάμεθ εἶναι ὅτι διαρκῶς ἀπό τήν ἀνατολή μέχρι τή δύση, σέ ὅλη δηλ. τήν οἰκουμένη, ὁ Θεός τοῦ χάρισε νίκες ἐναντίον τῶν ἄλλων ἐθνῶν˙ «Ἀλλά καί ἐξ ἄκρας ἀνατολῆς ἐξελθών ἠλίου, μέχρι καί τῆς αὐτοῦ δύσεως, ὡς ὁρᾶς, νικῶν κατήντησεν».
Εἶναι συντριπτική ἡ ἀπάντηση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου στά ἐπιχειρήματα αὐτά τοῦ τασιμάνη. Λέγει ἐν πρώτοις ὅτι ἀπό τό Εὐαγγέλιο δέν ἀποκόπηκε οὔτε τροποποιήθηκε τό παραμικρό. Ὑπάρχουν γι' αὐτό φρικτές ἐντολές˙ ὅποιος τολμήσει νά ἀποκόψει κάτι ἤ νά τό ἀλλάξει ἀποκόπτεται ἀπό τόν Χριστό. Κανείς Χριστιανός δέν θά τολμοῦσε νά ἀποκόψει ἤ νά ἀλλάξει τά θεοχάρακτα λόγια τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε καί οἱ πολλές μεταφράσεις τοῦ Εὐαγγελίου μαρτυροῦν γι' αὐτό˙ θά εἶχε γίνει ἀντιληπτή ἡ ὁποιαδήποτε παραχάραξη. Ἀκόμη καί πολλοί αἱρετικοί, πού συμφωνοῦν σέ μερικά μέ τούς Μουσουλμάνους, δέν ἔχουν νά δείξουν τέτοιο παραλλαγμένο Εὐαγγέλιο. Στό Εὐαγγέλιο ἄλλωστε ὑπάρχουν ἐμφανῶς διδασκαλίες ἀντίθετες πρός τήν διδασκαλία τοῦ Μωάμεθ˙ πῶς, λοιπόν, θά μαρτυροῦσε τό Εὐαγγέλιο γιά τόν Μωάμεθ; Ἐπιπλέον, δέν ὑπάρχει στό Εὐαγγέλιο τίποτε σχεδόν, πού νά μήν ἔχει προλεχθῆ ἀπό τούς προφῆτες˙ ἄν, λοιπόν, ὑπῆρχε γραμμένο κάτι γιά τόν Μωάμεθ, θά τό εἶχαν πρoειπεῖ καί οἱ προφῆτες. Ἀντίθετα, μέσα στό Εὐαγγέλιο ὑπάρχει γραμμένο, καί ὄχι σβησμένο, ὅτι «ἐλεύσονται πολλοί ψευδόχριστοι καί ψευδοπροφῆται καί πολλούς πλανήσουσι». Γι'αὐτό καί παραγγέλλει : «Μή οὖν πλανηθῆτε ὀπίσω αὐτῶν». Εἶναι βέβαια σωστό ὅτι ὁ Μωάμεθ προχώρησε ἀπό τήν Ἀνατολή μέχρι τή Δύση, νικώντας τούς ἄλλους λαούς. Πῶς τό κατόρθωσε, ὅμως, αὐτό; «Πολέμῳ καί μαχαίρᾳ καί λεηλασίαις καί ἀνδραποδισμοῖς καί ἀνδροκτασίαις, ὧν οὐδέν ἐκ Θεοῦ τοῦ ἀγαθοῦ προηγουμένως ἐστί, τοῦ ἐξ ἀρχῆς ἀνθρωποκτόνου δέ μᾶλλον προηγούμενον θέλημα». Καί ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος ξεκίνησε ἀπό τή Δύση καί κατέκτησε τήν Ἀνατολή. Καί πολλοί ἄλλοι σέ διάφορες ἐποχές μέ τά στρατεύματά τους κατέκτησαν μεγάλα τμήματα τῆς οἰκουμένης. Σέ κανέναν, ὅμως, ἀπ' αὐτούς δέν ἐμπιστεύθηκαν οἱ ἄνθρωποι καί τίς ψυχές τους, ὅπως οἱ Μουσουλμάνοι στόν Μωάμεθ. Ἄλλωστε, μολονότι χρησιμοποίησε ὁ Μωάμεθ τή βία καί κολάκευε τίς ἡδονές, ἐν τούτοις δέν κατέκτησε καί ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη. Ἀντίθετα, ἡ διδασκαλία του Χριστοῦ, μολονότι ἀπομακρύνει ἀπ' ὅλες τίς ἡδονές τῆς ζωῆς, ἐξαπλώθηκε στά πέρατα τῆς οἰκουμένης, χωρίς νά χρησιμοποιήσει βία, ἀλλά μᾶλλον νικώντας τήν βία, πού ἄλλοι ἀσκοῦσαν ἐναντίον της, ὥστε πράγματι μόνον αὐτή νά μπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ὡς ἡ νίκη, πού νίκησε τόν κόσμο.
Ἡ συντριπτική καί θαραλλέα ἀπάντηση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου ἐξόργισε τούς Τούρκους. Οἱ παρατυχόντες Χριστιανοί παρατήρησαν τίς κακές διαθέσεις τους καί μέ νοήματα προέτρεψαν τόν ἅγιο Γρηγόριο νά μετριάσει τούς λόγους, ὁ ὁποῖος πράγματι, χαμογελώντας μέ ἱλαρότητα, εἶπε ὅτι εἶναι φυσικό νά διαφωνοῦμε, γιατί διαφορετικά θά εἴχαμε τήν ἴδια πίστη.
Ἀνταποκρινόμενος στήν τελευταία αὐτή ἐξ ἀνάγκης προκληθεῖσα συναινετική ἀτμόσφαιρα κάποιος ἀπό τούς Τούρκους εἶπε ὅτι θά ἔλθει κάποτε καιρός, πού θά συμφωνήσουμε μεταξύ μας : «Ἔσται ποτέ ὅτε συμφωνήσομεν ἀλλήλοις». Στή διαπίστωση αὐτή συνεφώνησε καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος, δίνοντας κατ' οἰκονομίαν τόπο στήν ὀργή τῶν Τούρκων, καί ἀσφαλῶς χωρίς ποτέ νά πιστεύσει ὅτι εἶναι δυνατόν νά συμφωνήσουμε Χριστιανοί καί Μουσουλμάνοι.
Στό σημεῖο αὐτό θά πρέπει νά διευκρινήσουμε ὅτι κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἀνεξαρτήτως θρησκεύματος θά δοῦν πρόσωπο πρός πρόσωπο τόν Ἰησοῦ Χριστό καί ὅλοι θά Τόν προσκυνήσουν, ἀλλά δέν θά σωθοῦν ὅλοι. Ἄλλοι θά ἀναστηθοῦν «εἰς κρίσιν», δηλ. θά πᾶνε στή κόλαση, καί ἄλλοι «εἰς ἀνάστασιν ζωῆς», δηλ. θά πᾶνε στόν Παράδεισο. Ἡ Ἀνάσταση θά εἶναι κοινή γιά ὅλους, θά εἶναι Καθολική Ἀνάσταση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ὄχι, ὅμως, καί τῆς θελήσεως. Ὁ καθένας μας θά κριθεῖ σύμφωνα μέ τίς πράξεις, τούς λόγους καί τίς σκέψεις του. Ἐάν στήν ἐπίγεια ζωή ὁ καθένας μας πιστεύει ὀρθόδοξα καί ζεῖ ὀρθόδοξα, τότε ἔχει ἐλπίδα σωτηρίας, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Κύριλλο Ἱεροσολύμων καί τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο.
Ἑπομένως, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, εὐχόμενος ὅτι κάποτε θά συμφωνήσουν οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί μέ τούς Μουσουλμάνους, εἶχε ὑπόψιν του τά πατερικά λόγια τῶν δύο παραπάνω ἁγίων. Εὐχήθηκα, λέγει, πράγματι νά ἔλθει ὁ καιρός ἐκεῖνος : «Συνεθέμην γάρ μνησθείς τῆς τοῦ ἀποστόλου φωνῆς, ὅτι ἐπί τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν γόνυ κάμψει καί πᾶσα γλώσσα ἐξομολογήσεται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός˙ τοῦτο δ'ἔσται πάντως ἐν τῇ Δευτέρᾳ Παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ».
Πράγματι, ὁ ἅγιος Γρηγόριος συνεφώνησε ὅτι θά ἔλθει κάποτε καιρός, πού θά συμφωνήσουμε μεταξύ μας οἱ Χριστιανοί καί οἱ Τοῦρκοι, ἀλλά αὐτό τό εἶπε, δίνοντας κατ' οἰκονομίαν τόπο στήν ὀργή τῶν Τούρκων, πού εἶχε ξεσπάσει ἐναντίον του, καί ἀσφαλῶς χωρίς ποτέ νά πιστεύσει ὅτι εἶναι δυνατόν νά συμφωνήσουμε Χριστιανοί καί Μουσουλμάνοι. Τήν συμφωνία αὐτή τήν βλέπει νά πραγματοποιεῖται, ὄχι στό ἱστορικό ἐπίπεδο, σέ κάποια μελλοντική περίοδο της ἱστορίας, ἀλλά σέ ὑπεριστορικό ἐπίπεδο, μετά τήν Δευτέρα παρουσία τοῦ Χριστοῦ[8].
[1]Πανθρησκεία : Ὀρθόδοξοι Μητρoπολίτες... προσεύχονται σέ μουσουλμανικό νεκροταφείο (βίντεο), 20-10-2018, https://www.pronews.gr/thriskeia/721512_orthodoxoi-mitrpolites-proseyhontai-se-moysoylmaniko-nekrotafeio-vinteo, http://www.romfea.gr/diafora/24480-oi-mitropolites-dramas-kai-neapoleos-proseuxithikan-gia-ton-pappou-tourkou-epixeirimatia
[2] Ἡ ἄρνηση του Μητροπολίτη κέρδισε τό διαδίκτυο, 2-11-2018, https://www.vimaorthodoxias.gr/arthrografia/i-arnisi-tou-mitropoliti-kerdise-to-diadiktyo/
[3] Σχ. βλ. 10ος, 11ος, 45ος, 65ος, 71ος Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, 6ος, 9ος, 32ος, 33ος, 34ος, 37ος Κανόνες τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Τοπικῆς Συνόδου, 9ος Κανών τοῦ Τιμοθέου Ἀλεξανδρείας, 2ος Κανών τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου, 1ος Κανών τῆς Δ΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου, 2ος Κανών τῆς ΣΤ’ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου, 1ος Κανών τῆς Ζ’ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
[4] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θεσ/κη 2003, σσ. 423-424.
[5] ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ, Περί αἱρέσεων ρα΄ 1-2, PG 94, 678-780 καί ΕΠΕ 2, ἐκδ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Θεσ/κη 1991, σσ. 306-321.
[6] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας 2014, https://www.imp.gr/home-4/poimantorikoi-egkygklioi-sebasmiotatou/poimantorikoi-egkygklioi-sebasmiotatou-2014/44-ποιμαντορικοί-εγκύκλιοι-σεβασμιωτάτου-2014/720-ποιμαντορικη-εγκυκλιοσ-του-σεβασμιωτατου-μητροπολιτου-πειραιωσ,-φαληρου,-δραπετσωνασ-και-αγιου-ιωαννου-ρεντη-σ-ε-ρ-α-φ-ε-ι-μ-επι-τηι-εναρξει-τησ-αγιασ-και-μεγαλησ-τεσσαρακοστησ-2014.html
[7] ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, Ἐπιστολή πρός τήν ἑαυτοῦ Ἐκκλησίαν, ΕΠΕ 7, 160-197.
[8] ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Διαθρησκειακές συναντήσεις˙ ἄρνηση τοῦ Εὐαγγελίου καί προσβολή τῶν ἁγίων Μαρτύρων, ἐκδ. Βρυέννιος, σειρά ‘’Φίλη Ὀρθοδοξία’’ 7, Θεσ/κη 2003, σσ. 84-91.
ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ: https://aktines.blogspot.com/2018/12/blog-post_315.html
