Ομάδα Φοιτητών Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ ή Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι;
Στις 10 Ιανουαρίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης[1], αδελφού του Μ. Βασιλείου, αναρτήθηκε στο επίσημο ιστολόγιο της θεολογικής σχολής Θεσσαλονίκης, ανακοίνωση για εκδήλωση στο Ναό των Παπικών επί της Φράγκων επ' ευκαιρία της «Παγκόσμιας Εβδομάδας προσευχής για τη Χριστιανική Ενότητα»[2]. Συγκεκριμένα ο διαχειριστής του ιστολογίου, λέκτωρ του τμήματος Θεολογίας, ανήρτησε αφίσα, η οποία ενημερώνει για εκδήλωση που θα λάβει χώρο στον «Καθεδρικό Καθολικό Ναό της Ασπίλου Συλλήψεως της Θεοτόκου» επί της οδού Φράγκων στις 19/1/2012 και ώρα 7 μ.μ. με θέμα «Τι μας ζητάει ο Κύριος». Η εκδήλωση απευθύνεται προς Καθολικούς, Ορθοδόξους, Αποστολικούς Αρμενίους, Αγγλικανούς και Ευαγγελικούς. Κύριος ομιλητής θα είναι ο «αρχιμανδρίτης» της Αρμενικής κοινότητος Σαράκ. Στόχος της εκδήλωσης, όπως αναφέρεται στην αφίσα, είναι «“ίνα πάντες εν ώσιν” για να πιστέψει ο κόσμος». Η σπουδή ήταν τέτοια που τοπική εφημερίδα της Θεσσαλονίκης δημοσίευσε την είδηση ημέρες αργότερα![3]
Δεν θεωρούμε το γεγονός τυχαίο, αλλά πρωτίστως προσβολή στη μνήμη του εορτάζοντος Αγίου που τόσα υπέφερε από αιρετικούς και πολλά προσέφερε στην Εκκλησία μας: o Άγιος Γρηγόριος Νύσσης συκοφαντήθηκε από τους Αρειανούς
Το γεγονός μας προβλημάτισε έντονα και προκάλεσε τις εξής απορίες:
1) Πως ιστοσελίδα ορθόδοξης θεολογικής σχολής διαφημίζει εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα σε ναό των Παπικών; Άραγε ο ναός αυτός έχει βγάλει πότε ανακοίνωση για αντίστοιχες θεολογικού περιεχομένου εκδηλώσεις στη θεολογική σχολή;
2) Με την άδεια ή ευλογία ποιάς εκκλησιαστικής αρχής αναγράφεται ότι στη «συμπροσευχή» θα συμμετέχουν μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας; Σε κανένα από τους επίσημους ιστότοπους των τοπικών μητροπόλεων της Θεσσαλονίκης δεν έχει αναρτηθεί καμία ανακοίνωση. Εκτός βέβαια και αν υπονοούνται μέλη που συμμετέχουν σε διφορούμενες εκδηλώσεις και πολλές φορές δημιουργούν αντιπαραθέσεις στους κόλπους της Εκκλησίας χωρίς την ευλογία του πνευματικού τους ή του επισκόπου τους, καθώς «όπου επίσκοπος, εκεί και το πλήρωμα της Εκκλησίας» κατά τον άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο.
3) Η συμμετοχή ενός ορθοδόξου σε μια εκδήλωση σε ναό αφιερωμένο στην κατά τους παπικούς Άσπιλη Σύλληψη της Θεοτόκου, σημαίνει αυτομάτως αποδοχή του πλανεμένου δόγματος για το οποίο αντιρρήσεις έχουν φέρει ακόμα και δυτικοί θεολόγοι, όπως ο πολύς Θωμάς Ακινάτης;[5]
Ως προς τη «συμπροσευχή» προκύπτει ένα μεγάλο θέμα που το έχουν υποστηρίξει κατά καιρούς και άλλοι ορθόδοξοι αδελφοί και στον Τύπο και στο Διαδίκτυο. Ως πιστά μέλη της Ορθοδόξου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας έχουμε ως πρότυπο ζωής τον ίδιο τον Κύριο, τους Αγίους και τους Μάρτυρες. Η βάση της πίστεώς μας είναι η Αγία Γραφή, οι Πατέρες της Εκκλησίας και η Ιερά Παράδοση. Μέσα λοιπόν στη μεγάλη πορεία της Εκκλησίας μας αυτή αντιμετώπισε με τη συνεργεία του Αγίου Πνεύματος πολλές αιρέσεις συνοδικά και μέσα από αυτές τις Συνόδους θεσπίστηκαν κανόνες που διέπουν τη ζωή των πιστών μελών της. Υπάρχουν και κανόνες που αφορούν την συμπροσευχή με τους αιρετικούς που αποκαλούνται κομψά «ετερόδοξοι», στην προκειμένη περίπτωση οι Παπικοί του filioque και του αλάθητου του Πάπα[6], οι Μονοφυσίτες Αρμένιοι, οι Αγγλικανοί και οι Προτεστάντες[7]. Ενδεικτικά παραθέτουμε:
1) ΞΕ΄ των Αγ. Αποστόλων: «Εἰ τις κληρικός, ἤ λαϊκός εἰσέλθοι εἰς συναγωγήν Ἰουδαίων, ἤ αἱρετικῶν προσεύξασθαι, καί καθαιρείσθω, και ἀφοριζέσθω»,
2) ΛΖ΄ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ: «ὅτι οὐ δεῖ παρά τῶν Ἰουδαίων ἤ αἱρετικῶν τά πεμπόμενα ἑορταστικά λαμβάνειν, μηδέ συνεορτάζειν αὐτοῖς»,
3) Ι΄ Κανών τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων: «εἴ τις ἀκοινωνήτῳ, κᾂν ἐν οἴκῳ συνεύξηται, οὗτος ἀφοριζέσθω»
4) ΜΕ', των Αγίων Αποστόλων: «Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος αιρετικοίς συνευξάμενος, μόνον, αφοριζέσθω, ει δε επέτρεψεν αυτοίς, ως κληρικούς ενεργήσαι τι, καθαιρείσθω».
Αλλά και άλλοι καθορίζουν ξεκάθαρα ότι δεν επιτρέπεται τόσο το συλλείτουργο όσο και η συμπροσευχή με τους αιρετικούς «ετεροδόξους»[8]. Ο αντίλογος που συνήθως προβάλλει είναι ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν εννοούσαν τους Δυτικούς αλλά τους υπόλοιπους αιρετικούς της εποχής. Στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουμε συμπροσευχή μόνο με Παπικούς (που δεν έχουν ακόμη αποκηρύξει το filioque και το αλάθητο του Πάπα) αλλά και με Μονοφυσίτες[9], αφού κύριος ομιλητής στην εκδήλωση θα είναι ο «εφημέριός» τους στη Θεσσαλονίκη. Επομένως είναι επίκαιροι οι κανόνες των Συνόδων, καθώς οι μονοφυσίτες είναι αιρετικοί και καταδικασμένοι από την Εκκλησία μας ήδη από την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνος! Άρα κατηγορηματικά κανείς δεν μπορεί να συμπροσευχηθεί με αυτούς. Χαρακτηριστικοί είναι οι λόγοι του Αγίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου που εορτάζει την επομένη του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, ο οποίος απευθυνόμενος στο πλήθος στα Ιεροσόλυμα μιλώντας για τους λεγόμενους αντιχαλκηδονίους είπε: «Όποιος δε δέχεται τις τέσσερεις αγίες και οικουμενικές συνόδους, όπως τα τέσσερα ευαγγέλια ανάθεμα έστω»[10].
Επίσης, στη προσεχή «συμπροσευχή» θα συμμετέχουν και μέλη των Αγγλικανών, αποκομμένων από τον Πάπα ήδη από την εποχή του Ερρίκου του Η΄ το 1534, επειδή ο Πάπας δεν επέτρεπε την ακύρωση του γάμου του, για να παντρευτεί άλλη γυναίκα! Έκτοτε ο Ερρίκος αναγορεύτηκε «Υπέρτατη κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας», ενώ διάδοχοί του - μέχρι και σήμερα η Ελισάβετ Β΄ της Αγγλίας – έχουν τον τίτλο «Υπέρτατος Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας»[11]! Είναι άλλη μία αιρετική «εκκλησία» με την οποία δεν έχουμε κοινωνία και άρα η συμπροσευχή μαζί τους αποτελεί αμάρτημα κατά τους παραπάνω κανόνες. Χαρακτηριστικό της «εκκλησίας» αυτής, που κάθε άλλο παρά ενώνει, είναι τόσο η αποδοχή της ιεροσύνης των γυναικών όσο και η πρόσφατα δημοσιευθείσα άδεια προαγωγής στο βαθμό του επισκόπου ανδρών ομοφυλοφίλων[12]. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί θανάσιμο αμάρτημα για τη χριστιανική πίστη σύμφωνα με βιβλικά χωρία: «καὶ ὃς ἂν κοιμηθῇ μετὰ ἄρσενος κοίτην γυναικός βδέλυγμα ἐποίησαν ἀμφότεροι θανατούσθωσαν ἔνοχοί εἰσιν ( Λευιτ. 20,13)», «Ὁμοίως δὲ καὶ οἱ ἄρσενες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους, ἄρσενες ἐν ἄρσεσι τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες» (Ρωμ. 1,27), «ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ἄδικοι βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι; μὴ πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται … βασιλείαν θεού οὐ κληρονομήσουσιν» (Α΄Κορ. 6, 9-10). Αλλά μάλλον ζούμε στα χρόνια που προλέγει ο άγιος Ιερώνυμος: «Όταν θα έλθει η εποχή που θα αμνηστεύεται και θα επευλογείται το όνειδος της ομοφυλοφιλίας, τότε ακριβώς είναι που θα συμβούν τα συγκλονιστικά, παγκόσμια δραματικά γεγονότα»[13].
Τι λένε για αυτά τα βιβλικά χωρία οι διδάσκοντες της Θεολογικής Σχολής, όταν μάλιστα δύο της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης που εμφανίζονται σε περσινό βίντεο τοπικού σταθμού (λεπτό 1.33)[14] να συμπροσεύχονται μέσα στο «ιερό» μαζί με τους «ετερόδοξους»; Ο επίκουρος της Καινής Διαθήκης ήταν και ο επίσημος ομιλητής της περσινής παρόμοιας εκδήλωσης!
To βίντεο, το οποίο αρχίζει με την καταδίκη επεισοδίου από διαμαρτυρόμενους παλαιοημερολογίτες, είναι αποκαλυπτικό: στη μέση καθολικός, δεξιά του αγγλικανός και αριστερά του αρμένιος. Η δημοσιογράφος εκφωνεί: «Καθολικοί, προτεστάντες, αγγλικανοί, ευαγγελικοί καθώς και αρμένιοι προσευχήθηκαν όλοι μαζί, θέλοντας να δώσουν μια νέα πνοή στο διάλογο μεταξύ των εκκλησιών». Και για να το τεκμηριώσει ρωτά κυρία που δηλώνει «Χριστιανή Ορθόδοξη. Επειδή γίνεται ως ορθόδοξο τυπικό η θεία λειτουργία των ελληνορρύθμων, δε διαφέρει σε τίποτα, έρχομαι και την παρακολουθώ». Ουσιαστικά η κυρία παραδέχεται, χωρίς να το γνωρίζει (άραγε το γνωρίζει ο πνευματικός της και της το επιτρέπει;) την επιτυχία της προπαγάνδας της Ουνίας[15], σοβαρό αγκάθι στο διάλογο με τους δυτικούς!.
Δεν σχολιάζουμε τη δήλωση του κεντρικού ομιλητή της εκδήλωσης επίκουρου της θεολογικής σχολής Θεσσαλονίκης: «είναι μία συνήθεια, η οποία γίνεται σχεδόν κάθε χρόνο από όλους τους χριστιανούς και τις χριστιανικές κοινότητες της Θεσσαλονίκης, όλοι οι χριστιανοί που έχουν ένα κοινό πιστεύω στον Ιησού Χριστό, δηλαδή εμείς οι Ορθόδοξοι, οι Ρωμαιοκαθολικοί, οι Αρμένιοι, οι Ευαγγελικοί, συγκεντρωνόμαστε για να συμπροσευχηθούμε και να παρακαλέσουμε τον Θεό για ενότητα[16]» (2.33-3.05). Δήλωση παραπλανητική, καθώς δεν αποτελεί συνήθεια, αλλά τέχνασμα των τελευταίων ετών, δεν γίνεται από όλους τους χριστιανούς της Θεσσαλονίκης παρά από 50 ανθρώπους που φαίνονται στο βίντεο, ούτε αυτός εκπροσωπεί τους Ορθόδοξους της Θεσσαλονίκης (από ποιον εστάλη να τους εκπροσωπήσει;)! Η δήλωση κρίνεται από μόνη της βάσει των κανόνων της Εκκλησίας και της ιστορίας, και τελικά θα την κρίνει ο δικαιοκρίτης Θεός στη Δευτέρα Παρουσία. Προς το παρόν θα έπρεπε να προβληματίσει τη στάση των διδασκόντων της σχολής η ίδια η δημοσιογράφος με το σχόλιό της: «αισθητή ήταν η παντελής απουσία από τη συμπροσευχή εκπροσώπου της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας». Και συνεχίζει η ίδια: «Ερωτηθείς σχετικά ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος δήλωσε: «Δεν είναι μέσα στην τάξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας να συμμετέχει σε θρησκευτικές τελετές ή συμπροσευχές με ετερόδοξους και πολύ περισσότερο με εκπροσώπους άλλων θρησκειών»» (λεπτά 3.19- 3.37). Πόσο πιο ξεκάθαρα να το πει ο επίσκοπος, που είναι «εις τύπον και τόπον Χριστού» ως διάδοχος των Αγίων Αποστόλων, για να γίνει κατανοητό ότι δεν πρέπει να συμπροσευχόμαστε με «ετερόδοξους»; Αντιθέτως ο Νικόλαος ο αυτοαποκαλούμενος «Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Νάξου –Τήνου-Άνδρου -Μυκόνου» δηλώνει σε άρθρο του: «Να μη φοβάστε τη συμπροσευχή, να μην εμποδίζετε την κοινή προσπάθεια που γίνεται από τις δύο αδελφές εκκλησίες»[17]. Τον προσκαλούμε με αγάπη να έρθει να προσκυνήσει την εικόνα και τα άγια λείψανα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στον Μητροπολιτικό Ναό της Θεσσαλονίκης και μετά να συζητήσουμε για ό,τι θέλει. Αλλά πως «υιοθετεί» τίτλο που φέρει ο ορθόδοξος επίσκοπος της Μητροπόλεως Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μυκόνου, Μήλου, Σερίφου, Σίφνου, Κιμώλου, Κύθνου, Φολεγάνδρου, Σίκινου;[18]
Ο επίκουρος συνεντευξιαζόμενος συνεχίζει την πτώση του: «Ο σκοπός αυτής της συμπροσευχής είναι να θυμηθούμε τις ρίζες μας, και την κοινή μας θρησκευτική καταγωγή, η οποία πολύ παλιά μας ένωνε όλους, ενώ μετά από ένα χρονικό διάστημα μας διέσπασε για λόγους, οι οποίοι κατά τη γνώμη μας δεν είναι και τόσο πολύ δικαιολογημένοι. Αυτή όμως η προσπάθεια βασίζεται, ερείζεται (;), στην κοινή θέληση των ηγητόρων[19] της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δηλαδή του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, του Πάπα της Ρώμης, καθώς επίσης και των επισκοπικών Εκκλησιών των Ευαγγελικών αλλά και των Αρμενίων για μια κοινή προσπάθεια να βρούμε κοινά σημεία επαφής και επικοινωνίας» (3.40-4.17). Αναρωτιόμαστε, τελικά επίκουρος Ορθόδοξης θεολογικής σχολής ή της αίρεσης του κακώς εννοούμενου οικουμενισμού; Γιατί η Ορθοδοξία από μόνη της είναι οικουμενική, εκτός αν αμφισβητεί τον τίτλο του Πατριάρχη μας, όπως κάνουν οι δυτικοί[20]!
Εκτός από άγνοια της ιστορίας της Εκκλησίας, των Οικουμενικών Συνόδων αλλά και μετέπειτα συνόδων που καταδίκασαν «ετερόδοξους»[21], o επίκουρος δεν γνωρίζει την αποτυχία του σύγχρονου διαλόγου με τους Μονοφυσίτες; Την απάντηση δίνει το άρθρο του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου «Διάλογος με τους Μονοφυσίτες»[22]. Επιπλέον σε ποια απόφαση του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου στηρίζεται η συμμετοχή μας σε «συμπροσευχή»; Μήπως ο επίκουρος παρερμηνεύει την κουραστική ανταλλαγή επισκέψεων αβροφροσύνης και ευγένειας που διαρκούν εδώ και 60 χρόνια και δεν έχουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα; Ποιος αποφάσισε για την πραγματοποίηση της συμπροσευχής; Το «κατά τη γνώμη μας δεν είναι και τόσο πολύ δικαιολογημένοι» είναι προσωπική άποψη του επίκουρου που έρχεται σε αντίθεση με τις Οικουμενικές και μετέπειτα συνόδους της Ορθοδοξίας! Επιπλέον η συμπροσευχή οποιουδήποτε λαϊκού μέλους της Ορθοδοξίας με «ετερόδοξους», αν δε συνιστά τουλάχιστον αιτία αφορισμού (65ος Κανών των Αγίων Αποστόλων[23]), είναι ανώτερη από τις υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων που έλαβαν μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας; Δεν είναι αυτή καθεαυτή αιρετική η άποψη αυτή και προσβλητική έναντι των Συνόδων και των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας[24]; «Ημείς τους προστιθέντας ή αφαιρούντάς τι εκ της Καθολικής Εκκλησίας (δηλ. της Ορθοδόξου) αναθεματίζομεν… Εί τις πάσαν παράδοσιν Εκκλησιαστικήν έγγραφόν τε ή άγγραφον αθετεί, ανάθεμα» (Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος, Πρακτικά)[25]
Και επανερχόμαστε στο ερώτημα: πως είναι δυνατόν να συμπροσευχόμαστε με ανθρώπους που προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες προσβλητικές για το πρόσωπο του Θεού, οι οποίες καθόλου δεν οδηγούν προς το «ίνα πάντες έν ωσι». Ευχόμαστε και προσευχόμαστε ο νεότερος λέκτορας να αντιληφθεί το ολίσθημά του, να μην υποπέσει σε αντίστοιχα με τα περσινά ατοπήματα του επίκουρου και να σταματήσει να διαφημίζει παναιρετικές συναθροίσεις. Χρήσιμη θα ήταν η ανάγνωση του άρθρου «Η αντιμετώπιση ενός αιρετικού. Επιστολή του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου»[26].
Κλείνοντας αντιγράφουμε, χωρίς να χρειαζόμαστε μετάφραση[27], απόσπασμα από την επί του Όρους ομιλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού: «15 Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες. 16 ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὴν ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα; 17 οὕτω πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ, τὸ δὲ σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ. 18 οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς ποιεῖν, οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν. 19 πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. 20 ἄραγε ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. 21 Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. 22 πολλοὶ ἐροῦσί μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ· Κύριε Κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι προεφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; 23 καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς· ἀποχωρεῖτε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν.» (Ματθ. 7,15-23). Είναι η αποστομωτική απάντηση για τις άλλες ομολογίες ή δόγματα ή αιρέσεις κατά τους Πατέρες και Αγίους της Εκκλησίας.
Ο Τριαδικός Θεός να μας συγχωρήσει και να μας ελεήσει όλους για όσα κάνουμε και για όσα δεν κάνουμε. Αμήν.
Ομάδα Φοιτητών Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης
[1] http://aktines.blogspot.gr/2013/01/335-395.html
[2]http://blogs.auth.gr/moschosg/2013/01/10/%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%AC-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AE%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF/
[3] Εφημερίδα "Αγγελιοφόρος", 13-1-2013, σελ. 7.
[4] Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου κ. Ιεροθέου, Η ζωή μετά τον θάνατο , Ιερά Μονή Γενεθλίου Θεοτόκου Πελαγίας, Ακραίφνιο Θηβών 2005 (http://www.pemptousia.gr/2012/01/%CE%BF-CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CF%81%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%BD%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B7%CF%82/)
[5] «Μεταξύ των καινοφανών και αιρετικών δογμάτων του Παπισμού συγκαταλέγεται και η διδασκαλία περί της "ασπίλου συλλήψεως" (immaculataconceptio) της Θεοτόκου. Σύμφωνα με αυτήν η Θεοτόκος ήτο απηλλαγμένη όχι μόνον των προσωπικών αμαρτιών, αλλά και αυτού του προπατορικού αμαρτήματος, του μεταδιδομένου δια της φυσικής γεννήσεως εις πάντας τους ανθρώπους. Συνελήφθη δηλαδή από τους γονείς της Ιωακείμ και Αννα "ασπίλως", χωρίς να της μεταδοθεί το προπατορικό αμάρτημα. Η αιρετική αυτή διδασκαλία επί αιώνες απερρίπτετο και από μεγάλους παπικούς θεολόγους, όπως π.χ. ο Θωμάς ο Ακινάτης, διότι εκτός του ότι δεν έχει κανένα έρεισμα στην Αγία Γραφή και στην Πατερική Παράδοση, προσβάλλει την μοναδικότητα της υπερφυούς Γεννήσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». στο: Πρωτ. Θεοδώρου Ζήση, «Η διδασκαλία περί «ασπίλου συλλήψεως» της Θεοτόκου υπό των Παπικών» (http://www.impantokratoros.gr/ 6E8C8F24.el.aspx)
[6] Σεραφείμ, Μητροπολίτου Πειραιώς, Αι Αιρέσεις του Παπισμού, Αθήνα 2009. http://www.impantokratoros.gr/7A381BA7.el.aspx. «Καταδικάστηκε ποτέ η αίρεση του παπισμού από Σύνοδο;» http://www.impantokratoros.gr/7999C93C.el.aspx Νικόλαος Ζήσης, «Πάπας και Παπισμός κατά τον Γέροντα Ιουστίνο Πόποβιτς» http://www.impantokratoros.gr/556C7789.el.aspx Νικολάου Π. Βασιλειάδη, «Παπαικό πρωτείο, Φρικτή Εκκλησιολογική Αίρεση» http://www.impantokratoros.gr/papiko-proteio.el.aspx Πρεσβ. Άγγελος Αγγελακόπουλος, «Η διδασκαλία του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου περί της αιρέσεως του Παπισμού» http://www.impantokratoros.gr/agios-nikodhmos-papismos.el.aspx και «Πρωτείο και αυθεντία Πάπα Ρώμης κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη» http://www.impantokratoros.gr/authentia-.el.aspx Σταματίου Ελευθερίου, «Η διαστροφή του Χριστιανισμού» http://www.parembasis.gr/2001/01_03_12.htm
[7] «Η αίρεση του Προτεσταντισμού» http://www.impantokratoros.gr/FBC26499.el.aspx
[8] Εκτενέστερη ανάλυση κάνει ο π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος «ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΒΛ. ΦΕΙΔΑ «ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΣΥΜΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΕΤΕΡΟΔΟΞΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ Ι. ΚΑΝΟΝΕΣ» (http://www.impantokratoros.gr/ 8F39CA64.el.aspx)
[9] «Οι Μονοφυσίτες» http://www.impantokratoros.gr/monofysites.el.aspx Πρεσβ. Άγγελος Αγγελακόπουλος, «Η Αγία Ευφημία και οι αιρετικοί Μονοφυσίτες» http://www.impantokratoros.gr/agia-eyfhmia-thauma.el.aspx
[10] Κυρίλλου Σκυθοπολίτου, Βίος του Αγίου Σάββα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία 5.
[11]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%AD%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CF%85%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82
[12] http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4779688
[13] http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/389693
[14] http://www.youtube.com/watch?v=xkRGf3U4P2M
[15] Ενδεικτικά: «Τι είναι η Ουνία» http://www.impantokratoros.gr/E343CD90.el.aspx Αρχιμ. Γερβ. Ραπτόπουλου, «Ο Δούρειος Ίππος του παπισμού. Ουνία» http://www.impantokratoros.gr/unia-douriosipos.el.aspx «Αγριότητες Ουνιτών» http://www.impantokratoros.gr/06D08134.el.aspx
[16] «Περί ενώσεως των Εκκλησιών. Ορθοδοξία και αίρεση» http://www.impantokratoros.gr/28FC082C.el.aspx
[17]http://www.egolpion.net/nikolaos_sumprosefxes.print.el.aspx. http://www.impantokratoros.gr/P_anastasios_gotsopoulos.el.aspx. «Πως μας βλέπουν στην πραγματικότητα οι Παπικοί» http://www.impantokratoros.gr/metastrofh_gabriel_bunge.el.aspx
[18] http://www.imsyrou.gr/
[19]«Οι άγιοι θεοφόροι Πατέρες μας διδάσκουν» http://www.impantokratoros.gr/D766F984.el.aspx (Εκ του βιβλίου: Η Ορθόδοξος πίστις είναι θεόσδοτος μοναδική και αδιαπραγμάτευτη, ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»).
[20] Π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, «Αν ο Παπισμός ανήκει στην Εκκλησία του Χριστού, τότε… » http://www.impantokratoros.gr/anastasios-gkotsopoulos-papismos-ekklhsia.el.aspx
[21] «Καταδικάστηκε ποτέ η αίρεση του παπισμού από Σύνοδο;» http://www.impantokratoros.gr/7999C93C.el.aspx
[22] http://www.parembasis.gr/2004/04_12_12.htm
[23]http://www.freesiters.com/siters/nouthesies/blogs/basikes_didaces/a_retik_n_ntropon_met_mian_ka_deuteran_noutesian_paraito.
[24] «Η σοφία των αιρετικών. Προσοχή μη θαυμάζετε τη σοφία των αιρετικών, διότι ο διάβολος ομιλεί δι’αυτών» http://www.impantokratoros.gr/976C8C74.el.aspx
[25] http://www.impantokratoros.gr/D766F984.el.aspx
[26] http://www.impantokratoros.gr/antimetopish-airetikou.el.aspx
[27] Δεν θα απαντήσουμε στην αιρετική προσβλητική «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΔΟΓΜΑΤΙΣΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΒΙΒΛΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ», όπως αυτοαποκαλείται, αλλά συγχρόνως αποκαλύπτεται δίνοντας κατευθείαν το στίγμα της, ταυτιζόμενη με τους διανομείς Γεδεωνίτες http://www.sporeas.gr/?p=10863. Έχουν ασχοληθεί μαζί της ήδη άλλες ιστοσελίδες http://www.oodegr.com/oode/epitheseis/sporeas_1.htm, http://antiairetikos.blogspot.gr/2010/07/blog-post.html. «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ»! (Βλέπε και το άρθρο της προηγούμενης υποσημείωσης).
πηγή: http://www.impantokratoros.gr
