Απὸ τὸ βιβλίο «ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΩΝ ΕΣΧΑΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ»
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου, σελ. 97
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου, σελ. 97
«Kρατεῖτε τὰς παραδόσεις»
«Στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις…» (B΄ Θεσ. 2,15)
Oἱ προτεστάντες δὲν παραδέχονται τὴν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας. Μόνο τὸ Εὐαγγέλιο κρατοῦν. Ἐμεῖς, κοντὰ στὸ Εὐαγγέλιο, κρατοῦμε καὶ τὴν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλα ὅσα ἔχουμε στὴν Ἐκκλησία, δὲν εἶνε μόνο ἀπὸ τὴν ἁγία Γραφή, ἀλλὰ εἶνε καὶ ἐκ τοῦ προφορικοῦ λόγου, ποὺ μεταδόθηκαν σ᾿ ἐμᾶς ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά.
Ὡς ἐπὶ παραδείγματι· τὸ Εὐαγγέλιο δὲν γράφει πουθενά, ὅτι πρέπει οἱ Χριστιανοὶ νὰ κάνουμε τὸ σταυρό μας. Ἀλλὰ τὸ λέει ἡ ἱερὰ Παράδοσι, ποὺ μᾶς φύλαξε καὶ τὸ Εὐαγγέλιο. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ παρουσιάστηκε ὁ χριστιανισμὸς μέχρι σήμερα οἱ Χριστιανοὶ ἔκαναν τὸ σταυρό τους. Ἐκ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως ἔχουμε τὸ ὅτι πρέπει νὰ κτίζωνται οἱ ἐκκλησίες μας μὲ τὸ ἱερὸ πρὸς ἀνατολάς. Ἐκ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ πολλὰ ἄλλα πράγματα.
Πρέπει νὰ προσέχουμε, γιατὶ ὑπάρχουν καὶ παραδόσεις εἰδωλολατρικές. Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἕνα κόσκινο, τὸ Εὐαγγέλιο. Ὅ,τι εἶνε ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ ἀπορρίπτει…
Kρατοῦμε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὴν ἱερὰ Παράδοσι, ὡς μοναδικὲς πηγὲς τῆς πίστεώς μας. Ὅλα τὰ ἄλλα τὰ ἀπορρίπτουμε.
Δὲν μπορεῖ νὰ σταθῇ ἡ Γραφὴ χωρὶς τὴ βεβαίωσι τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως. Ἡ Ἱερὰ Παράδοσις διακρίνεται σὲ ἀποστολικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παρέδωσαν οἱ ἀπόστολοι, καὶ πατερικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παραδόθηκε ἀπὸ τοὺς πατέρας μέχρι τῆς τελευταίας Ζ΄ (7ης) Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἡ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας συνεχίζεται μέχρι τῶν ἡμερῶν μας ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ὅσων παρέδωσαν οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καὶ οἱ ἅγιοι πατέρες.
Mὰ τώρα τὸ Πηδάλιο περιφρονεῖται. Εἶνε ἕνα σημεῖο τῶν καιρῶν λυπηρὸ καὶ αὐτό. Τὸ εἶχα αἰσθανθῆ ὡς φοιτητὴς πανεπιστημίου, ὅπου καθηγηταί, ὀρθόδοξοι μὲν ἀλλὰ προτεσταντίζοντες, ὡμιλοῦσαν περιφρονητικὰ γιὰ τὸ «Πηδάλιο». Μόνο κάτι ταπεινοὶ Χριστιανοί, πιστὰ τῆς Ἐκκλησίας τέκνα, εἶχαν τὸ «Πηδάλιο», ποὺ ἦτο ἐξηντλημένο καὶ ἄγνωστο στὸ εὐρὺ κοινό.
Τώρα ἐσεῖς ἔχετε προχωρήσει, ἔχετε ὡριμάσει – ἔχετε τόσα χρόνια στὴν Ἐκκλησία. Πρέπει νὰ ζῆτε μὲ στερεὰ τροφή. Στερεωτάτη τροφὴ εἶνε ἡ διδασκαλία ποὺ μᾶς προσφέρουν οἱ πατέρες. Δὲν εἶνε εὐχάριστος, εἶνε δύσπεπτος, ἀλλ᾿ εἶνε ἡ μόνη σωτήριος. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐγὼ συνέστησα, ἐν γνώσει ὅτι θὰ συνατήσουμε δυσκολίες, νὰ σερβίρουμε ἐδῶ «φαγητὰ» ἐκλεκτὰ ἀλλὰ στερεά.
Ὡς ἐπὶ παραδείγματι· τὸ Εὐαγγέλιο δὲν γράφει πουθενά, ὅτι πρέπει οἱ Χριστιανοὶ νὰ κάνουμε τὸ σταυρό μας. Ἀλλὰ τὸ λέει ἡ ἱερὰ Παράδοσι, ποὺ μᾶς φύλαξε καὶ τὸ Εὐαγγέλιο. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ παρουσιάστηκε ὁ χριστιανισμὸς μέχρι σήμερα οἱ Χριστιανοὶ ἔκαναν τὸ σταυρό τους. Ἐκ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως ἔχουμε τὸ ὅτι πρέπει νὰ κτίζωνται οἱ ἐκκλησίες μας μὲ τὸ ἱερὸ πρὸς ἀνατολάς. Ἐκ τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ πολλὰ ἄλλα πράγματα.
Πρέπει νὰ προσέχουμε, γιατὶ ὑπάρχουν καὶ παραδόσεις εἰδωλολατρικές. Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἕνα κόσκινο, τὸ Εὐαγγέλιο. Ὅ,τι εἶνε ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ ἀπορρίπτει…
Kρατοῦμε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὴν ἱερὰ Παράδοσι, ὡς μοναδικὲς πηγὲς τῆς πίστεώς μας. Ὅλα τὰ ἄλλα τὰ ἀπορρίπτουμε.
Τo «Πηδαλιο» – Ιερα Παραδοσι
Δὲν μπορεῖ νὰ σταθῇ ἡ Γραφὴ χωρὶς τὴ βεβαίωσι τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως. Ἡ Ἱερὰ Παράδοσις διακρίνεται σὲ ἀποστολικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παρέδωσαν οἱ ἀπόστολοι, καὶ πατερικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παραδόθηκε ἀπὸ τοὺς πατέρας μέχρι τῆς τελευταίας Ζ΄ (7ης) Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἡ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας συνεχίζεται μέχρι τῶν ἡμερῶν μας ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ὅσων παρέδωσαν οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καὶ οἱ ἅγιοι πατέρες.
Ἡ ἐκκλησιαστικὴ αὐτὴ παράδοσις βρίσκεται μέσα στὸ Πηδάλιο. Μέσα στὸ Πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας εἶνε οἱ ὅροι, οἱ κανόνες, οἱ ἀποφάσεις τῶν Τοπικῶν καὶ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Μέσα σ᾿ αὐτὸ λαλοῦν οἱ μεγάλοι πατέρες, «τὰ πάγχρυσα στόματα τοῦ Λόγου» (δοξαστ. ἁγ. Πατ.). Αὐτοὶ δίδουν, μὲ τὸ φωτισμὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τὴ λύσι τῶν προβλημάτων ποὺ προκύπτουν μέσα στὴν Ἐκκλησία.
Συνεπῶς οἱ προτεστάντες ἔχουν τὴ Γραφὴ καὶ τὴν ὑπερτονίζουν καὶ οἱ χιλιασταὶ ἔχουν τὴν ἁγία Γραφὴ καὶ τὴ μαθαίνουν ἀπ᾿ ἔξω, ἀλλὰ δὲν γνωρίζουν τὴν ὀρθὴ ἑρμηνεία της. Ἐμεῖς κατέχομε τὴν ὀρθὴ ἑρμηνεία, καὶ εἴμεθα ἔνοχοι ποὺ δὲν τὴν μελετοῦμε. Ἐμεῖς ἔχομε τὴν ἁγία Γραφὴ καθὼς ἑρμηνεύθη ἀπὸ τοὺς πατέρας καὶ τὰς Τοπικὰς καὶ Oἰκουμενικὰς Συνόδους. Αὐτὸς εἶνε ὅρος ἀσφαλείας. Διότι ἂν ἀφαιρέσουμε τὸν ὅρον αὐτόν, λέγει ὁ ὁμώνυμός μου ἅγιος Αὐγουστῖνος, ἡ ἁγία Γραφὴ καταντᾷ βιβλίο ὅλων τῶν αἱρέσεων. Ὅλες οἱ αἱρέσεις στηρίζονται στὴν παρερμηνεία τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ὄχι διότι φταίει ἡ ἁγία Γραφή ―κάθε ἄλλο, ἄπαγε τῆς βλασφημίας―, ἀλλὰ φταίει ὁ ἄνθρωπος, ποὺ δὲν κάνει καλὴ χρῆσι τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος λέει· Προσέξτε, ὑπάρχουν μερικὰ χωρία τῆς ἁγίας Γραφῆς, τὰ ὁποῖα, ἂν δὲν τὰ ἑρμηνεύσωμε ὀρθά, δημιουργοῦν ζητήματα μέσα στὴν Ἐκκλησία (βλ. B΄ Πέτρ. 3,16).
Στοὺς πειρασμοὺς τοῦ Χριστοῦ (βλ. Ματθ. 4,1-11) ἔχουμε μιὰ μάχη, ποὺ καὶ οἱ δύο πλευρὲς χρησιμοποιοῦν ὡς ὅπλο τὴν ἁγία Γραφή. Ὁ σατανᾶς πολεμᾷ διαστρεβλώνοντας τὰ χωρία τῆς ἁγίας Γραφῆς, καὶ ὁ Χριστὸς τὸν ἀντικρούει καὶ τὸν κατατροπώνει μὲ τὴ σωστὴ ἑρμηνεία τῶν χωρίων.
Ἂν κανεὶς διαβάσῃ τὴν ἁγία Γραφὴ χωρὶς τὴ βοήθεια τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ, παρερμηνεύοντάς την, νὰ πέσῃ σὲ πολλὲς αἱρέσεις. Μπορεῖ νὰ φτάσῃ στὶς πιὸ παράξενες ἑρμηνεῖες καὶ νὰ πέσῃ στὰ μεγαλύτερα ἁμαρτήματα ἀκόμα.
Ποιός θὰ ἑρμηνεύσῃ λοιπὸν ἕνα χωρίο, ποὺ ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται εὔκολο ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα εἶνε βαθὺ καὶ δύσκολο, ὁ ἄλφα καὶ ὁ βῆτα; Θὰ τὸ ἑρμηνεύσουμε καθὼς τὸ ἑρμηνεύουν οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἐν Πνεύματι ἁγίῳ.
Ἡ ἑρμηνεία τῶν Πατέρων ἐπάνω στὴν ἁγία Γραφὴ εἶνε τὸ Πηδάλιο, ποὺ εἶνε ἔργο κυρίως τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Δὲν λέει βέβαια τίποτα δικό του. Ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Νικόδημος ὑποσημειώσεις μόνο ἔχει, καὶ ἑρμηνεία ἔχει ποὺ εἶνε ἀξιοθαύμαστη. Ἀνοίγοντας τὸ Πηδάλιο ἀκοῦμε τὴ φωνὴ τῶν πατέρων· ὄχι ἑνὸς καὶ δύο, ἀλλὰ ὁλοκλήρου συνάξεως ἁγιωτάτων πατέρων, ἑκατό, διακοσίων, τριακοσίων, τετρακοσίων, πεντακοσίων, ἑξακοσίων ἁγίων πατέρων. Ὅλοι αὐτοὶ συνῆλθαν καὶ ἑρμήνευσαν τὰς γραφὰς καὶ μᾶς ὑπέδειξαν μὲ ποιό τρόπο πρέπει νὰ ζοῦμε.
Tὸ «Πηδάλιο» περιφρονεῖται
Mὰ τώρα τὸ Πηδάλιο περιφρονεῖται. Εἶνε ἕνα σημεῖο τῶν καιρῶν λυπηρὸ καὶ αὐτό. Τὸ εἶχα αἰσθανθῆ ὡς φοιτητὴς πανεπιστημίου, ὅπου καθηγηταί, ὀρθόδοξοι μὲν ἀλλὰ προτεσταντίζοντες, ὡμιλοῦσαν περιφρονητικὰ γιὰ τὸ «Πηδάλιο». Μόνο κάτι ταπεινοὶ Χριστιανοί, πιστὰ τῆς Ἐκκλησίας τέκνα, εἶχαν τὸ «Πηδάλιο», ποὺ ἦτο ἐξηντλημένο καὶ ἄγνωστο στὸ εὐρὺ κοινό.
Οἱ πατέρες, λέγανε οἱ καθηγηταὶ ἐκεῖνοι, ἤτανε παλιοὶ ἄνθρωποι, καθυστερημένα πνεύματα τοῦ καιροῦ ἐκείνου… Καὶ τώρα ἄλλοι, σύγχρονοί μας, δημιούργησαν τὸν λεγόμενο «νεοπατερισμό». Δηλαδή, οἱ νέοι ἀρχιερεῖς εἶνε κι αὐτοὶ πατέρες.
Ὅπως δημιουργήθηκε ὁ νέος ὅρος «νεορθόδοξοι», ἔτσι δημιουργήθηκε καὶ ὁ «νεοπατερισμός». Ὅλες αὐτὲς εἶνε ἀποκλίσεις ἀπὸ τὴν αὐστηρὰν γραμμὴν τῆς παραδόσεως. Νεορθόδοξο κίνημα, εἶνε αὐτὸ τοῦ Γιανναρᾶ.
Mέσα σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο ζοῦμε καὶ πρέπει νὰ ὁμολογήσω εἰλικρινῶς, ὅτι κ᾿ ἐσεῖς κατά κάποιον τρόπο εἶστε ἐπηρεασμένοι ἀπ᾿ αὐτά, καὶ εἴμεθα ὑπεύθυνοι καὶ ἐμεῖς. Δὲν ἐκτιμᾶται τὸ Πηδάλιο.
Στὸ Ἅγιον Ὄρος κάθησε καὶ τὸ κατήρτισε ὁ ἅγιος Νικόδημος. Δὲν ἔγραψε δικά του λόγια. Ἁπλῶς ἑρμήνευσε σὲ ἁπλῆ γλῶσσα τοὺς ἱεροὺς κανόνας τῶν πατέρων καὶ τῶν Συνόδων, γιὰ νὰ εἶνε καταληπτοί. Τὸ Πηδάλιο περιέχει ἑρμηνεία δυσκόλων χωρίων τῆς ἁγίας Γραφῆς καὶ εἶνε ἀσφαλὴς ὁδηγὸς πρὸς πορεία χριστιανική.
Εἶνε μιὰ ὑποτίμησις τοῦ «Πηδαλίου» αὐτὸ ποὺ γίνεται. Γι᾿ αὐτὸ πέσαμε σὲ ἠθικολογία….
Ὅπως καταντοῦμε, ξέρετε, οἱ θεωρούμενοι ὀρθόδοξοι θὰ ἀρνηθοῦν τὴν Ὀρθοδοξία ―ὑπάρχει προφητεία, ὅτι πατριάρχαι ἀρχιεπίσκοποι ἐπίσκοποι ἱερεῖς θὰ προδώσουν τὴν Ὀρθοδοξία―, καὶ θὰ τὴν ὑποστηρίξουν ἄνθρωποι ἄλλοι.
Oἱ μὲν προτεστάντες λένε «μόνο Γραφή», οἱ ἄλλοι λένε «ὄχι Γραφή», καὶ ἔρχεται στὸ μέσον ἡ Ἐκκλησία ἡ Ὀρθόδοξος καὶ λέει· «Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς» (Ἰωάν. 5,39). Νὰ διαβάζετε τὴν ἁγία Γραφή, ἀλλὰ ὄχι μὲ τὸ δικό σας πνεῦμα, ποὺ μπορεῖ νὰ πλανηθῇ, ἀλλ᾿ ὅπως τὴν ἑρμηνεύουν οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
Το «Πηδάλιο» στερεὰ τροφή, ἀσφαλὴς ὁδηγὸς
Τώρα ἐσεῖς ἔχετε προχωρήσει, ἔχετε ὡριμάσει – ἔχετε τόσα χρόνια στὴν Ἐκκλησία. Πρέπει νὰ ζῆτε μὲ στερεὰ τροφή. Στερεωτάτη τροφὴ εἶνε ἡ διδασκαλία ποὺ μᾶς προσφέρουν οἱ πατέρες. Δὲν εἶνε εὐχάριστος, εἶνε δύσπεπτος, ἀλλ᾿ εἶνε ἡ μόνη σωτήριος. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐγὼ συνέστησα, ἐν γνώσει ὅτι θὰ συνατήσουμε δυσκολίες, νὰ σερβίρουμε ἐδῶ «φαγητὰ» ἐκλεκτὰ ἀλλὰ στερεά.
Ἐσεῖς δὲν εἶστε νήπια γιὰ νὰ τρέφεστε μὲ τὸ γαλατάκι τῶν διαφόρων ἀνεκδότων. Εἶστε σὲ μιὰ ἡλικία, ποὺ ἅμα κηρυχθῇ πόλεμος ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ μαρτυρήσετε.
Δὲν βλέπετε ποὺ πᾶμε νὰ ἑνωθοῦμε κατ᾿ εὐθεῖαν μὲ τὸν πάπα, νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τοὺς αἱρετικούς! Ἐμεῖς μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ ἑνωθοῦμε οὔτε μὲ τοὺς παπικοὺς οὔτε μὲ τοὺς προτεστάντες, θὰ κρατηθοῦμε ὀρθόδοξοι. Καὶ χρειάζεται προσοχὴ μεγάλη. Γι᾿ αὐτὸ λοιπὸν ἐγκαινιάσαμε τὴν σειρὰ αὐτὴ τῶν μαθημάτων. Νὰ δοῦμε τέλος πάντων αὐτὸ τὸ βιβλίο τὸ ἄγνωστο, τὸ Πηδάλιο, τὸ τόσο συκοφαντημένο, τὸ τόσο περιφρονημένο, τὸ τόσο παρεξηγημένο ἀπὸ τοὺς πολλούς, νὰ δοῦμε τί μᾶς διδάσκει, πῶς ἑρμηνεύει τὸ Εὐαγγέλιο. Νὰ δοῦμε ποιό εἶνε τὸ πνεῦμα του, καὶ τί μᾶς λέει καὶ γιὰ τὰ πιστευτέα καὶ γιὰ τὰ πρακτέα καὶ γιὰ τὰ λατρευτέα στὴν Ἐκκλησία μας.
Ὁμιλεῖ στὸ Πηδάλιο ὄχι ἕνας ἐπίσκοπος, ἀλλὰ συμφωνία διδασκάλων· ὁμιλοῦν τὰ πάγχρυσα στόματα τῶν πατέρων, οἱ σάλπιγγες τοῦ Θεοῦ, οὐράνια πρόσωπα. Ἂν αὐτοὺς δὲν ἀκούσουμε, ποιόν θ᾿ ἀκούσουμε, τὸν Αὐγουστῖνο ἢ τὸν ἄλφα ἢ τὸν βῆτα;
Ἐγὼ ἐπιθυμῶ νὰ τελειώσω μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα· ἐσεῖς, ἂν δὲν ἐπιθυμῆτε, δὲν ἔχω λόγο νὰ ἔρχωμαι ἐδῶ πέρα.
Θέλω νὰ τονίσω τὸ ὀρθόδοξο· νὰ εἶστε ὀρθόδοξοι καὶ νὰ μὴν ἔχετε ἐρωτηματικὰ στὴν ψυχή σας γύρω ἀπὸ τὸν ἀνεκτίμητο αὐτὸν θησαυρὸν τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ εἶνε τὸ Πηδάλιο. Διαβάστε τὸ Πηδάλιο, ποὺ ἔχει μέσα τοὺς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας καὶ συνεχῶς ὁ ἅγιος Νικόδημος παραπέμπει στὸν Χρυσόστομο, στὸν Βασίλειο καὶ σ᾿ ὅλους τοὺς πατέρας τῆς Ἐκκλησίας.
Kαθὼς δίδαξαν οἱ πατέρες. «Αἰνέσωμεν ἄνδρας ἐνδόξους καὶ τοὺς πατέρας ἡμῶν τῇ γενέσει» (Σ. Σειρ. 44,1).
Ἐσεῖς τώρα εἶστε τόσα χρόνια ἐδῶ, γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ προαχθῆτε. Νὰ τραφῆτε μὲ στερεὰ τροφή. Νὰ διαβάσετε τὸ Πηδάλιο, γιὰ νὰ εἶστε εἰς θέσιν νὰ ἀντιληφθῆτε τοὺς κινδύνους. Γι᾿ αὐτὸ κ᾿ ἐμεῖς τὰ εἰσηγούμεθα αὐτά, μολονότι γνωρίζομε ὅτι δὲν εἶνε τόσο εὐχάριστα. Ἂν λοιπὸν συμφωνῆτε καὶ ἔχετε ὄρεξι νὰ κάνουμε τέτοια μαθήματα, ἔχει καλῶς· ἂν δὲν συμφωνῆτε, δὲν ἔχω νὰ πῶ τίποτε ἄλλο. Kαταλάβατε;
Οἱ γιατροὶ καταλαβαίνουν ὅτι ἔχει προχωρήσει μιὰ ἀσθένεια, ἰδίως ὁ καρκίνος, ὅταν ὁ ἀσθενὴς ἀπεχθάνεται σταθερὰ τὴν στερεὰ τροφή. Ἂν κ᾿ ἐμεῖς δὲν ἔχουμε ὄρεξι γιὰ τέτοια μελέτη, ἀλλ᾿ ἔχουμε στὴν ψυχή μας ἐρωτηματικὰ γύρω ἀπὸ τὸν ἀνεκτίμητο αὐτὸ θησαυρὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ εἶνε οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, εἴμαστε βαρειὰ ἀσθενεῖς.
ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ: http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=68051
